Nasze projekty

Pierwsza taka adhortacja od 30 lat

Czym są adhortacje? Na czym polega wyjątkowość najnowszej adhortacji papieża Franciszka? Dziś o 12:15 będzie zaprezentowana światu adhortacja "Gaudete et Exultate" o świętości w życiu codziennym.

W hierarchii dokumentów papieskich adhortacja znajduje się na trzecim miejscu. Najważniejszymi dokumentami są konstytucje apostolskie, następnie encykliki

Choć jej treści jeszcze nie znamy, już teraz wiadomo, że będzie to pierwsza od niemal 30 lat adhortacja na temat nie omawiany wcześniej na synodzie. Papież Franciszek uznał, że problem rozumienia świętości wymaga szczególnej uwagi – choć bez potrzeby zwoływania synodu – i dlatego przygotował na ten temat dokument o wyjątkowej randze.

W hierarchii dokumentów papieskich adhortacja znajduje się na trzecim miejscu. Najważniejszymi dokumentami są konstytucje apostolskie, następnie encykliki. Oba rodzaje dokumentów mają charakter organizacyjny bądź doktrynalny i odnoszą się do spraw ogólnokościelnych. Dlaczego dokument o świętości nie jest encykliką? Prawdopodobnie dlatego, że papież nie zamierza definiować ani precyzować jakichkolwiek kwestii doktrynalnych. To po prostu nauczanie, papieskie nauczanie. Adhortatio po łacinie oprócz napomnienia oznacza zachętę.

Reklama

 

Czym jest adhortacja? Adhortacja – przygotowywana zawsze po łacinie, następnie tłumaczona na pozostałe języki – to dokument papieski o znaczeniu duszpasterskim, zwykle adresowany do określonej grupy osób bądź podejmujący konkretny temat. Publikacja adhortacji najczęściej następuje po synodzie, poświęconym określonemu problemowi. Na przykład, adhortacja Amoris laetitia to owoc synodu biskupów poświęconego rodzinie. Po synodzie biskupów poświęconym młodzieży możemy się spodziewać następnej adhortacji, o młodzieży właśnie.

Adhortacja, którą poznamy w poniedziałek, nie będzie post-synodalną. Podejmuje ona konkretny, duszpasterski temat – świętość w codzienności

Reklama

 

To będzie trzecia adhortacja papieża Franciszka. Dwie poprzednie miały charakter post-synodalny (Amoris laetitia, 2016 i Evangelii gaudium, 2013, po synodzie poświęconym nowej ewangelizacji). Benedykt XVI wydał cztery adhortacje, wszystkie postsynodalne, Jan Paweł II aż 14.

Reklama

Jednak adhortacja, którą poznamy w poniedziałek, nie będzie post-synodalną. Podejmuje ona konkretny, duszpasterski temat – świętość w codzienności. Wejdzie w skład zwyczajnego papieskiego nauczania, ale tym razem bez wcześniejszego udziału i dyskusji biskupów. Innymi słowy, jej treść nie będzie oparta na dokumentach wieńczących synod, na logice, według której prace synodalne były prowadzone (nawet jeśli papież ma w nich prawo do wszelkich zmian i interwencji). To autorski pomysł i inwencja papieża.

Taka sytuacja zdarzy się pierwszy raz od 30 lat. Wcześniej taki charakter miała, opublikowana w 1989 roku, specjalna adhortacja Jana Pawła II o św. Józefie Redemptoris custos.

Dokumenty “kontynentalne”. Adhortacje często dotyczą spraw wiary i Kościoła na konkretnych kontynentach. Dwie adhortacje Benedykta XVI były poświęcone Kościołowi w Afryce i Azji. Wcześniej, pod koniec swojego pontyfikatu, Jan Paweł II wydał adhortacje dotyczące Europy, Oceanii, Azji, Ameryki, Libanu i Afryki. Wszystkie te dokumenty były poprzedzone synodami biskupów na temat tych regionów.

Grupy docelowe. Jest też inny typ adhortacji. Wystarczy przejrzeć dokumenty podpisane przez Jana Pawła II, by dostrzec, że wiele z nich zajmuje się wybraną grupą osób. Ostatnią adhortacją Jana Pawła II była, wydana w 2003, Pastores gregis, poświęconą biskupom. Wcześniej adhortacje były skierowane do osób konsekrowanych (Vita consecrata, 1996), księży (Pastores dabo vobis, 1992) i świeckich (Christifideles laici, 1998). Wszystkie one były poprzedzone synodami.

