Franciszek i modlitewne kolana Benedykta

To miał być zwyczajny świąteczny dzień. Urzędy watykańskie pozamykane były na cztery spusty, ponieważ 11 lutego, czyli rocznica podpisania Traktatów Laterańskich, jest w Watykanie dniem wolnym od pracy. Zwołany konsystorz zwyczajny nie budził wielkiego zainteresowania. Wiadomo było, że Benedykt XVI wraz z kardynałami podejmie decyzję w sprawie kolejnych kanonizacji. O tym, że 800 męczenników z Otranto zostanie zaliczonych w poczet świętych wiadomo było od dawna,  konsystorz miał więc być tylko rutynową „kropką nad i”. Stał się jednak „gromem z jasnego nieba”!

Zaskoczenie, niedowierzanie i totalne osłupienie malowało się na twarzach kardynałów słuchających kolejnych słów Benedykta XVI. Wielu patrzyło na swych sąsiadów, jakby szukając u nich potwierdzenia, że dobrze zrozumieli wypowiadane po łacinie słowa Benedykta XVI.

Najdrożsi Bracia,

zawezwałem was na ten Konsystorz nie tylko z powodu trzech kanonizacji, ale także, aby zakomunikować wam decyzję o wielkiej wadze dla życia Kościoła. Rozważywszy po wielokroć rzecz w sumieniu przed Bogiem, zyskałem pewność, że z powodu podeszłego wieku moje siły nie są już wystarczające, aby w sposób należyty sprawować posługę Piotrową. Jestem w pełni świadom, że ta posługa, w jej duchowej istocie powinna być spełniana nie tylko przez czyny i słowa, ale w nie mniejszym stopniu także przez cierpienie i modlitwę. Tym niemniej, aby kierować łodzią św. Piotra i głosić Ewangelię w dzisiejszym świecie, podlegającym szybkim przemianom i wzburzanym przez kwestie o wielkim znaczeniu dla życia wiary, niezbędna jest siła zarówno ciała, jak i ducha, która w ostatnich miesiącach osłabła we mnie na tyle, że muszę uznać moją niezdolność do dobrego wykonywania powierzonej mi posługi. Dlatego, w pełni świadom powagi tego aktu, z pełną wolnością, oświadczam, że rezygnuję z posługi Biskupa Rzymu, Następcy Piotra, powierzonej mi przez Kardynałów 19 kwietnia 2005 roku, tak, że od 28 lutego 2013 roku, od godziny 20.00, rzymska stolica, Stolica św. Piotra, będzie zwolniona (sede vacante) i będzie konieczne, aby ci, którzy do tego posiadają kompetencje, zwołali Konklawe dla wyboru nowego Papieża.

Najdrożsi Bracia, dziękuję wam ze szczerego serca za całą miłość i pracę, przez którą nieśliście ze mną ciężar mojej posługi, i proszę o wybaczenie wszelkich moich niedoskonałości. Teraz zawierzamy Kościół święty opiece Najwyższego Pasterza, naszego Pana Jezusa Chrystusa, i błagamy Jego najświętszą Matkę Maryję, aby wspomagała swoją matczyną dobrocią Ojców Kardynałów w wyborze nowego Papieża. Jeśli o mnie chodzi, również w przyszłości będę chciał służyć całym sercem, całym oddanym modlitwie życiem, świętemu Kościołowi Bożemu.

Po roku warto wrócić do tych słów Benedykta XVI, by spojrzeć na jego decyzję z Bożej perspektywy, a nie tylko z tej ludzkiej. Miniony rok pokazał, jak bardzo mylili się ci, którzy wraz z odejściem Benedykta obwieścili zmierzch Kościoła i papiestwa, i ukazywali decyzję Papieża jako ucieczkę przed problemami nękającymi Stolicę Apostolską.

Przede wszystkim Papież dał nam świadectwo niesamowitej wiary i wolności. Myślę, że wielu zirytował fakt, iż do tego, by podjąć tę decyzję nie potrzebował nawet zwoływać kolegium kardynalskiego i się go radzić. Nie potrzebował, bo w tej kwestii rozmówił się z Panem Bogiem. W czasie wielkiego niedowiarstwa, powątpiewania w to, czy w ogóle Bóg jest, działa i czy słucha, pokazał nam wyraźnie, że Bóg jest, słucha i odpowiada; daje wyraźnie do zrozumienia, co jest Jego wolą, bez najmniejszych wątpliwości.

To jest mocne przesłanie Benedykta XVI: wy tylko wierzcie, mówcie z Bogiem, a On wam podpowie którędy iść i jak żyć. – Rozważywszy po wielokroć rzecz w sumieniu przed Bogiem, zyskałem pewność – to nie są puste słowa, to jest doświadczenie wiary. – Podjęta przez niego decyzja dojrzała w nim po długiej refleksji, modlitwie. Nic nie można już było zrobić. Najważniejsze jest to, by dobrze zrozumieć, że był to akt odwagi, że to nie była ucieczka, lecz decyzja podjęta z wielką odpowiedzialnością – podkreśla jego osobisty sekretarz Abp Georg Gaenswein.

