"Niech spowiedź będzie efektem namysłu, modlitwy i przygotowania się, a nie tylko poczucia, że wypada do niej przystąpić" - mówi o. Jordan Śliwiński OFMCamp ze Szkoły Dla Spowiedników w rozmowie z KAI.

Łukasz Kaczyński (KAI): Kończy się okres Wielkiego Postu, w którym wierni przed Wielkanocą tłumnie korzystają z sakramentu pokuty i pojednania. Podobnie jest tuż przed Bożym Narodzeniem. Jak zmienić takie „świąteczne” podejście wierzących do spowiedzi?
O. Jordan Śliwiński OFMCamp: Trzeba podkreślić, że sakrament pokuty i pojednania nie może być tylko „duchowym prysznicem”. Spowiedź nie może być wyizolowanym elementem życia wewnętrznego, gdyż stanowi jedną z podstaw chrześcijańskiej drogi. Gdy człowiek wierzący chce się zbliżać do Boga, a więc uczestniczyć aktywnie w uczcie eucharystycznej, to będzie się w miarę często spowiadał. Pragnął, by jego serce było czyste i stale gotowe do przyjęcia Komunii św., a do tego niezbędna jest przecież łaska uświecająca. Taki stan prowadzi do tego, że człowiek rozwija się w kontekście wiary. Sakrament pokuty i pojednania, jeśli jest regularny, pomaga skutecznie eliminować grzech oraz wpływ złego ducha i wdraża coraz bardziej w życie Ewangelią.
To jedna strona medalu. Ale są też osoby, które wciąż często przychodzą do spowiedzi z tymi samymi grzechami i nie mogą sobie z nimi poradzić. Jakie słowa otuchy ma dla nich Ojciec?
Trzeba, by sobie zadać pytanie co to znaczy nie radzić sobie z grzechem. Ja myślę, że każdy z nas sobie jakoś z grzechami nie radzi. Zwłaszcza, jeśli jest to na przykład potężny nałóg, który człowieka zniewolił. W takim wypadku ten sakrament wyjściowo musi być częstszy. I należy pamiętać, że jest to tylko pierwszy etap wyswobodzenia się z niewoli grzechu. Ale nie dotyczy to tylko grzechów wielkiego kalibru. Czasem ze zwykłego plotkowania czy koloryzowania, by nie powiedzieć dosadnie kłamania, można wychodzić latami i choć są to grzechy, które wielu mogłoby zbagatelizować to niewątpliwie i one potrafią hamować mocno przyjaźń z Bogiem, więc częsta spowiedź jest w tym wypadku także wskazana.
W przestrzeni medialnej pojawiają się ostatnio głosy, by zakazać spowiedzi dzieci. Co Ojciec o tym myśli, zwłaszcza w kontekście zarzutów, że spowiednicy nie są do tego odpowiednio przygotowani?
Przeczytaj również
Sądzę, że to demonizowanie lęku przez osoby, które podnoszą takie zarzuty. Owszem nie da się ukryć, że jeśli dziecko w rodzinnym domu, jak i poprzez spowiednika czy katechetę nie będzie odpowiednio przygotowane i przyjęte, to może być zalęknione przed przystąpieniem do sakramentu pokuty i pojednania. Czasem może w formie straszenia odnośnie do chociażby złego zachowania, że „pójdziesz się z tego wyspowiadać i zobaczysz co ksiądz Ci powie”.
Nie spowiadam najmłodszych często, ale niejednokrotnie zdarza się, że spowiedzi dzieci są proste i piękne, co dzieje się przede wszystkim wtedy, kiedy spowiednik umie nawiązać z nimi odpowiedni kontakt i używać zrozumiałego dla nich języka. Psychologia rozwojowa mówi jasno, że około 5-6. roku życia w dziecku kształtuje się rozeznanie dobra i zła, pewna świadomość moralna. Jeśli zostanie odpowiednio podprowadzone przez kapłana to jak najbardziej jest w stanie zrozumieć, że jakieś zachowanie jest odrzuceniem Bożej miłości, bo w takim kontekście też należy grzech przedstawiać dzieciom.