Tematy. Zdarzają się jednak adhortacje wymykające się obu regułom, poświęcone konkretnym tematom bez względu na kontynent czy grupę osób. Pierwsza adhortacja Franciszka dotyczyła nowej ewangelizacji w świecie współczesnym, druga – problemom współczesnych rodzin. Pierwsze dwie adhortacje Benedykta XVI również dotyczą tematów ważnych dla każdego chrześcijanina, niezależnie od stanu czy kontynentu: o Eucharystii i o Słowie Bożym. Jan Paweł II w 1989 roku przygotował adhortację o św. Józefie. Wcześniej, w 1983 roku, zwołał synod na temat przyczyn i sposobów rozwiązania konfliktów obecnych we współczesnym świecie. Owocem synodu jest adhortacja Reconciliatio et Paenitentia.

Adhortacja nie będzie skierowana do określonych grup czy danego regionu, będzie podejmowała temat globalny: “powołanie do świętości w świecie współczesnym”

Adhortacja o świętości. Czym zatem będzie się charakteryzowała najnowsza adhortacja papieża Franciszka? Po pierwsze, będzie to pierwsza od niemal 30 lat adhortacja na temat nie omawiany wcześniej na synodzie. Po drugie, nie będzie skierowana do określonych grup czy dotyczyła spraw danego regionu, lecz będzie podejmowała temat globalny: “powołanie do świętości w świecie współczesnym”. Można uznać, że tak jak w przypadku Jana Pawła II, który bez zwoływania synodu napisał adhortację o świętym Józefie, najnowsza adhortacja o świętości jest wyłączną inicjatywą papieża Franciszka. Kto wie, czy nie będzie całkowicie jego autorstwa. Przekonamy się o tym, porównując tekst, który ukaże się w poniedziałek, z tym, co papież o świętości mówił w ciągu pięciu lat swojego pontyfikatu.

Świętość w codzienności. W swoim nauczaniu, Franciszek przywołuje dużą wagę do świętości. Świętości nie w znaczeniu kanonizacji bądź beatyfikacji, lecz tej “w codzienności”. Bo przecież wszyscy ochrzczeni są równocześnie powołani do świętości. “Wszyscy ochrzczeni mają identyczną godność przed Panem. Dar świętości jest dany wszystkim, nikt nie jest wyłączony. By być świętym, nie trzeba na siłę być biskupem, księdzem albo zakonnikiem” – przypomina papież.

Papież często przypomina, że święty to nie “super heros” o nadzwyczajnych zdolnościach, potrafiący w sposób dla innych nieosiągalny “zadziwić świętością” lub czegoś dokonać

Papież często przypomina, że święty to nie “super heros” o nadzwyczajnych zdolnościach, potrafiący w sposób dla innych nieosiągalny “zadziwić świętością” lub czegoś dokonać. Przeciwnie, podając przykład Jana Pawła II, papież Franciszek pokazał, iż “ten wielki atleta Chrystusa, niszczony przez cierpienie, jest pokorny jak Chrystus, bo idzie drogą Chrystusa”. Reguła świętości to “być mniejszym, aby to Chrystus wzrastał”. Różnica między superbohaterami a świętymi jest właśnie taka: podobieństwo do Chrystusa, pełnienie Jego woli. Święci swoim życiem wskazują na Chrystusa.

“Świętości nie kupisz”. “Nie myślmy, że świętość to coś trudnego – podkreśla papież – że łatwiej jest być grzesznikiem niż świętym – powiedział Franciszek podczas jednej z zeszłorocznych audiencji generalnych. “By być świętym, nie potrzeba modlić się przez cały dzień. Świętym można być w zdrowiu i chorobie, w pracy i kiedy zajmujesz się dziećmi. Nie istnieje święty bez grzechu, podobnie jak nie ma grzesznika bez przyszłości”

Świętość w wizji papieża Franciszka to dar – i droga. “Świętość to podążanie drogą w obecności Boga”. Nie można jej ani kupić, ani sprzedać, ani… wynająć. “Tego nie może dokonać ktoś w Twoim imieniu”.

Papież Franciszek, podobnie jak jego poprzednicy, Benedykt XVI i Jan Paweł II, podkreśla, że świat dziś potrzebuje świętych i ich świadectwa. Kim są święci według Franciszka? “To przyjaciele Boga i bliźniego, aż po dar z życia”.

 

Ks. Przemysław Śliwiński

Nauczanie papieskie na temat świętości na podstawie Vatican News

 

Dołącz do naszych darczyńców. Wesprzyj nas!

Reklama

SKLEP DOBROCI

Reklama

PRZECZYTAJ RÓWNIEŻ

WIARA I MODLITWA
Wspieraj nas - złóż darowiznę