Z tego doświadczenia wiary wypływa ogromna wolność Papieża, która ukazuje zarazem heroizm jego decyzji. Śmiem wątpić, czy w ogóle zastanawiał się nad tym, co o nim napiszą w kronikach, jak go osądzą.  On kompletnie nie myślał o sobie, nie kalkulował. To był heroiczny krok z pragnieniem, by Boga nie zawieść, z troską o to, co będzie najlepsze dla Kościoła, dla ludu Bożego, a nie dywagacje, co teraz pomyślą o nim i co powiedzą. To był naprawdę heroiczny krok pełnej wolności i decyzji, która wypłynęła z głęboko przeżywanej wiary, więzi z Bogiem. – Aby kierować łodzią św. Piotra i głosić Ewangelię w dzisiejszym świecie, podlegającym szybkim przemianom i wzburzanym przez kwestie o wielkim znaczeniu dla życia wiary, niezbędna jest siła zarówno ciała, jak i ducha, która w ostatnich miesiącach osłabła we mnie na tyle, że muszę uznać moją niezdolność do dobrego wykonywania powierzonej mi posługi.

Benedykt w swym przemówieniu wskazuje nam perspektywę Bożej Opatrzności. – Zawierzamy Kościół święty opiece Najwyższego Pasterza, naszego Pana Jezusa Chrystusa, i błagamy Jego najświętszą Matkę Maryję, aby wspomagała swoją matczyną dobrocią Ojców Kardynałów w wyborze nowego Papieża. Zanim jeszcze zwołane zostało konklawe, rozpoczęła się giełda nazwisk. Licytowano potencjalnych papieży ze względu na ich umiejętności, pochodzenie, koneksje i doświadczenie. Sprawy Kościoła oglądano i oceniano przez pryzmat świeckości, zapominając zupełnie o tym, że to Bóg daje światu takiego papieża, jaki jest nam potrzebny na dzisiejsze czasy. Z uśmieszkiem komentowano wypowiedź kard. Waltera Kaspera, który odciął się od medialnego typowania następcy pełnymi wiary słowami: – Nowy papież jest już wybrany. W momencie, kiedy Pan Bóg rozmówił się z poprzednim Papieżem, nowy jest już wybrany. Pan już go wybrał i naszym zadaniem jest nie tyle mędrkować, kto nim będzie, tylko po prostu wsłuchać się w Bożego Ducha i zakomunikować tego, kogo Bóg wybrał! Odpowiedzią na to wsłuchanie się w Bożego Ducha jest Franciszek.

– Również w przyszłości będę chciał służyć całym sercem, całym oddanym modlitwie życiem, świętemu Kościołowi Bożemu. To trwanie Papieża emeryta na kolanach w intencjach swego następcy jest naprawdę niesamowitym wymiarem współistnienia dwóch papieży. Jest to wspaniały dar dla Franciszka. Nigdy wcześniej żaden papież nie miał takiego wsparcia. Na pewno Franciszek to odczuwa i owocuje w jego posługiwaniu to, co jego poprzednik codziennie na kolanach mu uprasza.

W patrzeniu na to, co się dzieje w Kościele, warto pamiętać o hermeneutyce ciągłości. Nie można inaczej patrzeć na wcześniejsze pontyfikaty. To wszystko są ludzie tego samego Boga, tego samego Bożego Ducha. Oni tylko nasłuchują, a potem realizują. Jan Paweł II, Benedykt XVI i Papież Franciszek to są audytorzy Ducha Świętego. To co słyszą, że z Bożego Ducha pochodzi, przekazują nam. I w tym tkwi ich wielkość. Nie silą się, by coś pokazywać i udowadniać. Oni po prostu są sobą. Oni są tymi, których Bóg dał Kościołowi odpowiadając na konkretne potrzeby danego czasu. Był świadek Jan Paweł II, był prorok Benedykt XVI i jest prosty a mocny charyzmatyk Franciszek. Nie przejmuje się ustalonymi konwenansami, w dniu codziennym przez Słowo Boże podpowiada nam, jaka jest optyka Boga na to, co my dziś przeżywamy i czym powinniśmy się kierować. Każdy jest sobą, każdy ma swój język, ale głosi jedną prawdę: otwórzcie drzwi Chrystusowi, otwórzcie drzwi człowiekowi.

Benedykt XVI mawiał: „Boga brać, Bogiem żyć i Bogiem się dzielić”. Innymi słowy, ale to samo mówi i naucza Franciszek.