Najnowszy raport Instytutu Statystyki Kościoła Katolickiego (ISKK) za rok 2023 pokazuje, że religijność Polaków podlega wpływom procesów demograficznych, migracji i zmian społecznych.
Zmniejszenie liczby ludności w Polsce to jeden z głównych czynników wpływających na spadek statystyk religijności. Jak wskazuje prof. Krzysztof Koseła, przewodniczący Rady Naukowej Instytutu Statystyki Kościoła Katolickiego, populacja Polski w 2022 roku wynosiła nieco ponad 37 mln, co oznacza spadek o ponad milion osób od 2011 roku. Mniej mieszkańców to również mniej potencjalnych powołań kapłańskich i zakonnych oraz mniejsza liczba dzieci i młodzieży uczestniczących w katechezie.
Epidemia i migracje: ich wpływ na praktyki religijne
Raport ISKK wskazuje również na wpływ pandemii COVID-19 na statystyki religijności. Epidemia spowodowała osunięcie wskaźników religijności na niższy poziom – zauważa prof. Koseła. Wskaźnik dominicantes (uczestniczących w niedzielnej mszy świętej) wynosił w 2023 roku 29,2 proc., nieco mniej niż w roku poprzednim. Z kolei communicantes (przyjmujących komunię świętą) wzrósł do 14,2 proc., co socjolog interpretuje jako znak bardziej świadomej wiary.
SPRAWDŹ>>> Franciszek otrzymał elektryczne papamobile. Jest nagranie [ZOBACZ]
Migracje również mają znaczenie. Choć część Polaków wraca do kraju, napływ uchodźców związany z wojną w Ukrainie wpływa na stabilizację liczby mieszkańców, co w sposób pośredni oddziałuje na dane demograficzne i religijne.
Można powiedzieć, że Polacy wracają do kraju, ale nie wszyscy. Co prawda, nie widzimy pustych miast i mieszkań, ale to dlatego, że wojna spowodowała przyjazd uchodźców, ponieważ Polska jest krajem bezpiecznym i atrakcyjnym – zaznacza socjolog.
Przeczytaj również
Katecheza i sakramenty: różnice regionalne i wiekowe
Raport zwraca uwagę na regionalne różnice w uczestnictwie dzieci i młodzieży w katechezie. W diecezjach takich jak przemyska czy tarnowska frekwencja wynosi ok. 96 proc., podczas gdy w archidiecezji warszawskiej jest to zaledwie 50 proc. Istnieje również tendencja spadkowa na wyższych szczeblach edukacji – im starsze dzieci, tym mniejszy udział w lekcjach religii.
Znaczące zmiany dotyczą także liczby zawieranych małżeństw sakramentalnych. W 2023 roku udzielono ich 77 244, co oznacza spadek o 12 proc. w porównaniu z rokiem poprzednim. Eksperci wskazują na przyczyny społeczne, takie jak cyfryzacja życia czy wzrost samotności.
ZOBACZ TAKŻE>>> Sprzeciw wobec „edukacji zdrowotnej”. Rodzice i nauczyciele piszą do Prezydenta
Polska na tle Europy: Kościół wciąż silny
Mimo spadków, Polska pozostaje krajem o relatywnie wysokim poziomie religijności. Liczba parafii w Polsce stanowi ok. 9 proc. wszystkich parafii w Europie, a co czwarty ksiądz na kontynencie jest Polakiem. To wskazuje na silną pozycję Kościoła w kraju i jego znaczący wpływ na Kościół powszechny.
KAI, jk/Stacja7