PUNKT WYJŚCIA

---

• DRUGA NIEDZIELA ZWYKŁA • Rok B • KOLOR SZAT: zielony • KOLEKTA: Będziemy się modlić, aby Wszechmogący Bóg, który rządzi niebem i ziemią, obdarzył nasze czasy pokojem • CZYTANIA: Pierwsza Księga Samuela 3,3b–10.19 • Psalm 40,2.4.7–10 • Pierwszy List do Koryntian 6,13c–15a.17–20 • Ewangelia wg św. Jana 1,35–42

CHMURA SŁOWA

STO SŁÓW

---

Trzy najczęstsze słowa dzisiejszej Liturgii Słowa wskazują na osoby: Pana, Samuela i Helego. Są jeszcze inni, Jan Chrzciciel, Andrzej. Ale spod tych różnych imion – dominujących w CHMURZE SŁÓW – przebija się inne słowo, inna idea, ukryta nie tyle w słowach, ile postawach.

Samuel – sługa, który słucha, psalmista – wdzięczny Bogu za to, że mu otworzył uszy. Dwaj uczniowie, wśród nich Andrzej, usłyszeli swojego mistrza kierującego wobec Jezusa określenie Oto baranek Boży. Wspólna postawa: sługa, który słucha.

Nie bez znaczenia jest to, że tam, gdzie psalmista mówi: aleś mi otworzył ucho, cytujący go autor Listu do Hebrajczyków napisał: aleś mu otworzył ciało. To św. Paweł podkreśla godność ludzkiego ciała. Tajemnica powołania tkwi w słuchaniu.

---

Czytanie z I Księgi Samuela

(1 Sm 3,3b-10.19)

Samuel spał w przybytku Pańskim, gdzie znajdowała się Arka Przymierza. Wtedy Pan zawołał Samuela, a ten odpowiedział: Oto jestem. Potem pobiegł do Helego mówiąc mu: Oto jestem: przecież mię wołałeś. Heli odrzekł: Nie wołałem cię, wróć i połóż się spać. Położył się zatem spać. Lecz Pan powtórzył wołanie: Samuelu! Wstał Samuel i poszedł do Helego mówiąc: Oto jestem: przecież mię wołałeś. Odrzekł mu: Nie wołałem cię, synu. Wróć i połóż się spać. Samuel bowiem jeszcze nie znał Pana, a słowo Pańskie nie było mu jeszcze objawione. I znów Pan powtórzył po raz trzeci swe wołanie: Samuelu! Wstał więc i poszedł do Helego, mówiąc: Oto jestem: przecież mię wołałeś. Heli spostrzegł się, że to Pan woła chłopca. Rzekł więc Heli do Samuela: Idź spać! Gdyby jednak kto cię wołał, odpowiedz: Mów, Panie, bo sługa Twój słucha. Odszedł Samuel, położył się spać na swoim miejscu. Przybył Pan i stanąwszy zawołał jak poprzednim razem: Samuelu, Samuelu! Samuel odpowiedział: Mów, bo sługa Twój słucha. Samuel dorastał, a Pan był z nim. Nie pozwolił upaść żadnemu jego słowu na ziemię.

Oto Słowo Boże.

•

PIERWSZE CZYTANIE

Jak rozpoznać głos Boga • 1 Sm 3,3b–10.19

Imię „Samuel” znaczy „Bóg usłyszał”. Bóg przygotowuje go do tego, by młody prorok potrafił usłyszeć Jego głos.

KSIĘGA: Pierwsza Księga Samuela • AUTOR: Deuteronomista (szkoła historyczna)• CZAS POWSTANIA: VII–VI w. przed Chr. • KATEGORIA: wydarzenie • MIEJSCE AKCJI: Jerozolima, świątynia • CZAS AKCJI: ok. 1100 przed Chr. • BOHATEROWIE: Bóg, Heli, Samuel 

---

PLAN: KRÓL • Obie księgi Samuela stanowiły wcześniej całość. Opowiadają o tym, jak Naród Wybrany otrzymuje kogoś, kto go zjednoczy: króla • Dotychczasową sytuację opisuje wcześniejsza Księga Sędziów: ludem rządzili sędziowie, bo królem był sam Bóg. Pierwsza Księga Samuela opowiada zatem najpierw • o samym Samuelu – ostatnim z sędziów • o Saulu – pierwszym królu judzkim, w końcu • o Dawidzie. Śmierć Saula, którego trudną relację z Dawidem również opisuje księga, otwiera Dawidowi drogę do królowania. Ale to treść już Drugiej Księgi Samuela.

