Nasze projekty

„Mimo pandemii Kościół w Polsce zachowuje ciągłość swoich struktur.” Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego opublikował raport za 2020 r.

Epidemia ograniczyła możliwość działalności duszpasterskiej, sprawowania sakramentów i tego, co charakterystyczne dla Kościoła w Polsce, czyli praktyk zbiorowych. Mimo to, widać wyraźną ciągłość w działalności struktur katolickich - powiedział we wtorek ks. Wojciech Sadłoń. Dyrektor Instytutu Statystyki Kościoła Katolickiego skomentował dane zawarte w "Roczniku Statystycznym Kościoła Katolickiego w Polsce" za rok 2020.

fot. iKlick/pixabay.com

W Polsce mamy 10 361 parafii katolickich, 24 208 księży diecezjalnych i 8 819 zakonnych oraz 16, 8 tys. sióstr zakonnych. Na katechezę w szkole uczęszczało w 2020 r. średnio 85,7% uczniów. Dane te zawiera najnowszy Rocznik Statystyczny Kościoła w Polsce opublikowany dziś przez Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego. Rocznik przedstawia dane za rok 2020. Wskazują one na wyraźną ciągłość w działalności struktur i organizacji katolickich w Polsce: parafii, diecezji oraz zakonów, przy niewielkim spadku sił apostolskich. Przebadany został również znaczący wpływ epidemii Covid – 19 na praktyki niedzielne oraz życie sakramentalne polskich katolików.

„Wtajemniczanie młodszego pokolenia w wiarę, wynika z rodziny”

Rocznik wskazuje m.in., że w roku szkolnym 2020/21 na lekcje religii we wszystkich typach placówek edukacyjnych uczęszczało 85,7% uczniów. W przedszkolach jest to 85,5% dzieci, w szkołach podstawowych 92,1%, w liceach ogólnokształcących – 69,8%, technikach – 74,9%, szkołach branżowych I stopnia 75,6%, a II stopnia 58,2%, natomiast w szkołach specjalnych 89,9% uczniów.

Najwyższy odsetek uczniów uczęszczających na lekcje religii w szkole odnotowano w diecezjach: tarnowskiej (97,8%), przemyskiej (97,5%) i rzeszowskiej (97,1%), zaś najniższy w diecezji wrocławskiej (65,7%), poznańskiej (69%), warszawskiej (69,5%).

Reklama

Na pytanie, jak wytłumaczyć spadek frekwencji na lekcjach religii wraz z wiekiem uczniów, ks. Wojciech Sadłoń, dyrektor Instytutu Statystyki Kościoła Katolickiego, powiedział, że „jest to bardzo złożony proces, wynikający z dynamiki rozwojowej dziecka, z kwestii psychologicznych, z wyborów i poszukiwania własnej tożsamości”. Innymi słowy, bez wątpienia dane pokazują, że w Polsce socjalizacja religijna, czyli wtajemniczanie młodszego pokolenia w wiarę, wynika z rodziny. To rodzina wprowadza dziecko do Kościoła, natomiast wraz z dojrzewaniem dziecka coraz bardziej samo decyduje ono o sobie i często są to wybory polegające jednak na zdystansowaniu się – dodał ks. Sadłoń.

W 2020 r. nie zostały zbadane wskaźniki dominicantes i communicantes. Doroczne badanie praktyk niedzielnych Polaków odwołane zostało ze względu na sytuację sanitarno – epidemiologiczną. W Roczniku podane zostały ostatnie dane na ten temat z 2019 r. Dominicantes (czyli uczestnictwo w niedzielnej Mszy św.) wyniosło wówczas w skali ogólnopolskiej 36,9% osób zobowiązanych, a systematycznie przystępowało do Komunii św. – 16,7%.

Pandemia wpłynęła na frekwencję w kościołach?

Zdaniem ks. Wojciecha Sadłonia, trudno jednoznacznie odpowiedzieć w jaki sposób trwająca pandemia wpłynęła na frekwencję w kościołach podczas niedzielnych Mszy św. Wiemy i nie wiemy. Z badań sondażowych, jakie były prowadzone wiadomo, że obraz jest bardziej złożony. Wiemy przecież, że w czasie epidemii wolno było chodzić do kościoła, [choć] były ograniczenia, więc trudno tu mówić o danych, które można by łatwo porównać np. z poprzednich badań – powiedział.

