Nasze projekty

Zapowiedzi Starego Testamentu

Osoba Maryi jest dla nas często tajemnicą. I nie tylko dla nas, kłopoty ze zrozumieniem, kim jest Matka Jezusa, mieli chrześcijanie niemal od początku

Reklama

Odpowiedzi poszukiwali przede wszystkim w Piśmie Świętym. Już Ojcowie Kościoła interpretowali niektóre teksty starotestamentalne w odniesieniu do Maryi, stąd w najpopularniejszych modlitwach znajdujemy szereg określeń, które dziś niewiele mówią, np. Arka Przymierza, Córa Syjonu, nowa Ewa.

 

Arka Przymierza

Reklama

Pismo Święte nie nazywa Maryi wprost „Arką Przymierza”, określenie to przylgnęło do Niej na podstawie analogii. Arka Przymierza była skrzynią wykonaną przez Izraelitów u podnóża Synaju na polecenie Boga, w której umieszczono kamienne tablice z zapisanym Dekalogiem (Wj 25,10-22; Pwt 10,1-5; 1Krl 8,9). Odtąd towarzyszyła ludowi w wędrówce przez pustynię i była znakiem obecności Boga. Król Dawid sprowadził Arkę do Jerozolimy, dzięki czemu miasto stało się nie tylko stolicą polityczną, ale i religijną Izraelitów. Kiedy Salomon wybudował Świątynię Jerozolimską, umieścił ją w centralnym miejscu Przybytku, zwanym „Święte świętych” (1Krl 8,1-9).

 

Arka Przymierza była wykonana z drewna akacjowego, cała pozłacana (Wj 25,10-11). Dawni pisarze chrześcijańscy w połączeniu drewna ze złotem dopatrywali się zjednoczenia pierwiastka ludzkiego z pierwiastkiem boskim. Złoto zewnętrznej strony Arki miało wskazywać na doskonałą postawę stałości Maryi w relacji do Boga, natomiast złocone wnętrze – napełnione Duchem Świętym wnętrze Matki Jezusa.

Reklama

 

Ewangelista Łukasz w opisie Zwiastowania ukazuje Maryję jako Arkę Przymierza. Szczególne znaczenie mają słowa Gabriela: moc Najwyższego osłoni cię, a dosłownie: „okryje Cię cieniem” (por. Łk 1,35). Pojęcie „cień” przywodziło Izraelitom najczęściej na myśl opis Arki Przymierza, gdyż to na nią padał cień obłoku, będącego znakiem Bożej obecności (Wj 40,34-38). Maryja została więc osłonięta cieniem „mocy Najwyższego”, podobnie jak niegdyś Arka Przymierza, i stała się w ten sposób żywym Sanktuarium Boga wśród ludzi.

 

Reklama

Warto zwrócić uwagę na opis nawiedzenia Elżbiety (Łk 1,39-45). Maryja wędrowała do swojej krewnej przez Góry Judzkie (Łk 1,39). Podobną podróż przebyła Arka Przymierza, gdy król Dawid przenosił ją z Kiriat Jearim do Jerozolimy (2 Sm 6,2-16). Obydwa wydarzenia miały miejsce w górach Judei, niedaleko Jerozolimy. I towarzyszyła im radość: Elżbieta wydała okrzyk wesela i wielbiła Boga – poruszył się Jan Chrzciciel ukryty w jej łonie – a król Dawid tańczył z radości przed Arką Przymierza (2 Sm 6,5.12.16). Arka, podczas swej podróży do Jerozolimy, przebywała trzy miesiące w domu Obed-Edoma w Gat (2 Sm 6,10-11). Podobny był czas pobytu Maryi w domu Elżbiety (Łk 1,56).

 

Arka Przymierza była dla Izraelitów źródłem Bożego błogosławieństwa (2 Sm 6,11-12). Również Maryja stała się źródłem mesjańskiego błogosławieństwa dla domu Elżbiety i Zachariasza, ich krewnych i sąsiadów, a także całej ludzkości.

Św. Łukasz stara się pokazać Maryję jako Arkę Przymierza, która nosi w sobie prawdziwego Boga. Maryja staje się prawdziwą Siedzibą Boga pośród ludzi, dlatego do Niej mogą odnosić się słowa Apokalipsy: Oto przybytek Boga z ludźmi: i zamieszka wraz z nimi i będą oni Jego ludem, a On będzie Bogiem z nimi (21,3).

 

Zapowiedzi Starego Testamentu

Córa Syjonu

 

W starotestamentalnych proroctwach mówiących o Mesjaszu i czasach ostatecznych pojawia się tytuł „Córa Syjonu”. Odnosi się do Izraela, a szczególnie do tzw. Reszty Izraela, która zachowała wierność, także podczas niewoli babilońskiej. Pismo Święte nie nazywa Maryi „Córą Syjonu”, jednak św. Łukasz w scenie Zwiastowania sięga do tych proroctw, z czego można wnioskować, że i on dostrzega w skromnej Dziewczynie z Nazaretu nową Córę Syjonu.