Należy Ojciec do prowadzących Szkołę Dla Spowiedników, z której korzysta kilkadziesiąt osób rocznie. Czy podczas wykładów dajecie jakieś specjalne rady, jak spowiadać najmłodszych?
Zawsze uczymy, że penitent to konkretna osoba i trzeba podchodzić do niego indywidualnie, że nie da się tego zrobić bez realnego spotkania z nim w konfesjonale. Czyli na przykład rozmowę z dzieckiem trzeba dostosować do jego poziomu. Mówić tak, by dziecko rozumiało i chciało usłyszeć Ewangelię, a nie tylko ocenę swego postępowania. Wszystko to przekazujemy w formie ćwiczeń, jak i zajęć ze specjalnych zagadnień, na przykład o spowiedzi dzieci. Moje osobiste doświadczenie z pierwszej spowiedzi było bardzo pozytywne. W trakcie przygotowania do niej katecheta wziął nas do konfesjonału i pozwolił nam do niego wejść. To było takie behawioralne oswojenie się z przestrzenią tego sakramentu, które wydaje się niezbędne i bardzo korzystne. Niezmiernie istotne w tym kontekście jest też wsparcie katechety przez rodziców, którzy odgrywają ogromną rolę i nie powinni swoich negatywnych doświadczeń dotyczących sakramentu pokuty i pojednania przerzucać na dzieci.
Trwa Jubileuszowy Rok Nadziei, w którym sakrament pokuty i pojednania jest niezbędnym elementem. Jak podejść w tym czasie do spowiedzi, by była ona konkretna i rzeczowa?
Myślę, że to czy trwa rok jubileuszowy czy też nie, nie ma tak naprawdę znaczenia. Sakrament pokuty i pojednania musi być zawsze konkretny. Przed konfesjonałem zawsze staje przecież konkretny, wierzący człowiek, który ma świadomość w jaki sposób był niewierny Bogu, prosi Go o miłosierdzie i łaskę przebaczenia. Chce on po spowiedzi trwać w łasce uświęcającej, która uzdalnia do czynienia dobra na co dzień. Dlatego w mojej ocenie ten czas może być po prostu pomocny, by głębiej przygotować się i przeżyć spowiedź. Przez to, że wierni poświęcą mu więcej uwagi i może wybiorą specjalny czas, by do niego przystąpić na spokojnie i bez pośpiechu, jaki często towarzyszy spowiedziom niedzielnym, tuż przed Mszą św.
A jakie rady ma Ojciec dla wierzących, którzy jeszcze w tym Wielkim Tygodniu będą przystępować do spowiedzi?
Po pierwsze jest jeszcze czas na to, by to zrobić. Nie mityzowałbym już tych przedwielkanocnych kolejek do spowiedzi, w których kiedyś można było spędzić nawet kilka godzin. Druga rzecz to jednak pamiętanie o tym, by nie odkładać przystąpienia do sakramentu pokuty i pojednania, kiedy już pakujemy pisanki do koszyczka i idziemy ze święconką. Niech spowiedź będzie efektem namysłu, modlitwy i przygotowania się, a nie tylko poczucia, że wypada do niej przystąpić. Poświęćmy przynajmniej dobre pół godziny na rachunek sumienia – co w naszym życiu się zmienia na lepsze, a za co Boga jeszcze musimy przeprosić. Zastanówmy się też czy chcemy o coś zapytać spowiednika. I uświadommy sobie, że klękając w konfesjonale przychodzimy do Boga, który chce naszego dobra. A więc nie jest to przede wszystkim trybunał sądowy, nawet nie trybunał miłosierdzia, ale – jak napisał papież Franciszek – raczej oddział intensywnej terapii duchowej. Czyli spowiedź ma nas uzdrowić moralnie i szerzej wewnętrznie oraz na nowo umocnić w nas Boże życie.
ZOBACZ TEŻ: Gdzie do spowiedzi przed Wielkanocą? W ponad 100 kościołach odbędzie się Noc Konfesjonałów
KAI