SAMUEL • Historia Samuela, pierwszego z sędziów, człowieka, który odnalazł i namaścił króla Dawida, zostaje przedstawiona od samego początku: w pierwszym rozdziale Pierwszej Księgi Samuela poznajemy jego matkę Annę, w czasie gdy jako bezpłodna kobieta żarliwie modliła się do Boga o dziecko. Bóg wysłuchał jej wołania: z bezpłodnej (jakie to częste w Biblii!) matki rodzi się Boży posłaniec, Samuel.

POWOŁANIE • Kolejny etap w historii Samuela to jego powołanie. Usłyszymy ją w pierwszym czytaniu. Rzecz dzieje się w Świątyni Jerozolimskiej, Samuel przebywa wtedy na służbie u kapłana Helego • Zwróćmy uwagę na konstrukcję tej niezwykłej sceny: trzykrotne wołanie Boga i dojrzewanie człowieka, który uczy się słuchać i odróżniać głos Pana.

Szersza analiza czytania dostępna jest w książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela”, TUTAJ oraz w wersji EBOOK.

---

(Ps 40,2. 4.7–10)

REFREN: Przychodzę, Boże, pełnić Twoją wolę

Z nadzieją czekałem na Pana,

a On się pochylił nade mną

i wysłuchał mego wołania.

Włożył mi w usta pieśń nową,

śpiew dla naszego Boga.

Nie chciałeś ofiary krwawej ani z płodów ziemi,

ale otworzyłeś mi uszy.

Nie żądałeś całopalenia i ofiary za grzechy.

Wtedy powiedziałem: „Oto przychodzę.

W zwoju księgi jest o mnie napisane:

Radością jest dla mnie pełnić Twoją wolę, mój Boże,

a Twoje prawo mieszka w moim sercu”.

Głosiłem Twą sprawiedliwość w wielkim zgromadzeniu

i nie powściągałem warg moich, o czym Ty wiesz, Panie.

•

PSALM

W zwoju księgi zapisane • Ps 40,2. 4.7–10

Pieśń człowieka świadomego swego wybrania przez Boga, i to od wieków. Fragmenty psalmu cytuje List do Hebrajczyków – w zaskakującym znaczeniu.

PSALM 40 • AUTOR: anonimowy lewita • CZAS POWSTANIA: powygnaniowy (po 538 r. przed Chr.)

---

MODLITWA DZIĘKCZYNNA • Psalm 40 to utwór mieszany, który mieści w sobie dwa gatunki: • część pierwsza (wersety 2–11) to indywidualna modlitwa dziękczynienia (todah). Modlący się dziękuje Bogu za ratunek w dramatycznych kolejach losu i wyśpiewuje Mu chwałę • część druga (wersety 12–18) przechodzi w modlitwę błagalną (tefillah), prośbę o wybawienie od nieszczęść i ochronę przed licznymi przeciwnikami. Ze względu na drugą część i końcowe wezwanie: Boże mój, nie zwlekaj, kwalifikuje się go jako modlitwę lamentacji lub prośby. Dziękczynienie i pamięć o dobroci Boga są dla modlącego się motywacją do podjęcia tym gorętszej modlitwy błagalnej • Ciekawostką jest fakt, że druga część psalmu stała się zresztą osobnym Psalmem 70: stąd niemal identyczne brzmienie obu fragmentów.

PSALM DAWIDOWY • Psalm w tytule przypisywany jest Dawidowi, choć raczej nie pochodzi od wielkiego króla. Z całą pewnością psalmista z pełnej zwrotów i niebezpieczeństw historii Dawida czerpie swoją inspirację. Dziękuje Bogu za jego pomoc i obronę przed nieprzyjaciółmi, śpiewa dla niego, ogłasza jego wierność i sprawiedliwość, podobnie jak czynił to Dawid. Równocześnie, jak wielki król, prosi o pomoc w sytuacji swojej życiowej próby, ufnie powierzając się Panu • Niektórzy komentatorzy widzą w tym utworze jeden z najstarszych psalmów należących do epoki królów. Według większości utwór należy jednak kojarzyć z czasem powygnaniowym i modlitwą, jaką wierzący zanosi w świątyni w sytuacji nieszczęścia, próby i zagrożenia życia.

