Jutro Święto – Bożej Rodzicielki Maryi

PUNKT WYJŚCIA

UROCZYSTOŚĆ ŚWIĘTEJ BOŻEJ RODZICIELKI MARYI • ŚWIĘTO NAKAZANE • KOLOR SZAT: biały • KOLEKTA: Prosimy, abyśmy doznawali orędownictwa Maryi • CZYTANIA: Księga Liczb 6,22–27 • Psalm 67,2–3.5 i 8 • List do Galatów 4,4–7 • Ewangelia wg św. Łukasza 2,16–21

STO SŁÓW

Dokładnie tydzień po Bożym Narodzeniu obchodzimy uroczystość, która kieruje uwagę na drugiego – obok Syna – bohatera tajemnicy narodzenia: Matkę. Uroczystość Świętej Bożej Rodzicielki Maryi to kolejne święto maryjne, zwracające tym razem uwagę na jej macierzyństwo.

W sensie dogmatycznym uroczystość podkreśla ważny dogmat ogłoszony jeszcze w pierwszych wiekach chrześcijaństwa: Maryja jest nie tylko Matką Jezusa-człowieka, lecz również Jezusa-Boga (DRUGIE CZYTANIE).

Choć w roku liturgicznym brak świętowania Nowego Roku, wydaje się, że Liturgia Słowa pełna jest odniesień w sam raz na jego rozpoczęcie. Po pierwsze, błogosławieństwo (PIERWSZE CZYTANIE, PSALM), które nakazuje nam pamiętać o tym, że Bóg zawsze troszczy się o człowieka, a Jego Słowo dalece jest skuteczniejsze niż ludzkie: czyni to, o czym mówi. Po drugie, czas. Święty Paweł przypomina, że obok czasu, który liczy kalendarz, jest jeszcze inny czas, kairos (DRUGIE CZYTANIE). Pozwala on spojrzeć na życie z innej, Bożej perspektywy, która znakomicie weryfikuje postanowienia i zamiary: które z nich są ważne, a które zbędne. Po trzecie, słuchanie. Maryja jako matka nie tylko dzielnie podjęła wszelkie obowiązki związane z troską o Syna. Łukasz odnotowuje ważny szczegół: rozważała i zachowywała (EWANGELIA). Słuchała Słowa Bożego i obserwowała wydarzenia dziejące się wokół niej.

---

---

Czytanie z Księgi Liczb

Pan mówił do Mojżesza tymi słowami: «Powiedz Aaronowi i jego synom: Tak oto macie błogosławić Izraelitom. Powiecie im: „Niech cię Pan błogosławi i strzeże. Niech Pan rozpromieni oblicze swe nad tobą, niech cię obdarzy swą łaską. Niech zwróci ku tobie oblicze swoje i niech cię obdarzy pokojem”.

Tak będą wzywać imienia mojego nad Izraelitami, a Ja im będę błogosławił».

Oto słowo Boże.

PIERWSZE CZYTANIE

Błogosławieństwo Aarona • Lb 6,22–27

Oto najstarszy oryginalny fragment Biblii. Tak zwane błogosławieństwo Aaronowe to jeden z najpiękniejszych tekstów biblijnych. Dokonuje tego, o czym mówi.

KSIĘGA LICZB • AUTOR: anonimowy kapłan • CZAS POWSTANIA: 538 r. przed Chr., tradycje sięgające XII w. przed Chr. • KATEGORIA: mowa • KTO MÓWI: Bóg

---

WYDARZENIA I LICZBY • Księga Liczb to czwarta księga Pięcioksięgu. Po Księdze Wyjścia, opowiadającej o wyjściu Izraelitów z Egiptu i zawarciu przymierza na Synaju, pojawia się niejako przerwa w narracji wędrówki ku Ziemi Obiecanej: następuje „prawnicza” Księga Kapłańska. Po niej Księga Liczb, która wznawia opowiadanie • Skąd jednakże jej nazwa: Liczb? Otóż nie od razu następuje opowiadanie. Pierwsze rozdziały to spis Izraelitów, szczegółowe wyliczenie poszczególnych pokoleń. Izrael, posiadacz doskonałego Prawa, zamiast dotrzeć do ziemi obiecanej, wędruje do niej przez 38 lat. Po drodze zdarzają się wypadki – 14 000, a następnie 24 000 osób spośród ludu ginie (👁 Lb 16,49 • Lb 25,9). Księga Liczb to nie same liczby – to udramatyzowana historia ludu w drodze.