Reklama

Jak poinformował, dane za kolejny rok, czyli 2021, „już są zbierane i przetwarzane, więc będziemy wiedzieli jak to wyglądało w tym roku”. Oczywiście zaznaczając, że te dane nie będą tak łatwo porównywalne np. z rokiem 2019. Mamy zupełnie inną rzeczywistość, część osób przeniosło się z tymi praktykami do internetu i uczestniczy online lub uczestnictwo telewizyjne w Mszy św. – mówił.

Dane wskazują na wyraźną ciągłość w działalności struktur i organizacji katolickich w Polsce

Komentując wyniki badań ks. Wojciech Sadłoń przypomniał, że prezentowane dane dotyczą roku 2020, czyli okresu, gdy restrykcje sanitarne związane z przeciwdziałaniem rozprzestrzeniania się pandemii były najbardziej intensywne.

Wyraźnie widać z tych danych, że epidemia Covid-19 ograniczyła możliwość działalności duszpasterskiej oraz sprawowania sakramentów, a również tego, co jest charakterystyczne dla Kościoła w Polsce, czyli praktyk zbiorowych – powiedział ks. Sadłoń.

Reklama

Dane zawarte w roczniku wskazują jednak na wyraźną ciągłość w działalności struktur i organizacji katolickich w Polsce: parafii, diecezji oraz zgromadzeń zakonnych – wskazał dyrektor ISKK. Ponadto – dodał – dane wskazują, że Kościół w Polsce posiada zdolność adaptacyjną, czyli zdolność do dostosowania się do zmiennych warunków, nawet tak trudnych jak epidemia, która wyzwoliła zmianę form duszpasterstwa, w tym nawet sprawowanych sakramentów.

„Temat apostazji był bardzo mocno upolityczniony (…). Musieliśmy się wycofać z dalszych inicjatyw badawczych”

Dyrektor ISKK odniósł się także do możliwości powrotu przez instytut do badania apostazji, czyli wystąpień z Kościoła katolickiego w Polsce. Statystyki takie zaprezentowano w 2012 roku. Liczbę apostatów za lata 2006-2009 oszacowano łącznie na 1057 osób, a tych, które wystąpiły z Kościoła w 2010 – na 459. W następnych latach w związku ze stosunkowo niewielką skalą zjawiska ISKK nie kontynuował prac badawczych aktów apostazji w Polsce – czytamy na stronie ośrodka.

Jak powiedział ks. Sadłoń, w związku z tym, że w ostatnim okresie „temat apostazji był bardzo mocno upolityczniony i został podjęty nawet przez osoby zaangażowane w politykę – powstał licznik apostazji – musieliśmy się wycofać z dalszych inicjatyw badawczych, ponieważ jako instytut naukowo-badawczy staramy się nie angażować w tematy, które są bardzo trudne do badania z uwagi na ich upolitycznienie”.

Zaprezentowanie podczas konferencji dane skomentował także krótko rzecznik Episkopatu Polski ks. Leszek Gęsiak SJ. Jak powtórzył za ks. Wojciechem Sadłoniem, mimo pandemii, która bardzo ograniczyła w 2020 roku działalność wielu instytucji kościelnych, utrzymuje się zdolność adaptacyjna i ciągłość działalności Kościoła w Polsce. Myślę, że to są kluczowe obserwacje – stwierdził rzecznik KEP.

Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego SAC im. ks. Witolda Zdaniewicza jest najstarszym w Polsce, samofinansującym się ośrodkiem naukowym prowadzącym badania w zakresie religijności, katolicyzmu i jego społecznych kontekstów.

pa, KAI/Stacja7

Dołącz do naszych darczyńców. Wesprzyj nas!

Reklama

SKLEP DOBROCI

Reklama

PRZECZYTAJ RÓWNIEŻ

WIARA I MODLITWA
Wspieraj nas - złóż darowiznę