Wielkanoc u prawosławnych i grekokatolików. Kiedy i jak obchodzą święta?

Opublikowano: 16 kwietnia 2023 godz. 09:00

Ten tekst przeczytasz w mniej niż dwie minuty

W tym roku Kościoły wschodnie obchodzą Wielkanoc tydzień później niż Kościół rzymskokatolicki, a więc dziś, 16 kwietnia. Różnica wynika z posługiwania się innym kalendarzem oraz nieco innego sposobu wyznaczania Wielkanocy.

Kiedy odbywa się Wielkanoc u prawosławnych i grekokatolików?

Kościoły wschodnie posługują się w liturgii kalendarzem juliańskim, a nie powszechnym gregoriańskim. Główna różnica w dacie świętowania Wielkanocy wynika jednak przede wszystkim z innych warunków wyznaczania daty tej uroczystości. Zarówno Kościoły wschodnie, jak i zachodnie świętują Wielkanoc w pierwszą niedzielę po wiosennej pełni księżyca. Chrześcijanie wschodni dodają do tego jeszcze jeden warunek: święta Zmartwychwstania Pańskiego nie mogą wypaść wcześniej niż żydowska Pascha, czyli wiosenne zrównanie dnia z nocą. W efekcie zdarza się, że Wielkanoc obchodzi się wspólnie, ale bywa też, że różnica w dacie obchodów dochodzi do pięciu tygodni. W tym roku Kościoły wschodnie będą świętować tydzień później, czyli 16 kwietnia.

Jak wygląda Wielkanoc u chrześcijan wschodnich?

Kiedy łacinnicy świętują Wielkanoc, u grekokatolików i prawosławnych przypada Niedziela Palmowa. W tym dniu święci się palmy i odczytuje się Ewangelię o wjeździe Pana Jezusa do Jerozolimy – nie czyta się natomiast fragmentu o męce Chrystusa.

Wielki Tydzień nazywany jest też Tygodniem Męki (Strasnyj Tyżdeń). Od poniedziałku do środy nie sprawuje się Eucharystii, lecz Liturgię Uprzednio Poświęconych Darów, podczas której wierni mogą przyjąć Komunię świętą.

Płaszczenica na symbolicznym grobie Chrystusa | Fot. Kippari10/Wikipedia

W czwartek rozpoczyna się Święte Triduum Paschalne. Wymowa tych dni jest taka sama, jak w Kościele rzymskokatolickim. Wielki Czwartek to pamiątka ustanowienia sakramentu kapłaństwa i Eucharystii, a Wielki Piątek to dzień śmierci Pana Jezusa. Tak jak w Kościele rzymskokatolickim, nie odprawia się Mszy św. Po południu odbywają się Nieszpory (weczirnie). Nie ma Bożego Grobu, natomiast na środku świątyni umieszczana jest płaszczenica – rodzaj ikony z wizerunkiem ciała Jezusa po Jego śmierci, owiniętego w płótno. W Wielką Sobotę odprawiane są nieszpory wraz z Liturgią św. Bazylego. Odbywa się też święcenie pokarmów.

Niedziela Wielkanocna, czyli Wielki Dzień

Okres Zmartwychwstania rozpoczyna się w Niedzielę Wielkanocną, nazywaną Wielkim Dniem (Wełykdeń). O świcie odśpiewuje się jutrznię wielkanocną z procesją rezurekcyjną, a potem sprawowana jest Eucharystia.