PRZYGOTOWANIA • Pierwsze dziesięć rozdziałów Księgi Liczb to przygotowania do wyruszenia ludu wybranego spod Synaju do Ziemi Obiecanej. Rozdziały 1–4 opisują spis ludności i ustawienie w odpowiednim porządku procesjonalnego pochodu, a rozdziały 5–10 dają przykazania dotyczące czystości rytualnej ludu • Boże błogosławieństwo, o którym usłyszymy, wydaje się być odpowiedzią na wierność ludu, dla którego życie w owej czystości jest sposobem na życie w relacji z Bogiem.

AARONOWE BŁOGOSŁAWIEŃSTWO • Usłyszymy jedno z najpiękniejszych błogosławieństw Starego Testamentu, błogosławieństwo kapłańskie, jakie synowie Aarona mają wymawiać nad synami Izraela. Z czasem stało się ono stałym elementem liturgii żydowskiej, a potem także chrześcijańskiej • Jest to błogosławieństwo, które składa się z trzech wezwań do Boga. Błogosławieństwo to dokonuje tego, o czym mówi.

---

Refren: Bóg miłosierny niech nam błogosławi.

Niech Bóg się zmiłuje nad nami i nam błogosławi; * 

niech nam ukaże pogodne oblicze.

Aby na ziemi znano Jego drogę, * 

Jego zbawienie wśród wszystkich narodów.

Niech się narody cieszą i weselą, † 

bo rządzisz ludami sprawiedliwie * 

i kierujesz narodami na ziemi.

Niech nam Bóg błogosławi * 

i niech cześć Mu oddają wszystkie krańce ziemi.

PSALM

Radość z błogosławieństwa • Ps 67,2–3.5.8

Radość to owoc błogosławieństwa Bożego. Psalm wzywa Boga do błogosławienia swego ludu, a ludu – do radości.

PSALM 67 • AUTOR: lewita • CZAS POWSTANIA: VI–V w. przed Chr.

---

PSALM WEZWANIA • Psalm 67 to także jeden z czterech psalmów wezwania, którymi rozpoczyna się codzienna Liturgia Godzin. To prośba o Boże błogosławieństwo i zachęta do uwielbienia Pana na progu nowego dnia • Pod względem gatunku jest to hymn (tehillah), bezinteresowna modlitwa uwielbienia. Większość komentatorów uznaje Psalm 67 za wspólnotowe dziękczynienie za dobre zbiory (być może z okazji Święta Namiotów). Jest to jeden z tekstów tradycji żydowskiej, który włącza pogan w historię zbawienia: Izrael pierwszy intonuje hymn na cześć Boga, zaś potem przyłączają się głosy całej ludzkości (Niech się narody cieszą i weselą).

BŁOGOSŁAWIEŃSTWO • Nie bez przyczyny usłyszymy Psalm 67. Kontynuuje on temat pierwszego czytania: prośby o błogosławieństwo Boże. Mówi także o radości, która towarzyszy jej spełnieniu • Zwróćmy uwagę na podobieństwo wielu zwrotów psalmu z błogosławieństwem Aarona.

---

Czytanie z Listu Świętego Pawła Apostoła do Galatów

Bracia:

Gdy nadeszła pełnia czasu, zesłał Bóg Syna swego, zrodzonego z Niewiasty, zrodzonego pod Prawem, aby wykupił tych, którzy podlegali Prawu, byśmy mogli otrzymać przybrane synostwo.

Na dowód tego, że jesteście synami, Bóg zesłał do serc naszych Ducha Syna swego, który woła: «Abba, Ojcze!» A zatem nie jesteś już niewolnikiem, lecz synem. Jeżeli zaś synem, to i dziedzicem z woli Bożej.

Oto słowo Boże.

DRUGIE CZYTANIE

Zrodzony z Niewiasty • Ga 4,4–7

To jedyny przypadek, gdy Paweł wspomina Maryję i nawiązuje do Narodzenia Jezusa. Przy okazji pokazuje kosmiczny wymiar wydarzenia.

LIST DO GALATÓW • NADAWCA: św. Paweł • ADRESACI: chrześcijanie rejonu Galacji • DATA: 52/53 r. • SKĄD: Efez

---

PAWEŁ OBROŃCA • List do Galatów powstał z konieczności obrony założonych przez Pawła w Galacji wspólnot chrześcijańskich przed napływem i misją judeochrześcijan. Co było tego powodem? • Galaci to prawdopodobnie potomkowie Celtów, którzy osiedlili się w Azji Mniejszej w III w. przed Chr. Paweł głosił wśród nich Ewangelię usprawiedliwienia przez wiarę w Chrystusa, bez uczynków Prawa. Po jego odejściu pojawili się jednak wśród nich misjonarze głoszący konieczność przyjęcia obrzezania i zachowywania Tory. • W niezwykle emocjonalnym liście Paweł wskazuje na Boże pochodzenie swojej Ewangelii (rozdział 1), przypomina, jak bronił jej w Antiochii (rozdział 2) oraz dowodzi, że Prawo utraciło swą moc wobec łaski przychodzącej w Chrystusie (rozdział 3).