NAJPIERW: SŁUCHAJ • Usłyszymy fragmenty pierwszej części Psalmu 40. Najistotniejsze z punktu widzenia liturgii są wersety drugiej i trzeciej zwrotki. Mówią o kolejności powołania człowieka przez Boga: najpierw słuchanie, potem odpowiedź i czynienie woli Bożej • Nie bez znaczenia jest alternatywne tłumaczenie Psalmu 40 zawarte w Liście do Hebrajczyków. Prowadzi nas ono do tematu podjętego przez św. Pawła (? DRUGIE CZYTANIE) o godności własnego ciała.

Szersza analiza psalmu dostępna jest w książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela”, TUTAJ oraz w wersji EBOOK.

---

Czytanie z I Listu św. Pawła Apostoła do Koryntian

(1 Kor 6,13c–15a.17–20)

Ciało nie jest dla rozpusty, lecz dla Pana, a Pan dla ciała. Bóg zaś i Pana wskrzesił i nas również swą mocą wskrzesi z martwych. Czyż nie wiecie, że ciała wasze są członkami Chrystusa? Czyż wziąwszy członki Chrystusa będę je czynił członkami nierządnicy? Przenigdy! Ten zaś, kto się łączy z Panem, jest z Nim jednym duchem. Strzeżcie się rozpusty; wszelki grzech popełniony przez człowieka jest na zewnątrz ciała; kto zaś grzeszy rozpustą, przeciwko własnemu ciału grzeszy. Czyż nie wiecie, że ciało wasze jest świątynią Ducha Świętego, który w was jest, a którego macie od Boga, i że już nie należycie do samych siebie? Za /wielką/ bowiem cenę zostaliście nabyci. Chwalcie więc Boga w waszym ciele!

Oto Słowo Boże.

•

DRUGIE CZYTANIE

Ciało • 1 Kor 6,13c–15a.17–20

Moje ciało nie do końca do mnie należy. Święty Paweł: Ciało wasze jest przybytkiem Ducha Świętego. Bóg mieszkający w moim ciele to integralna część mojej osobowości.

KSIĘGA: Pierwszy List do Koryntian • NADAWCA: św. Paweł • ADRESACI: wspólnota chrześcijańska w Koryncie • CZAS POWSTANIA: ok. 54 r. MIEJSCE POWSTANIA: Efez

---

KAWAŁEK PO KAWAŁKU • Ciekawostką jest fakt, że fragmentów Pierwszego Listu do Koryntian słuchamy zawsze w niedziele między okresem Bożego Narodzenia a Wielkim Postem: fragmenty pierwszej części listu w roku A, drugiej – w roku B, trzeciej – w roku C. Właśnie rozpoczynamy ciągłą lekturę rozdziałów 6–11, która potrwa aż do pierwszej niedzieli Wielkiego Postu • Przypomnijmy: w Koryncie Pawłowi udało się założyć wspólnotę chrześcijan. Doszło w niej jednak do sporów, stąd interwencja Pawła – Pierwszy List do Koryntian.

PROBLEMY W KORYNCIE • W niedziele zwykłe roku A (II–VIII) te problemy dotyczą podziałów – sporów i braku jedności wynikających z różnic majątkowych i społecznych. W tym roku poznamy kolejne: rozwiązłość seksualna, brak rozumienia sensu małżeństwa i celibatu, udział w ucztach pogańskich i ofiary składane bożkom • Dzisiejsze czytanie pochodzi z szóstego rozdziału i dotyczy rozwiązłości seksualnej. Wcześniej (rozdział 5) Paweł dotknął problemu kazirodztwa • Jakimi argumentami Paweł przekonuje do dyscypliny względem własnego ciała? Rozpoczął zaskakująco, od przywołania wolności: Wszystko mi wolno. Po czym dodał: ale nie wszystko przynosi korzyść (? 1 Kor 6,12).

