9 rzeczy, za które powinniśmy dziękować Kościołowi

1. Filozofia i nauka

 

Kościół chętnie skorzystał z zastanego dorobku intelektualnego Greków, by opisać swoją wiarę i wskazać racjonalne dla niej podstawy. Kościołowi też zawdzięczamy to, że dorobek starożytnych przetrwał zawirowania dziejowe.

 

Teologiczne rozważania przyczyniły się do rozwoju innych nauk i systemów filozoficznych. Na przykład dzięki dyskusjom nad dogmatami o Trójjedynym Bogu Boecjusz wypracował pojęcie osoby, z czego korzystamy do dziś. Docenienie filozofii antycznej sprowokowało jej rozwój w chrześcijańskiej kulturze, a z nią znanych nauk (np. matematyki, fizyki, astronomii, anatomii, etc.). Dzięki kronikarskiej pracy mnichów, historycy jeszcze długo będą mieli dużo materiału na doktoraty.

 

Nie przypadkiem też wybitni filozofowie i naukowcy byli katolikami – że ograniczymy się do kilku przedstawicieli duchowieństwa – każdy zna św. Augustyna czy św. Tomasza, każdy słyszał o księdzu Koperniku, niewielu już pamięta o o. B. Gusmanie (pierwszy lot balonem), o. Fra Mauro (którego mapą posługiwał się Krzysztof Kolumb), papieżu Sylwestrze II (m.in. skonstruował dokładny zegar mechaniczny i wprowadził cyfry arabskie), o. R. Baconie (wynalazca lunety, wybitny filozof i naukowiec, opracował metodę naukową), o. G. Mendlu (prekursor genetyki), czy o ks. G. Lemaitre, który opracował hipotezę Wielkiego Wybuchu. Można jeszcze długo wymieniać świeckich chrześcijańskich filozofów naukowców wszelkich dziedzin.

2. Piwo

 

Oczywiście piwa nie wymyślił Kościół. Ten trunek jest najstarszym napojem alkoholowym na świecie, znanym w różnych kulturach. Jednak to Kościół, w osobach katolickich mnichów, przyczynił się do rozpopularyzowania piwa i uczynienia z jego ważenia prawdziwej sztuki. Nie przypadkiem najbardziej doceniane dziś marki wywodzą się właśnie z zakonnych tradycji piwowarskich. Klasztorne piwo często było zdrowsze niż niezbyt czysta w średniowieczu woda, oraz bardzo pożywne. O tym ostatnim świadczą zachowane prośby krakowskich dominikanek klauzurowych z Gródka do właściciela pewnego browaru. Przeorysza prosi “o jałmużnę dla naszego ubogiego klasztorku w formie beczułki piwa, aby tem posilić i pokrzepić moje siostry osłabione ciągłym postem, czuwaniem, no i bardzo skromnym wiktem bezmięsnym” (1938 r.).

 

3. Szkolnictwo

 

Tylko ignoranci mogą nazwać średniowiecze wiekami ciemnymi. To właśnie wtedy nastąpił ogromny rozwój powszechnego (!) szkolnictwa. Nie stało za tym żadne państwo, żadna świecka organizacja, tylko Kościół. Duchowieństwo było stanem dobrze wykształconym. Dla chrześcijan naturalne jest dzielenie się dobrem, dlatego szybko powstała ogromna sieć parafialnych i później katedralnych szkół. Z czasem w większych miastach i przy ważniejszych katedrach powstały uniwersytety. W późniejszych wiekach powstały szkoły świeckie, jednak w dalszym ciągu Kościół troszczy się o edukację, a katolickie placówki są doceniane.

 

Działalność edukacyjna szczególnie widoczna jest w krajach misyjnych, gdzie tylko dzięki szkołom zakładanym przez chrześcijańskich misjonarzy ludzie, o których często zapomniała cywilizacja, mają szansę na rozwój.

4. Szpitale

 

Podejdźmy do tego wybiórczo: w samej Afryce Kościół założył lub prowadzi ponad 1000 szpitali i ponad 5000 przychodzi. Do tego dochodzą inne placówki paramedyczne z centrami rehabilitacyjnymi włącznie, a sama pomoc nie jest zależna od wyznania – leczą się tam również innowiercy. Katoliccy misjonarze każdego roku wyjeżdżają, aby bezinteresowanie pomagać i nie jest to czynność trwająca od dziesiątek lat, ale od setek.