 

Prorok Sofoniasz pisał: Wyśpiewuj, Córo Syjońska! Podnieś radosny okrzyk, Izraelu! Ciesz się i wesel z całego serca, Córo Jeruzalem (3,14; por. So 3,15-17; Jl 2,21-27; Za 2,15; 9,9). W obydwu tekstach należy zwrócić szczególną uwagę na czasownik chaire – „raduj się” (w polskich przekładach Biblii „bądź pozdrowiona”). Sofoniasz kieruje te słowa do Narodu Wybranego – Córy Syjonu, wzywając do radości z powodu przyjścia Zbawiciela. Archanioł Gabriel natomiast pozdrawia w ten sposób Maryję. Za jego pośrednictwem Bóg wzywa Ją, nową Córę Syjonu, do wielkiej radości, która ma stać się udziałem całej ludzkości, dzięki przyjściu na świat Mesjasza. Maryja jako nowa Córa Syjonu jest uosobieniem nowego Izraela, gdyż to właśnie dzięki wypowiedzianemu przez nią fiat Mógł narodzić się lud nowego Przymierza, czyli Kościół.

 

Nowa Ewa

 

Pisarze chrześcijańscy nazywali też Maryję nową Ewą. Między Maryją i Ewą zachodzi wiele analogii, przy czym najistotniejszy jest wątek macierzyństwa: Ewę określa się jako matkę wszystkich żyjących, Maryję jako Matkę wszystkich wierzących.

 

Niezwykłą zbieżność dostrzegamy między scenami kuszenia w Raju (Rdz 3,1-7) i Zwiastowania (Łk 1,26-38), posiadają one podobny schemat. W obu występują kobiety rozmawiające z bytami nadprzyrodzonymi: Maryja z Aniołem, Ewa z szatanem. Obie muszą dokonać wyboru: Ewa kieruje się chęcią zrównania z Bogiem, Maryja opiera się na akcie wiary w Boga. Tym samym Ewa sprowadza na ludzkość śmierć duchową, zaś Maryja dzięki swojemu posłuszeństwu pośredniczy w Dziele Zbawienia, dając światu „nowego Adama”.

 

I jeszcze jeden szczegół – obydwie są matkami, które w tragicznych okolicznościach tracą swoje dzieci. Ewa młodszego syna Abla, zamordowanego przez brata Kaina (Rdz 4,8), a Maryja jedynego Syna Jezusa, ukrzyżowanego za grzechy wszystkich ludzi. Sprawiedliwy i niewinny Abel jest typem Jezusa, podobnie jak Ewa jest typem Maryi.

 

Obraz „nowej Ewy” odnajdujemy także w Ap 12,1-18. Tekst ten nawiązuje do fragmentu Księgi Rodzaju, nazywanego Protoewangelią, czyli pierwszej obietnicy Zbawiciela: Wprowadzam nieprzyjaźń między ciebie a niewiastę, pomiędzy potomstwo twoje, a potomstwo jej: ono zmiażdży ci głowę, a ty zmiażdżysz mu piętę (Rdz 3,15). Słowa te odnoszą się do walki, którą od chwili grzechu pierworodnego ród ludzki, „potomstwo niewiasty” Ewy, będzie toczyć z szatanem. W obu tekstach w tym miejscu widzi się Maryję jako Matkę zwycięskiego Potomka, Jezusa.

 

Wszystkie typy i zapowiedzi starotestamentalne, uobecnione na kartach Nowego Testamentu, pokazują Maryję jako Narzędzie w ręku Boga, poprzez które działa On dla zbawienia całej ludzkości.


Joanna Jaromin, dr nauk teologicznych w zakresie teologii biblijnej, wykładowca Podyplomowych Studiów Wiedzy o Biblii na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Opolskiego w Opolu, nauczyciel konsultant ds. edukacji humanistycznej, członek zwyczajny Stowarzyszenia Biblistów Polskich oraz Società internazionale per lo studio della Retorica Biblica e Semitica, autorka książek i artykułów z biblistyki.


Bibliografia:

Jan Paweł II, Encyklika o Błogosławionej Maryi Dziewicy w życiu pielgrzymującego Kościoła „Redemptoris Mater”, 1987.

Jan Paweł II, Maryja. Katechezy Ojca Świętego Jana Pawła II, Kraków – Ząbki 1999.

Gryglewicz F., Błogosławiona przez wszystkie narody. Matka Boża w Nowym Testamencie, Częstochowa 1984.

Ortensio da Spinetoli, Maryja w Biblii, tłum. A. Tronina, Niepokalanów 1997.

Pronzato A., …módl się za nami! Litania loretańska – rozważania, tłum. A. Wojnowski, Kraków 2005.

Tronina A., Zawitaj Pani świata. Obrazy i symbole biblijne w Godzinkach o Niepokalanym Poczęciu NMP, Niepokalanów 1995.

Wolniewicz M., W kręgu Nowego Przymierza, Poznań 1985.


Tekst ukazał się w miesięczniku „Biblia. Krok po kroku”.

Więcej o „Biblii. Krok po kroku” na stronie: http://www.list.media.pl

Adres e-mail: [email protected]

Numer telefonu: (012) 423 11 99

Reklama

Dołącz do naszych darczyńców. Wesprzyj nas!

Najciekawsze artykuły

co tydzień w Twojej skrzynce mailowej

Raz w tygodniu otrzymasz przegląd najważniejszych artykułów ze Stacji7

SKLEP DOBROCI

Reklama

PRZECZYTAJ RÓWNIEŻ

PRZECZYTAJ RÓWNIEŻ
WIARA I MODLITWA
Wspieraj nas - złóż darowiznę