SWOBODA OBYCZAJÓW • Usłyszymy kontynuację tego fragmentu. Zwróćmy uwagę na kolejne elementy argumentacji Pawła przeciw rozpuście i za szacunkiem dla ciała. Podkreśla on, że • ciało będzie wskrzeszone. Jest ono konieczne do naszego funkcjonowania w Królestwie Niebieskim • Ciało jest świątynią Ducha Świętego. Więcej, należy do Pana, jest częścią Jego mistycznego Ciała, Kościoła. Kto grzeszy przeciw własnemu ciału, rani Ciało Chrystusa.

Szersza analiza czytania dostępna jest w książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela”, TUTAJ oraz w wersji EBOOK.

---

Słowa Ewangelii według św. Jana

(J 1,35-42)

Jan stał z dwoma swoimi uczniami i gdy zobaczył przechodzącego Jezusa, rzekł: Oto Baranek Boży. Dwaj uczniowie usłyszeli, jak mówił, i poszli za Jezusem. Jezus zaś odwróciwszy się i ujrzawszy, że oni idą za Nim, rzekł do nich: Czego szukacie? Oni powiedzieli do Niego: Rabbi! – to znaczy: Nauczycielu – gdzie mieszkasz? Odpowiedział im: Chodźcie, a zobaczycie. Poszli więc i zobaczyli, gdzie mieszka, i tego dnia pozostali u Niego. Było to około godziny dziesiątej. Jednym z dwóch, którzy to usłyszeli od Jana i poszli za Nim, był Andrzej, brat Szymona Piotra. Ten spotkał najpierw swego brata i rzekł do niego: Znaleźliśmy Mesjasza – to znaczy: Chrystusa. I przyprowadził go do Jezusa. A Jezus wejrzawszy na niego rzekł: Ty jesteś Szymon, syn Jana, ty będziesz nazywał się Kefas – to znaczy: Piotr.

Oto Słowo Pańskie.

•

EWANGELIA

Powołanie uczniów wg św. Jana • J 1, 35-42

Jan Chrzciciel wskazuje swoim uczniom Jezusa i… traci ich. Odtąd chcą być przy boku Mistrza, Nauczyciela, Mesjasza, Baranka Bożego.

EWANGELISTA: św. Jan • CZAS POWSTANIA: ok. 90 r. • KATEGORIA: wydarzenie • CZAS AKCJI: ok. 30 r. • MIEJSCE AKCJI: brzegi Jordanu • BOHATEROWIE: Jan Chrzciciel, Jezus, anonimowy uczeń, Andrzej, Piotr • WERSJE: Mt 4,18–22 • Mk 1,16–20 • Łk 5,1–11

---

DRUGA NIEDZIELA ZWYKŁA • Pewną cechą charakterystyczną drugiej niedzieli zwykłej jest fakt, że tego dnia zawsze słuchamy Ewangelii św. Jana, z jej początków – pierwszego bądź drugiego rozdziału • Zwróćmy uwagę na jej początek: po znanym hymnie o Logosie Na początku było Słowo rozpoczyna się część narracyjna. W roku A słuchamy świadectwa o Jezusie św. Jana Chrzciciela, w roku B – świadectwa uczniów Jana, natomiast w roku C opowiadania o weselu w Kanie Galilejskiej.

WIELKOŚĆ JANA CHRZCICIELA • Jan Chrzciciel rozpoznaje Mesjasza jako Baranka Bożego (? JUTRO NIEDZIELA, ROK A, DRUGA NIEDZIELA ZWYKŁA). Scena nad Jordanem zapowiada koniec jego misji • Jan Chrzciciel zaczyna się umniejszać: pojawił się Ten, którego zapowiadał. Biblia Tysiąclecia trafnie tytułuje ten fragment: Świadectwo Jana Chrzciciela. Jak usłyszymy w Ewangelii, straci nawet swoich uczniów.

PIERWSZE SPOTKANIE • Po świadectwie Jana następuje świadectwo uczniów. Powołanie pierwszych uczniów w Ewangelii Jana jest inne niż opisane przez synoptyków. Poznamy, jak Jezusa spotkali po raz pierwszy: • Andrzej, dotychczasowy uczeń Jana Chrzciciela, oraz • Szymon Piotr, jego brat. Zwróćmy uwagę na to, że w Ewangelii Jana to brat przyprowadził Piotra do Jezusa, a także na fakt, że nie poznajemy imienia drugiego z uczniów.

Szersza analiza Ewangelii dostępna jest w książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela”, TUTAJ oraz w wersji EBOOK.