 

A bardziej z ostatniej chwili: w związku z wojną domową na Ukrainie, w Kijowie w kościele św. Aleksandra otworzono szpital polowy z salą operacyjną. Kościół to również ciche posługi, o których nikt nie mówi.

5. Sztuka

 

“Kościół zawsze był przyjacielem sztuki i nauki. Światowe dziedzictwo sztuki jest prawdziwym skarbem twórczych zdolności człowieka i daje wymowne świadectwo o ludzkiej inteligencji, która uczestniczy w dziele Boskiego Stwórcy. Kościół zawsze odwoływał się do sztuk pięknych, aby przy ich pomocy sławić dar życia, a zwłaszcza, aby godnie, należycie i pięknie spełniać swe święte obrzędy. Tym samym przyczynił się on do powstania niezrównanego dziedzictwa muzyki, sztuki i literatury, które wniosło znaczący wkład w rozwój kultury. Ponadto Kościół popierał rozwój nauki, zwłaszcza tej, która głosi godność i wartość życia ludzkiego.” (Jan Paweł II).

 

 

Kościół doceniając piękno, bronił zastanych dzieł i był największym mecenasem sztuki powstającej. Wszystkie muzea świata są świadkami ogromnego wpływu Kościoła na rozwój kultury. Od malarstwa, rzeźby, prądów w architekturze, po muzykę i literaturę. Do dziś artyści inspirują się dziełami, które niegdyś powstawały na większą chwałę Bożą…

 

6. Sądownictwo

 

Tam gdzie Inkwizycja tam i stosy. Stosy kłamstw na jej temat. Święta Inkwizycja wcale nie zajmowała się paleniem heretyków, ale prowadziła śledztwa i procesy w sprawach osób oskarżonych o herezję. Działania te były niezależne od władzy świeckiej. A czym się różniły? Przede wszystkim tym, że praca inkwizycji była rzetelna i uczciwa. Oskarżony miał prawo do obrońcy i nie można było wymuszać zeznań za pomocą tortur. Dorzućmy do tego fakt powołania do życia instytucji ławników i okaże się, że… dzisiejsze sądownictwo czerpie pełnymi garśćami.

7. Małe litery, znaki interpunkcyjne, spacje

 

MAŁOKTOWIEALEKOŚCIOŁOWIZAWDZIĘCZAMYRÓWNIEŻMAŁELITERYZNAKIINTERPUNKCYJNEISPACJE. Tak, to przepisujący mądre księgi benedyktyńscy mnisi, około VII wieku wpadli na pomysł nadania tekstowi pisanemu cech sprawiających, że jego czytanie będzie wygodniejsze.

8. Dzieła charytatywne

 

W samej Polsce Caritas wydaje rocznie kilkaset milionów złotych na pomoc potrzebującym. Podobnie jest na całym świecie. Kościół jest największą instytucją charytatywną. Od czasów św. Pawła organizującego zbiórki dla biednych z Jerozolimy przez diakonów powołanych specjalnie do takiej pomocy aż po czasy współczesne, gdy placówki kościelne przeznaczone do pomocy liczy się w setkach tysięcy, pomoc charytatywna jest jednym z najważniejszych wkładów chrześcijaństwa w rozwój zachodniej cywilizacji.

 

9. Zrównanie kobiet i mężczyzn

 

Jezus był najskuteczniejszym feministą w dziejach. Potrafił w silnie spatriarchalizowanym społeczeństwie stanąć w obronie cudzołożnicy, zrównując jej winę z winą mężczyzny, z którym zgrzeszyła, a spotkawszy przy studni grzeszną Samarytankę objawił jej, że jest Mesjaszem. W ten sposób przekroczył wiele barier, aby podnieść jej godność: jako nauczyciel nie powinien rozmawiać z kobietą sam na sam, poza tym była odrzucona przez społeczeństwo ze względu na jej grzechy i nikt nie chciał nią rozmawiać. On zaś niejako wybrał ją, aby ogłosiła spotkanie Syna Bożego.

Dziś w dobie uprzedmiotowienia kobiet, zniżenia jej godności do poziomu towaru, narzędzia do użycia, Kościół staje w ich obronie, podobnie, jak czynił to Jezus.

 

---

Oczywiście najważniejszą rzeczą, jaką Kościół niesie światu, jest dobra nowina o Zmartwychwstałym i sakramenty, które Pan Jezus zostawił Kościołowi, by przez nie każdy mógł mieć udział w zbawieniu. Wszystko inne temu misyjnemu zadaniu Kościoła służy i na nie powinno wskazywać.