Dziś w Kościele Dzień Judaizmu

Słowa z Księgi Wyjścia: „Pamiętaj o dniu szabatu, aby należycie go świętować” (Wj 20,8) są mottem obchodzonego dzisiaj 17 stycznia w Kościele w Polsce 23. Dnia Judaizmu. Centralne uroczystości odbywają się w Gnieźnie.

Ustanowiony przez Episkopat Dzień Judaizmu ma pomóc katolikom w odkrywaniu judaistycznych korzeni chrześcijaństwa i przypominać, że antysemityzm jest grzechem. Pierwszym punktem gnieźnieńskich obchodów było wczoraj sympozjum naukowe w tamtejszym Kolegium Europejskim poświęcone tematowi świętowania dnia świętego w obu naszych religiach. Wzięli w nim udział m.in.: Prymas Polski abp Wojciech Polak, naczelny rabin Polski Michael Schudrich, bp Rafał Markowski, przewodniczący Rady ds. Dialogu Religijnego i przewodniczący Komitetu ds. Dialogu z Judaizmem KEP, a także przedstawiciele Kościoła prawosławnego i Kościoła protestanckiego. Obecna była również licznie młodzież – studenci Kolegium Europejskiego i klerycy gnieźnieńskiego seminarium duchownego.

Dziękując za wybór Gniezna jako miejsca centralnych obchodów tegorocznego Dnia Judaizmu, abp Wojciech Polak wskazał na znaczenie organizacji tego typu wydarzeń dla dialogu chrześcijańsko-żydowskiego. Jak przyznał, mamy ze starszymi braćmi w wierze wspólne korzenie. Nie wystarczy jednak – jak stwierdził – starać się tego nie okaleczać i nie podcinać, ale trzeba to wspólne drzewo karmić, by przynosiło owoce.

Bp Rafał Markowski nawiązał z kolei do tematu obchodów, czyli przeżywania dnia świętego w chrześcijaństwie i judaizmie. Jak przyznał, to niezwykle istotna kwestia, jesteśmy bowiem świadkami wielu różnych zagrożeń i działań zmierzających do desakralizacji tego czasu.

„To nie jest tylko czas wolny od pracy. To nie jest tylko – choć bardzo ważny – czas spędzony z najbliższymi. To przede wszystkim czas uświęcenia, odkrywania wartości świata, w którym żyjemy, wartości życia ludzkiego, godności człowieka i wreszcie jest to czas uwielbienia i wdzięczności za całe dzieło stworzenia. Tego nie można nie doceniać” – mówił bp Markowski.

W imieniu wspólnoty żydowskiej głos zabrała Alicja Kobus, wiceprzewodnicząca Rady Związku Gmin Wyznaniowych Żydowskich RP, która podzieliła się osobistym doświadczeniem niełatwych relacji polsko-żydowskich z czasu swojego dzieciństwa i młodości. Były one naznaczone wieloma nieporozumieniami i antysemityzmem. Pytając wówczas ojca, kiedy to się skończy, usłyszała „nigdy”. O tym, że jednak może się skończyć przekonała się później, odtwarzając gminę żydowską w Poznaniu. Dziś – jak mówiła – mamy wolną Europę, mamy wiele dzieł, które wspólnie tworzymy.

Część wykładową rozpoczął referat naczelnego rabina Polski Michaela Schudricha, który z humorem, dzieląc się wieloma ciekawostkami i osobistymi refleksjami, opowiedział uczestnikom sympozjum o znaczeniu, zasadach i ceremoniach szabatu.

Rabin Schudrich przyznał również, że w bliskości Dnia Judaizmu bardzo często słyszy pytanie o dialog chrześcijańsko-żydowski. Odpowiedź – jak stwierdził – jest bardzo prosta.

„To jest coś, co jest już naturalne, normalne” – mówił przypominając, że Dzień Judaizmu został ustanowiony 23 lata temu, a to w perspektywie 2 tysięcy lat bardzo krótki odcinek czasu. Tym bardziej trzeba więc docenić, że w tak krótkim czasie udało się takie relacje wypracować.

FOT. Archidiecezja Gniezno

„Chcę bardzo podziękować Kościołowi katolickiemu i wszystkim, że mogę żyć w czasie, kiedy ten dialog jest czymś normalnym” – przyznał naczelny rabin Polski.

O chrześcijańskim przeżywaniu dnia świętego mówił z kolei liturgista ks. prof. dr hab. Jerzy Stefański. Wskazując na znaczenie niedzieli przywołał myśl św. Jana Pawła II z listu Dies Domini, w którym papież pisał: „Niedziela jest streszczeniem całej chrześcijańskiej wiary”.

Dlatego – tłumaczył ks. Stefański – „chrześcijanin nie świętujący niedzieli umieszcza siebie poza Kościołem. Stąd jakże aktualny jest dzisiaj postulat nowej ewangelizacji, aby nie tyle chrzcić nawróconych, co nawracać ochrzczonych”.

O godzinie 17.30 w Centrum Edukacyjno-Formacyjnym w Gnieźnie rozpocznie się główny punkt obchodów Dnia Judaizmu – nabożeństwo Słowa Bożego z udziałem rabina Michaela Schudricha i kazaniem Prymasa Polski abp. Wojciecha Polaka. Nabożeństwo będzie również transmitowane na powyższych stronach.

Jutro dalsza część wspólnego świętowania, na którą złożą się m.in. spotkanie panelowe „Śladami Żydów gnieźnieńskich” w Ratuszu oraz wieczorny koncert muzyki żydowskiej połączony z finałem Ogólnopolskiego Konkursu Piosenki Żydowskiej i Autorów Żydowskich.

Obchody Dnia Judaizmu w wymiarze ogólnopolskim odbywają się w Gnieźnie po raz pierwszy. Uroczystości o charakterze lokalnym organizowane są co roku, przypominając o blisko 700-letniej, przerwanej dopiero wybuchem II wojny światowej, obecności społeczności żydowskiej w mieście św. Wojciecha.

FOT. Archidiecezja Gniezno

W słowie na 23. Dzień Judaizmu bp Markowski podkreśla, że choć w Gnieźnie nie istnieje dziś ani synagoga, ani żadna gmina lub organizacja żydowska, to jednak Żydzi i judaizm są obecni w świadomości społecznej.

Zgodnie z założeniami Episkopatu, Dzień Judaizmu ma przybliżać nauczanie Kościoła po II Soborze Watykańskim na temat Żydów i ich religii oraz ukazywać antysemityzm jako grzech. Jest to też okazja do propagowania posoborowego wyjaśniania tekstów Pisma Świętego, które w przeszłości mogły być interpretowane w sposób antyjudaistyczny i antysemicki.

Co roku centralne obchody Dnia Judaizmu organizuje inna polska diecezja wraz z powołanym w 1996 r. Komitetem ds. Dialogu z Judaizmem.

Po raz pierwszy Dzień Judaizmu w Kościele katolickim w Polsce obchodzono w 1998 r. w Warszawie. Od tego czasu centralne obchody te odbywały się w największych polskich miastach, a równoczesne były obchodzone w wielu innych miejscowościach.

Obecnie do gmin żydowskich w Polsce należy ok. 4 tys. osób, natomiast społeczność Żydów w Polsce szacuje się na ok. 20 tys.

KAI, ad/Stacja7