Nasze projekty

20 rodzajów sumienia

Sumienie można skategoryzować na przynajmniej 20 sposobów.

Reklama

Dzielimy je na:

  • przeduczynkowe – przed podjęciem danego działania rozeznaje jego godziwość i jeśli osąd jest pozytywny, nakazuje je czynić, a jeśli negatywny – zakazuje.

 

  • pouczynkowe – aktywuje się po dokonaniu danego działania. Są to tzw. wyrzuty sumienia przykre, gdy czynność była zła (sumienie złe, nieczyste, niespokojne) oraz dające pokój i radość, gdy była dobra (sumienie dobre, czyste, spokojne)

 

  • ogólne – (prasumienie) wrodzony sposób działania intelektu, zachęcający do czynienia dobra i unikania zła

 

Reklama
  • szczegółowe – zastosowanie sumienia ogólnego do konkretnych przypadków

 

  • prawdziwe – takie, którego osąd jest zgodny z rzeczywistością, jest obiektywny

 

  • fałszywe – (błędne) takie, którego osąd jest sprzeczny z obiektywnym porządkiem rzeczy, które czynność złą rozeznaje jako dobrą; zazwyczaj przyczyną rozmijania się z rzeczywistością jest ignorancja

 

Reklama
  • fałszywe niepokonalnie – gdy błędne sumienie jest pewne, gdy nawet nie dopuszcza się myśli, że może być inaczej

 

  • fałszywe pokonalnie – gdy błędne sumienie dopuszcza wątpliwości, jednak brakuje zaangażowania w poszukiwanie obiektywnego stanu rzeczy

 

  • przewrotne – bardziej lub mniej świadomie usprawiedliwia zło, bagatelizuje dążenie do prawdy

 

Reklama
  • pewne – brak wątpliwości co do dobra danego czynu (tylko mając do czynienia z takim sumieniem można działać moralnie)

 

  • wątpliwe – występują pewne wątpliwości przy rozeznaniu

 

  • zawikłane – brak zdolności do rozstrzygnięcia o dobru bądź złu danego aktu, przeświadczenie że żaden wybór nie będzie dobry

 

  • autonomiczne – skupione na własnym ego, które czyni najwyższą wartością

 

  • szerokie – gdy ciężkiej materii grzechu i zła nie traktuje się poważnie

 

  • ciasne – (skrupulatne) grzechy lekkie uważa za ciężkie, doszukuje się zła tam, gdzie go nie ma

 

  • głuche – (nieczułe, przytępione) częsta kontynuacja sumienia szerokiego, w ogóle nie dostrzega grzechu

 

  • sytuacyjne – przy rozeznaniu koncentruje się na aktualnych okolicznościach, nie uwzględniając przyczyn i skutków

 

  • delikatne – łagodna wersja skrupulatnego, obawia się o dobre rozeznanie wagi przewinienia

 

  • przytępione – nie robi adekwatnych lub żadnych wyrzutów po popełnieniu ciężkiego grzechu

 

  • faryzejskie – łączy w sobie elementy sumienia szerokiego i ciasnego, występuje gdy ktoś bardziej niż przykazania (szczególnie miłości bliźniego) przejmuje się samymi zewnętrznymi praktykami religijnymi i stawia większe wymagania bliźnim niż sobie

 

Reklama

Dołącz do naszych darczyńców. Wesprzyj nas!

Najciekawsze artykuły

co tydzień w Twojej skrzynce mailowej

Raz w tygodniu otrzymasz przegląd najważniejszych artykułów ze Stacji7

SKLEP DOBROCI

Reklama

PRZECZYTAJ RÓWNIEŻ

PRZECZYTAJ RÓWNIEŻ
WIARA I MODLITWA
Wspieraj nas - złóż darowiznę