PRAWO OGRANICZONE • Po przeanalizowaniu w 3 rozdziale relacji między Prawem a usprawiedliwieniem i wykazaniu ograniczonego zadania tegoż Prawa względem samej obietnicy (posługując się przykładem Abrahama), w 4 rozdziale Paweł kontynuuje swoją alegorię na temat bycia dziedzicem Bożych darów na przykładzie dwóch synów Abrahama: Izmaela (z niewolnicy Hagar) oraz Izaaka (pochodzącego z żony Sary, wolnej).

---

Słowa Ewangelii według Świętego Łukasza

Pasterze pośpiesznie udali się do Betlejem i znaleźli Maryję, Józefa oraz leżące w żłobie Niemowlę. Gdy Je ujrzeli, opowiedzieli, co im zostało objawione o tym Dziecięciu. A wszyscy, którzy to słyszeli, zdumieli się tym, co im pasterze opowiedzieli.

Lecz Maryja zachowywała wszystkie te sprawy i rozważała je w swoim sercu. A pasterze wrócili, wielbiąc i wysławiając Boga za wszystko, co słyszeli i widzieli, jak im to zostało przedtem powiedziane.

Gdy nadszedł dzień ósmy i należało obrzezać Dziecię, nadano Mu imię Jezus, którym Je nazwał anioł, zanim się poczęło w łonie Matki.

Oto słowo Pańskie.

EWANGELIA

Zachowywała i rozważała • Łk 2,16–21

Maryja na drodze wiary: uczy się interpretować wydarzenia zgodnie ze Słowem Bożym. Dzięki temu dzielnie podejmuje obowiązki macierzyńskie, ale również pozwala się prowadzić Bogu.

EWANGELISTA: św. Łukasz • CZAS POWSTANIA: ok. 80 r. • KATEGORIA: wydarzenia • MIEJSCE: Betlejem • CZAS: ok. 1 r. (datacja tradycyjna) • BOHATEROWIE: Jezus, Maryja, Józef oraz pasterze

---

ŁUKASZ EWANGELISTA • Autor trzeciej Ewangelii wedle najstarszych tradycji, mających potwierdzenie w Dziejach Apostolskich, był towarzyszem św. Pawła i spisał głoszoną przez niego Dobrą Nowinę. Pochodził z Antiochii Syryjskiej, z wykształcenia był lekarzem (👁 Łk 4,14). Spisana przez niego księga bywa nazywana Ewangelią Ewangelizatora, ponieważ powstawała w środowisku pogańskim, a jej przekaz ma znaczenie ewangelizacyjne. Łukasz, na wzór Apostoła Pawła, przygotowuje ludzi do podjęcia zadania głoszenia Chrystusa tym, którzy Go jeszcze nie znają • Ewangelia stanowi pewną całość wraz z Dziejami Apostolskimi, także spisanymi przez Łukasza. W tej Ewangelii można wyróżnić kilka części: • ewangelię dzieciństwa (👁 Łk 1,5–2,52) • ewangelię cudów i przypowieści w Galilei (👁 Łk 4,14–9,50), • podróż do Jerozolimy i nauczanie (👁 Łk 9,51–19,28) • nauczanie o charakterze eschatologicznym w Jerozolimie (👁 19,29–21,38) • ewangelię Męki i Zmartwychwstania (👁 22,1–24,53).

DZIECIŃSTWO JEZUSA • Ewangelia, którą usłyszymy, należy do tej części księgi spisanej przez św. Łukasza, która opowiada o dzieciństwie Jezusa. Po opowiadaniu o narodzenia Jezusa (👁 Łk 2,1–7) opisuje on spotkanie pasterzy z aniołami (👁 Łk 2,8–14), po którym podejmują oni decyzję o ruszeniu do Betlejem (👁 Łk 2,15) • Przed nami fragment, który rozpoczyna się właśnie w momencie przyjścia pasterzy do Betlejem.

MATKA OBOK JEZUSA • Ewangelia związana z Uroczystością Maryi, Świętej Bożej Rodzicielki podejmuje scenę, którą Liturgia pozostawiła niedokończoną w Dzień Bożego Narodzenia. Mówi o dwóch wydarzeniach, które nastąpiły obrębie kilku dni po Narodzeniu Jezusa: spotkaniu z pasterzami zdającymi relację z objawienia, oraz o obrzezaniu, zgodnie z Prawem, ósmego dnia • Słuchając, zwróćmy uwagę na wysuniętą na pierwszy plan postawę Maryi.

---