Ze Zbigniewem Świerczkiem OFMConv, współzałożycielem Ruchu Ekologicznego św. Franciszka z Asyżu, rozmawia Dawid Gospodarek
Kościół już wypowiadał się na ten temat?
Tak, od bardzo dawna. Ta kwestia szerzej wypłynęła już za pontyfikatów Jana XXIII i Pawła VI. Pojawiały się tematy pokoju, a wśród nich także właśnie kwestia zniszczenia środowiska. Najwięcej wypowiedzi na ten temat mamy z okresu pontyfikatu Jana Pawła II. Szczególnie ważne tu było mianowanie św. Franciszka patronem ekologii 29 IX 1979 r.
Jesteśmy w Krakowie – sławny synod krakowski za metropolity Karola Wojtyły w latach 70. zajmował się już sprawami ochrony środowiska. Powstał wtedy specjalny aneks do synodalnych dokumentów, poświęcony właśnie ekologicznej tematyce.
Elementy nauczania na temat relacji ze środowiskiem pojawiały się już w społecznych encyklikach i u Jana Pawła II i u Benedykta XVI.
Można szukać dużo wcześniej, sięgając np. do św. Bazylego Wielkiego (IV wiek).
Przeczytaj również
-
Franciszek oddał hołd Piusowi X, papieżowi pokoju. Był „papieżem dla wszystkich”
-
Franciszek: spadek liczby urodzeń to dramat
-
Czy abp Gänswein będzie nuncjuszem na Litwie? Zaskakujące doniesienia
-
Papież odwiedzi kraje Azji Południowo-Wschodniej. Na kiedy zaplanowano podróż?
-
Papież zwrócił się do pielgrzymów z diecezji bydgoskiej. Wspomniał o bł. bp. Michale Kozalu
-
Oto najbardziej wojownicza z cnót
-
Franciszek do księży: bądźcie jak „chusta Weroniki” dla każdego człowieka
-
Papież przyjął abp. Jędraszewskiego
-
Franciszek apeluje o natychmiastowe zawieszenie broni w Strefie Gazy. „Wojna zawsze niszczy”
-
„Powstaję tylko wtedy, gdy uwalniasz mnie od grzechów”. Franciszek napisał rozważania drogi krzyżowej [tekst]
-
Franciszek uda się do więzienia dla kobiet. Odprawi tam Mszę Wieczerzy Pańskiej
-
Franciszek: nie widzę przesłanek do rezygnacji
-
Kard. Nycz: Kościół powinien nieustannie głosić Ewangelię o miłości Boga do człowieka
-
Papież zachęca Polaków do czynienia dobra. „Uczcie się tego od waszych Świętych”
-
Trzy myśli papieży o spowiedzi
Dlaczego właśnie św. Franciszek został patronem ekologów?
Poprosili o to sami ludzie zajmujący się ekologią i ochroną środowiska. Wybrali sobie oni Franciszka z Asyżu za patrona, bo czuli, że miał bardzo dobrą relację ze stworzeniami. Jan Paweł II umotywował swoją decyzję mianowania go „niebieskim patronem ekologów”, jak go nazwał, tym specjalnym odczuciem dzieł Stwórcy u św. Franciszka, który zachwycił się stworzeniem i wyśpiewał Bogu swoją wdzięczność, wyrażając ją w hymnie stworzenia – Laudato Sii.
Właśnie od tych słów zaczyna się encyklika papieża Franciszka…
Tu widać ciągłość – papież zdaje sobie sprawę z tego, że ten utwór wyraża precyzyjnie duchowość św. Franciszka. On zwraca się do stworzeń jako swojej rodziny. Nazywa słońce bratem, wodę siostrą, a ziemię nie tylko siostrą ale i matką, bo jest żywicielką.
Czego spodziewa się Ojciec po encyklice?
Głos Ojca Świętego jest głosem porządkującym. Jest oparty na wnikliwej analizie teologów, w tym przypadku również fachowców od ekologii i przyrodników. Na podstawie ich pracy i analiz papież dokonuje pewnej oceny teologicznej różnych zjawisk. Będzie to kolejny krok, który pomoże chrześcijanom znaleźć się wobec trudności kryzysu ekologicznego. Tym bardziej, że te trudności się zmieniają – każdy papież w swoich czasach gdzie indziej dostrzega trudności. Skoro obecnie papież Franciszek wypowiada się na ten temat, będziemy mieli najbardziej aktualne wskazania na dzisiejsze czasy.
Czy z ekologią związane są jakieś zagrożenia?
Bardzo zaszkodzili sprawie ci ludzie, którzy postanowili skorzystać z ekologii, by promować swoją wizję świata – materialistyczną i antychrześcijańską. Dlatego w ostatnich latach wytworzyło się napięcie pomiędzy ruchami ekologicznymi a chrześcijanami. Nasz ruch Ruch Ekologiczny św. Franciszka z Asyżu (REFA) zbiera w swoim kręgu ludzi, którzy chcą się zajmować ekologią, którym ta tematyka bliska zawodowo i społecznie, i chcą to robić nie w otoczce ideologii materialistycznych czy wręcz komunistycznych, ale przy chrześcijańskiej wizji świata. Niektóre ruchy lewicowe, gdy skończyły im się polityczne tematy w świecie, przerzuciły się na ekologię – z czerwonego koloru przemalowały się na zielono i stąd tak wielki zamęt w tych kręgach ekologicznych.
Na początku lat 80., kiedy powstawał nasz Ruch, sytuacja była jasna – po jednej stronie stał rząd PRL – komuniści, broniący idei rozwoju przemysłowego bez oglądania się na koszty przyrodnicze i zagrożenie środowiska. Po drugiej stronie byli ci, którzy dostrzegali zagrożenie dla przyrody i zdrowia społeczeństwa. Komuniści byli po stronie przemysłu, a dziś wielu z nich stało się nagle ekologami. Na szczęście to nie jest cały ruch ekologiczny.
Jakie cele ma Ruch Ekologiczny św. Franciszka z Asyżu (REFA)?
Ruch chce szerzyć idee – ma działanie informacyjne, pedagogiczne, by propagować chrześcijańską wizję relacji człowieka ze światem stworzeń i chrześcijańskie zaangażowanie w ochronę środowiska: prowadzenie szkoleń, wydawnictwa, wspieranie inicjatyw i tych stowarzyszeń, z którymi możemy współpracować, bo są nam bliskie ideowo.
W tym roku zapowiedziana jest beatyfikacja jednego ze współzałożycieli REFA, o. Zbigniewa Strzałkowskiego OFM Conv, który w 1988 r. wyjechał na misje do Peru i tam 9 sierpnia 1991 r. wraz z o. Michałem Tomaszkiem OFM Conv poniósł męczeńską śmierć za wiarę. Przed nami stoi więc także zadanie odczytania tego znaku danego od Boga i Kościoła.
