„Sancta sanctis” (łac. „święte dla świętych”) — takie słowa wypowiada ksiądz sprawujący Mszę Świętą w rycie mozarabskim, kiedy w jej kulminacyjnym momencie ukazuje wiernym postaci eucharystyczne. Wymowa tych słów jest jasna, jeśli weźmie się pod uwagę szeroki sens określenia „święty” w pierwotnym Kościele: to, co Kościół ma najświętszego, czyli Ciało i Krew Pana, mogą przyjmować […]

„Usiłując zrozumieć grzech — czytamy w Katechizmie Kościoła Katolickiego — trzeba najpierw uznać głęboką więź człowieka z Bogiem” (KKK 386). Poza tą więzią można mówić o złu, o krzywdzie, o błędach, nawet o zbrodni — ale nie o grzechu. W pojęcie grzechu jest bowiem wpisane odniesienie do Tego, który, choć nieskończenie większy od nas, traktuje […]

Julian Apostata W warszawskim Muzeum Narodowym znajduje się jeden z najbardziej niezwykłych zabytków dawnej sztuki chrześcijańskiej: freski z katedry w Faras, odkopanej w latach 60’ w Sudanie przez polskich archeologów. Pochodzą one z okresu VIII—XIV w. i są świadectwem chrześcijańskiej kultury, która kwitła w ówczesnym Królestwie Nubii. Wśród zgromadzonych na ekspozycji fresków znajduje się jeden […]

Dwa wymiary powszechności Nim trafiło do języka kościelnego, słowo katholikos miało swoje miejsce w filozofii i w klasycznej grece, gdzie oznaczało pojęcie ogólne, powszechnik. Grecki przysłówek kath’olou, od którego się wywodzi, oznacza natomiast „razem”, „jako jedno”. Kiedy zatem pojęcia te zaadaptowano do teologii, chciano podkreślić, że Kościół, nawet wtedy, gdy był „małą trzódką”, niewiele różniącą […]

Kiedy siedemnaście lat temu zaczynałem studia w seminarium, wpadł mi w ręce numer miesięcznika „List” poświęcony w całości nowym francuskim wspólnotom i ruchom kościelnym. Od lat 90-tych mnożyły się one jak grzyby po deszczu i dawały nadzieję na nową „wiosnę Kościoła”. W ostatnich latach część z tych wspólnot znowu stała się tematem publikacji w prasie, […]

W listopadzie media obiegła wiadomość o sondażu, zgodnie z którym w Polsce w ostatnich latach spadł poziom zaufania społecznego do Kościoła. Do Kościoła – czyli do kogo? Jestem przekonany, że większość osób, które odpowiadały na sondażowe pytania, miały po prostu na myśli biskupów, księży, siostry zakonne i zakonników. To skojarzenie nie jest błędne. Nie oddaje […]

Paruzja. Słowo, które nie należy do najczęściej używanych. Nawet w przekładach Biblii na język polski zastępowane jest przez inne, mniej obco brzmiące. Słowo nawet nie z kazań, ale z książek teologicznych (a kto dzisiaj czyta książki teologiczne?). Paruzja to powtórne przyjście Chrystusa, wyczekiwany powrót Króla, sądny dzień, w którym splątane wątki dobra i zła, składające […]

Po Uroczystości Narodzenia Pańskiego zaczyna się jej oktawa. Podobnie jak to jest z Wielkanocą, radość przeżywana przez Kościół nie mieści się w jednym dniu i rozlewa się na kolejne siedem. Inaczej jednak niż w przypadku Świąt Paschalnych, poszczególne dni Oktawy Bożego Narodzenia nie mają w kalendarzu liturgicznym statusu uroczystości, a jedynie status święta (stąd m.in. […]

Większość z nas zgodzi się pewnie, że wiara jest czymś do głębi osobistym – jej siedliskiem jest serce, w które nie ma wglądu nikt poza Bogiem i nami. Marcin Luter, próbując ująć ten osobisty charakter wiary, w jednym z kazań powiedział kiedyś, że „wierzyć może tylko każdy sam, tak jak umrzeć może każdy sam”. Wiara […]