Zmiany obejmują m.in. stwierdzenie zgonu w prywatnej kaplicy, natychmiastowe złożenie ciała do trumny oraz rezygnację z tradycyjnych trzech trumien na rzecz dwóch.
Watykan ogłosił nową księgę obrzędów pogrzebowych papieża, która zastąpi wersję obowiązującą od 2000 roku. Dotychczasowy rytuał, zatwierdzony przez Jana Pawła II w 1998 roku, został wykorzystany zarówno podczas jego własnego pogrzebu w 2005 roku, jak i – z poprawkami – przy pochówku Benedykta XVI w 2023 roku. Nowe wytyczne oparto na doświadczeniach z tych ceremonii oraz na wskazaniach papieża Franciszka, który zalecił uproszczenie obrzędów, by lepiej oddawały wiarę Kościoła w Chrystusa Zmartwychwstałego.
Nowa księga obrzędów – uproszczenie i aktualizacja
Nowy rytuał uwzględnia zmiany wprowadzone przez konstytucję apostolską Praedicate Evangelium z 2022 roku, reformującą działanie Kurii Rzymskiej, oraz dostosowanie do aktualnej wrażliwości teologicznej i kościelnej. Zmiany te wprowadzono również w księgach liturgicznych, co wpływa na jednolitość obrzędów pogrzebowych papieży.
Kluczowe zmiany w ceremoniale
Jedną z istotniejszych modyfikacji jest uproszczenie tytułów papieża, zgodnie z terminologią zastosowaną w trzecim wydaniu Mszału Rzymskiego z 2008 roku. Teraz papież określany jest jako „papież, biskup Rzymu i pasterz”, co podkreśla jego duszpasterską rolę i pokorę.
Zachowano tradycyjne „trzy stacje” obrzędów pogrzebowych, ale każda z nich została zmodyfikowana:
- Pierwsza stacja – Dom zmarłego papieża:
Nowe wytyczne przewidują, że stwierdzenie zgonu odbędzie się w prywatnej kaplicy papieża, a nie w jego pokoju. Tam również ciało zostanie złożone w dwóch trumnach – drewnianej i cynkowej – jeszcze przed przeniesieniem do Bazyliki św. Piotra. Wyeliminowano przeniesienie ciała do Pałacu Apostolskiego, co upraszcza całą procedurę. - Druga stacja – Bazylika św. Piotra:
W Bazylice ciało papieża zostanie wystawione dla wiernych, jednak nie na katafalku, jak miało to miejsce wcześniej, ale już w trumnie. Obrzędy przewidują zamknięcie trumny wieczorem w przeddzień Mszy pogrzebowej, która odbędzie się następnego dnia. Ten etap podkreśla uproszczenie wizualne i logistyczne ceremonii, skupiając się na duchowym wymiarze. - Trzecia stacja – miejsce pochówku:
Największe zmiany dotyczą samego pochówku. Zrezygnowano z tradycyjnego składania ciała w trzech trumnach: cyprysowej, ołowianej i dębowej. Nowe obrzędy zakładają pochówek w dwóch zamkniętych trumnach – cynkowej i drewnianej. Wprowadzono również wskazówki dotyczące ewentualnych pochówków w innych miejscach niż Bazylika św. Piotra, uwzględniając preferencje papieża Franciszka, który wyraził chęć spoczęcia w Bazylice Matki Bożej Większej.
Duch reformy papieża Franciszka
Zmiany wprowadzone w księdze obrzędów są zgodne z duchem pontyfikatu Franciszka, który kładzie nacisk na prostotę, pokorę i ukierunkowanie na duchowe przesłanie. Nowe wytyczne mają na celu uniknięcie zbędnego przepychu i skoncentrowanie uwagi na istocie chrześcijańskiej wiary – zmartwychwstaniu Chrystusa i nadziei na życie wieczne.
Przeczytaj również
Zastosowanie uproszczonych obrzędów symbolizuje również rezygnację z niektórych historycznych elementów, które mogłyby być postrzegane jako nadmiarowe. Dzięki tym zmianom ceremonie pogrzebowe papieży stają się bliższe współczesnej wrażliwości teologicznej i liturgicznej.
Vatican News, jk/Stacja7