Msze święte, pokazy filmów dokumentalnych, liczne wystawy i wieczory poetycko-historyczne, spotkania ze świadkami historii oraz szeroko zakrojona kampania informacyjna składają się na bogaty program obchodów Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych.
1 marca 2014 r. o godz. 19.00 w Archikatedrze Warszawskiej św. Jana Chrzciciela na Starym Mieście (ul. Świętojańska 8) zostanie odprawiona Msza św. w intencji wszystkich poległych i pomordowanych żołnierzy Podziemia Niepodległościowego. Eucharystii będzie przewodniczyć Kazimierz Kardynał Nycz Metropolita Warszawski.
Obchody Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych odbędą się w marcu w stolicy oraz wielu podwarszawskich miejscowościach. Podobne obchody zaplanowano w tych dniach w całej Polsce.
Pobierz szczegółowy program obchodów Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych w Warszawie i okolicach
Narodowy Dzień Pamięci "Żołnierzy Wyklętych" został ustanowiony w 2011 r. Pierwszy marca jest dniem szczególnie symbolicznym dla Żołnierzy Wyklętych. Tego dnia, w 1951 r. wykonany został wyrok śmierci na kierownictwie IV Komendy Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość: Łukaszu Cieplińskim, Mieczysławie Kawalcu, Józefie Batorym, Adamie Lazarowiczu, Franciszku Błażeju, Karolu Chmielu i Józefie Rzepce.
Przeczytaj również
W tym roku wydarzenia związane z upamiętnieniem żołnierzy podziemia niepodległościowego i antykomunistycznego rozpoczęły się już na początku tego miesiąca. Od 7 lutego trwa akcja „Upominamy się o Was” – ogłoszona przez osiem młodzieżowych organizacji społecznych, a służąca upamiętnieniu bohaterów podziemia pomnikami i nazwami ulic. Towarzyszy jej seria spotkań i konferencji edukacyjnych, organizowanych m.in. przez studenckie koła i stowarzyszenia patriotyczne.
Od 16 lutego do 9 marca można także wziąć udział w quizie wiedzy na temat Żołnierzy Wyklętych, udostępnionym w serwisie Facebook przez Fundację Wolność i Demokracja.
Bardzo interesująco zapowiada się spotkanie z żołnierzem oddziału „Zapory” Zbigniewem Matysiakiem ps. „Kowboj” oraz dr Ewą Kurek, autorką książki „Zaporczycy 1943-1949”, połączone z projekcją filmów dokumentalnych poświęconych przywódcy oddziału, płk. Hieronimowi Dekutowskiemu, walczącemu przeciwko okupantowi niemieckiemu, a następnie sowieckiemu w rejonie Puszczy Sandomierskiej. Spotkaniu towarzyszyć będzie pokaz filmu „Major Zapora” w reż. Ewy Kurek. Początek 23 lutego o godz. 16.00 w Centrum Prasowym Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich, ul. Foksal 3/5.
Dwa dni później, we wtorek 25 lutego o godz. 18.00 Teatr Kamienica zaprasza na wieczór poetycki poświęcony kpt. Łukaszowi Cieplińskiemu (1913-1951), bohaterskiemu żołnierzowi kilku formacji zbrojnych podziemia antykomunistycznego, w tym NIE i WiN, aresztowanemu przez UB i poddanemu kilkuletnim torturom. Współorganizatorem jest stowarzyszenie Studenci dla Rzeczypospolitej.
Z kolei 28 lutego o godz. 12.00 na Placu Zamkowym nastąpi otwarcie wystawy pt. „Ostatni Bohaterowie Kresów – Polskie Podziemie Zbrojne na Kresach po 1944 roku”.
28 lutego na placu przed stacją Metro Centrum w godz. 17.30-22.00 zaplanowano plenerowy pokaz filmów dokumentalnych poświęconych Żołnierzom Wyklętym. Organizatorem jest Fundacja Kocham OB-CIACH. Natomiast po Mszy świętej o godz. 19.00 w Bazylice Świętego Krzyża nastąpi wręczenie medali „Zło Dobrem Zwyciężaj”. Odznaczenie zostało ustanowione przez biskupa polowego WP Józefa Guzdka ku czci bł. ks. Jerzego Popiełuszki. Wręczane jest z myślą o alumnach – żołnierzach oraz osobach duchownych i świeckich, które swoim życiem prezentują postawy podobne do życia ks. Popiełuszki, a więc walczą w obronie prawdy i sprawiedliwości.
