Czym kierować się przy wyborze zawodu?

Bój o studia

Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego co roku przedstawia ranking najpopularniejszych kierunków studiów. W ubiegłym roku akademickim naukę na uczelniach wyższych rozpoczęło ponad 416 tys. studentów. Najchętniej wybierane kierunki nie zmieniają się od lat – prym wiodą informatyka, zarządzanie, psychologia, ekonomia i prawo. Na niektórych kierunkach kandydaci mieli silną konkurencję – na jedno miejsce na inżynierii farmaceutycznej kandydowało 18 osób. To i tak nic – rok wcześniej maturzyści, pragnący studiować inżynierię i analizę danych musieli pokonać 54 kandydatów! Dużym zainteresowaniem cieszy się – jak co roku – kierunek lekarski, sporo kandydatów na jedno miejsce przypada też na orientalne filologie – chińską czy japońską.

Popyt na białe kołnierzyki mija

A jak wygląda sprawa zapotrzebowania na pracowników? Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej publikuje na swoich stronach Barometr zawodów, który zawiera prognozę o zapotrzebowaniu na kadrę pracowniczą w poszczególnych branżach. Wynika z niego, że najbardziej poszukiwani są fachowcy – budowlańcy, operatorzy maszyn, ślusarze, krawcy, elektrycy, kierowcy autobusów i ciężarówek, kucharze czy fryzjerzy. Okazuje się też, że wynagrodzenia fachowców nie są niższe niż zarobki np. pracowników biurowych z wyższym wykształceniem, a często znacznie je przewyższają. Może więc pora skończyć wreszcie z mitem, że technika i szkoły branżowe (dawne zawodówki) to placówki wyłącznie dla ludzi bez ambicji i zdolności?

Wybrać trzeba

Zastanawiając się nad wyborem zawodu, trzeba wziąć pod uwagę dwie najważniejsze kwestie – predyspozycje osobiste i sytuację na rynku pracy.

Na początek warto odpowiedzieć sobie na pozornie proste pytania – co lubię robić? W czym jestem dobry? Nie chodzi tu o stricte szkolne przedmioty, ale raczej o umiejętności. Może masz analityczny umysł i potrafisz planować? A może jesteś kreatywny i świetnie odnajdujesz się w nowych sytuacjach? Może lubisz występować na forum lub przeciwnie – znajomi chwalą, że świetnie słuchasz i rozumiesz ich problemy? Warto wypisać sobie swoje mocne strony – dla wielu osób to prawdziwe wyzwanie! Dobrze jest też jednak zastanowić się nad swoimi ograniczeniami – osoba, której kiepsko „wchodzi” matematyka raczej nie poradzi sobie na studiach informatycznych, mimo, że kocha komputery. Czasami przeszkodą mogą być czynniki zdrowotne – osoba z wadą wzroku nie zostanie pilotem, alergia na sierść zwierząt uniemożliwi ci bycie weterynarzem. Działając w ten sposób zawęzisz listę potencjalnych zawodów.

W planowaniu ścieżki zawodowej warto też użyć… wyobraźni. Zamknij na chwilę oczy i wyobraź sobie siebie za 5 lat. Kim jesteś? W jakim miejscu się znajdujesz? Jaka oferta pracy wydaje ci się spełnieniem twoich marzeń?

Ja kontra rynek

Kiedy masz już określone swoje predyspozycje i marzenia, przychodzi pora na drugi krok – konfrontację swoich wyobrażeń z rynkiem pracy. Sprawdź, czy na wybrany przez ciebie zawód jest zapotrzebowanie dzisiaj i jakie są prognozy na przyszłość. Niektóre profesje będą stopniowo zanikać – postępująca automatyzacja i cyfryzacja sprawia, że w niektórych branżach potrzeba mniej pracowników. Ale na ich miejsce pojawiają się ciągle nowe zawody – może to szansa dla ciebie? Zobacz, jakie wymagania stawiają potencjalni pracodawcy. Co już umiesz, a czego musisz się nauczyć? Być może nie chodzi tylko o czysto akademickie kwestie – w wielu zawodach niezbędne są tzw. umiejętności miękkie, np. autoprezentacja, praca pod presją czasu czy asertywność. Nie da się ich nauczyć w czasie jednego szkolenia, ale można pracować nad ich rozwinięciem! Szukając wymarzonego zawodu, warto też rozmawiać z ludźmi, którzy już go wykonują. Można wtedy poznać blaski i cienie pracy i zobaczyć, jak teoria ma się do praktyki.