"Co więcej, techniczne uskutecznienie tego pragnienia jest wprost tożsame z uprzedmiotowieniem dziecka" - podkreśla bp Józef Wróbel, przewodniczący Zespołu KEP ds. Bioetycznych.
Korzystanie z in vitro sugeruje, że godność osobowa rodziców góruje nad godnością ich dziecka. Techniczne uskutecznienie tego pragnienia jest wprost tożsame z uprzedmiotowieniem dziecka – pisze bp Józef Wróbel, przewodniczący Zespołu KEP ds. Bioetycznych, odnosząc się w komentarzu dla KAI do obywatelskiego projektu refundacji kosztów in vitro, nad którym w czwartek wieczorem debatować ma Sejm. Biskup uznaje natomiast za słuszne i etyczne przeznaczanie środków publicznych na opiekę zdrowotną w celu przezwyciężenia niepłodności lub doświadczających trudności z poczęciem dziecka.
Bp Wróbel zaznacza, że przedstawia stanowisko, które, mimo że przygotowane przez stronę kościelną, nie ma zamiaru przeprowadzić analizy tej kwestii z punktu widzenia wiary i teologii. Odwołuje się bowiem do wyznaczników o charakterze uniwersalnym.
Przede wszystkim bp Wróbel nawiązuje do postanowień Konstytucji RP. Akt ten, będący najwyższym normą prawną w naszym społeczeństwie, wzywa już w Preambule, „aby wszyscy, którzy dla dobra Trzeciej Rzeczypospolitej tę Konstytucję będą stosowali, czynili to, dbając o zachowanie przyrodzonej godności człowieka, jego prawa do wolności i obowiązku solidarności z innymi” – zauważa przewodniczący Zespołu Ekspertów KEP ds. Bioetycznych.
Bp Wróbel przypomina, że powyższa norma prawna stanowi podstawę dokumentów opracowanych przez Zespół Ekspertów KEP ds. Bioetycznych w porozumieniu z Prezydium Konferencji Episkopatu Polski. Pierwszym takim dokumentem było „Oświadczenie” z 22 grudnia 2008 r. Zawarte w nim stanowisko zostało szeroko rozwinięte przez wybitnych specjalistów w książce pt. „Wobec in vitro […]” (Jedność, Kielce 2017). Konsekwentnie w publikacji tej zostały omówione zagadnienia związane z metodami in vitro m.in. z punktu widzenia medycyny, genetyki, moralności i prawa.
Konstytucja RP, a konsekwentnie również teksty Zespołu Ekspertów KEP – tłumaczy bp Wróbel – „wskazują na odpowiedzialność osób stanowiących prawo za ich postawę wobec godności każdego człowieka, poczynając od będącego na początkowym etapie jego rozwoju ontogenetycznego”.
Przeczytaj również
-
Abp Jędraszewski: żadne poczęte dziecko nie jest własnością ani matki, ani ojca
-
Sejmowa komisja ds. aborcji będzie obradować w przyszłym tygodniu
-
Wielka manifestacja w obronie życia już w niedzielę w Warszawie. „Nie możemy stać z boku”
-
Bezradność, czyli problem depresji w filmie „Syn”
-
Noworodek w oknie życia we Wrocławiu. Chłopczyk otrzymał imię Michał
-
Imiona dla dzieci. Jakie najczęściej wybierali Polacy w 2023r.?
-
Wojciech Modest Amaro zostanie dziadkiem! „To najpiękniejsze wydarzenie”
-
„Zostałam wyrwana mojej matce”. Amerykanka walczy o zakaz surogacji
-
Prof. Zoll o in vitro: Musimy rozróżnić normy moralne od norm prawa państwowego
-
Przewodniczący Episkopatu apeluje do Prezydenta RP o zawetowanie ustawy o in vitro
-
Malutka dziewczynka w oknie życia w Kartuzach. „Była otulona, zaopiekowana”
-
Duchowa adopcja dziecka poczętego. Na czym polega i jak się jej podjąć?
-
In vitro. Z czym Kościół ma problem?
-
Brytyjscy biskupi po śmierci Indi Gregory: „Rodzice chronili ją jako cenny dar Boży”
-
Nie żyje Indi Gregory. Dziewczynkę odłączono od aparatury wbrew woli rodziców
W swej istocie metody prokreacji sztucznej czynią człowieka 'przedmiotem manipulacji, traktują go jako przedmiot «produkcji» w procesach określonej biotechnologii’. Brak poszanowania wyraża się dalej w szerokim stosowaniu aborcji, a więc w niszczeniu ludzkich zarodków zwłaszcza nie spełniających oczekiwań czy też zagrożonych w zdrowym rozwoju, w powszechnym ich zamrażaniu i skazywaniu na niepewną przyszłość, w tym na ich uśmiercenie, nierzadko także w traktowaniu ich jako przedmiot umów i handlu w przypadku macierzyństwa zastępczego – przypomina stanowisko ekspertów Episkopatu bp Wróbel.
Dalej zauważa, że ośrodki medyczne z różnych krajów publikują w prestiżowych periodykach naukowych stwierdzone zagrożenia dla zdrowia dzieci poczętych in vitro. Niepokojące są sygnały o powikłaniach i niepożądanych efektach ubocznych praktyki zapłodnienia in vitro. W sposób znaczący rośnie ilość wad wrodzonych u dzieci poczętych tą metodą, nieznany jest dalszy jej wpływ na stan zdrowia potomstwa w późniejszym wieku i w następnych pokoleniach. Wykazano znaczny wzrost ryzyka chorób nowotworowych […] i wad rozwojowych. Manipulacje dotyczące początku życia ludzkiego mogą też spowodować nieprzewidywalne skutki biologiczne dla ludzkości – zacytował stanowisko Zespołu ds. Bioetycznych bp Wróbel.
Jak tłumaczy, powyższych zastrzeżeń i związanej z nimi oceny moralnej omawianych metod nie są w stanie zrównoważyć same w sobie etycznie dobre pragnienia posiadania potomstwa. Korzystanie z technik sztucznej prokreacji sugeruje, że godność osobowa rodziców góruje nad godnością ich dziecka; że oni mają prawo określać poziom tej godności i jego charakteru zobowiązującego. Co więcej, techniczne uskutecznienie tego pragnienia jest wprost tożsame z uprzedmiotowieniem dziecka, gdyż ono, mimo że posiada godność osobową równą rodzicom, ma służyć spełnieniu ich pragnień. To także podstawowy wymiar braku solidarności z dzieckiem – stwierdza lubelski biskup pomocniczy.
Wartości moralne, ze swej natury transcendujące moralne oceny człowieka, wykluczają kompromis prawny. Niemożliwe jest bowiem relatywizowanie godności osobowej jednego człowieka (dziecka) przez drugiego człowieka i uzależnianie jej charakteru imperatywnego od norm prawnych stanowionych przez tego drugiego człowieka – podkreśla biskup.
Natomiast, dodaje przewodniczący Zespołu KEP ds. Bioetycznych, jest rzeczą słuszną i etyczną przeznaczanie odpowiednich środków publicznych na opiekę zdrowotną oraz terapie mające na celu przezwyciężenie niepłodności czy też na pomoc medyczną małżonkom doświadczającym trudności z poczęciem dziecka lub z jego urodzeniem.
kh, KAI/Stacja7