Na zakończenie wieczoru, w świątyni odbędzie się koncert promocyjny płyty „Podziemna armia powraca – Żołnierze Niezłomni”. 21 utworów zaśpiewają m.in. Jan Pietrzak, Jerzy Zelnik, Leszek Czajkowski, Paweł Piekarczyk oraz pianista Andrzej Perkman.
Najwięcej wydarzeń zaplanowano na sobotę 1 marca. Tego dnia w Warszawie odbędą się centralne uroczystości Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych. O godz. 17.00 odbędzie się Apel Poległych i złożenie kwiatów przed grobem Nieznanego Żołnierza. Stamtąd wyruszy przemarsz uczestników obchodów Krakowskim Przedmieściem do archikatedry św. Jana Chrzciciela, gdzie o godz. 19.00 rozpocznie się uroczysta Msza święta w intencji Żołnierzy Wyklętych.
Przez cały dzień trwać będzie kwesta na rzecz stworzenia Polskiej Bazy Genetycznej Ofiar Totalitaryzmów. Jest to wspólna inicjatywa IPN i Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie. Jej celem jest stworzenie bazy materiału porównawczego DNA ofiar powojennych zbrodni komunistycznych i ich krewnych, tak aby zapobiec bezimienności tychże ofiar oraz uratować miejsca pochówku ludzi, którzy zginęli w wyniku terroru lat 1944-1956. Akcji towarzyszyć będzie kampania informacyjna skierowana do potomków ofiar komunistycznych zbrodni, przedstawiająca możliwości i sposoby przekazywania materiału genetycznego w celu identyfikacji ekshumowanych szczątków. Inicjatywę poparli m.in. prezydent Bronisław Komorowski oraz Zofia Pilecka-Optułowicz, córka rotmistrza Witolda Pileckiego.
W tym dniu Fundacja "Walczącym o Niepodległość", Stowarzyszenie Historyczne Organizacji Kobiecych II RP organizują także symboliczną wartę przed domami Żołnierzy Wyklętych. Odbędzie się ponadto promocja wydawnictw poświęconych tej tematyce, koncerty pieśni niepodległościowych, Bieg Ludzi Honoru w Parku Skaryszewskim, gry rodzinne, rekonstrukcje historyczne oraz Warszawska Masa Krytyczna szlakiem miejsc związanych z Żołnierzami Wyklętymi.
Niedziela 2 marca przebiegnie pod znakiem m.in. uroczystych Eucharystii w intencji bohaterów powojennego podziemia antykomunistycznego. W katedrze warszawsko-praskiej Mszy świętej przewodniczyć będzie abp Henryk Hoser, odbędzie się tam także nadanie odznaczeń „Zło Dobrem Zwyciężaj”. Z kolei o godz. 14.00 wierni będą się modlić w intencji poległych i zmarłych żołnierzy NSZ, WiN i AK w kościele św. Klemensa (ul. Karolkowa 49). Wieczorną Eucharystię o godz. 18.00 w kościele bł. Edmunda Bojanowskiego na Ursynowie poprzedzi wykład prof. Jana Żaryna o Żołnierzach Wyklętych (godz. 16.30).
Żołnierze Wyklęci będą wspominani i upamiętniani także poza stolicą, w wielu podwarszawskich miejscowościach. Obchody przewidziano m.in. w Wołominie, Grodzisku Mazowieckim, Błoniach, Otwocku, Piasecznie i Łomiankach.
Mianem Żołnierzy Wyklętych określani są żołnierze podziemia niepodległościowego i antykomunistycznego, stawiający opór próbie sowietyzacji Polski i podporządkowania jej ZSRR w latach 1944-1963. Do podziemia antykomunistycznego przeszli głównie żołnierze AK oraz osoby, które nie chciały pogodzić się ze zmianami politycznymi. W walkach zginęło ponad 8 i pół tysiąca żołnierzy podziemia, 5 tysięcy skazano na karę śmierci.
Ponad 20 tys. poniosło śmierć w obozach i więzieniach. Według szacunków historyków walkę z komunistami mogło podjąć nawet 200 tys. osób. Ostatni z Żołnierzy Wyklętych – Józef Franczak ps. "Lalek" zginął w obławie w Majdanie Kozic Górnych pod Piaskami w woj. lubelskim 21 października 1963 r.
redakcja / www.archidiecezja.warszawa.pl / lk (KAI) Warszawa