Nasze projekty

2 lutego święto wszystkich zakonnic i zakonników

W perspektywie zapowiedzianego przez papieża Franciszka Roku Życia Konsekrowanego będzie obchodzony już po raz osiemnasty Dzień Życia Konsekrowanego. W całej Polsce zakonnicy i zakonnice oraz przedstawiciele innych form życia konsekrowanego, 2 lutego będą modlić się w katedrach wraz z biskupami i odnowią swoje śluby czystości, ubóstwa i posłuszeństwa.

Reklama

W tym roku modlitwom będą przewodniczyli na ogół biskupi pomocniczy lub seniorzy, gdyż biskupi diecezjalni będą w tym czasie przebywali w Rzymie z wizytą „ad limina Apostolorum”. Przed wyjazdem Episkopat Polski ogłosił, jak co roku, list pasterski na 2 lutego pt. „Światło życia konsekrowanego”. Natomiast w parafiach wierni będą się modlić za posługujące tam siostry zakonne i zakonników. Zostanie także przeprowadzona doroczna kwesta na pomoc klasztorom klauzurowym.

Radykalizm życia konsekrowanego – piszą biskupi w swym liście – polega na tym, że cały człowiek oddaje się do dyspozycji Temu, który ukochał go aż do końca. Jak dodają, osoby konsekrowane "nie tyle poprzez działalność zewnętrzną, ile przez głęboką komunię z Bogiem, pokazują światu skąd czerpać siłę i nadzieję na przyszłość oraz jak budować wzajemne relacje w oparciu o przebaczenie i miłość".

Przewodniczący Komisji KEP ds. Instytutów Życia Konsekrowanego i Stowarzyszeń Życia Apostolskiego (IŻKiSŻA) bp Kazimierz Gurda przypomina, za św. Pawłem, iż osoby całkowicie poświęcone Bogu są też całkowicie oddane Jego sprawom, czyli człowiekowi i jego zbawieniu. Zarazem wyjaśnia, że wielkie zróżnicowanie zakonów jest bogactwem i odczytaniem troski Boga w konkretnych epokach i warunkach historycznych, w zależności od otrzymanych charyzmatów.

Reklama

Przed wizytą ad limina w watykańskiej Kongregacji ds. IŻKiŻA abp Henryk Hoser, który będzie relatorem podczas jednego ze spotkań polskich biskupów z kardynałem prefektem, powiedział w rozmowie z KAI, iż obecnie „życie konsekrowane cierpi z powodu braku kandydatów. – To jest bardzo złożony problem: najpierw demograficzny bo drastycznie spada liczba młodych ludzi, co jest również problemem wyższych uczelni a nie tylko instytutów zakonnych. Z drugiej strony – środowisko nie zawsze promuje czy ułatwia odczytanie drogi powołania, zwłaszcza dziewcząt. Dziś jest większy problem z brakiem powołań do żeńskich zgromadzeń czy zakonów niż do męskich i to też wymaga refleksji i zidentyfikowania przyczyn – ocenia relator.

Siostry zakonne

Nadal spada liczba sióstr, ze względu na małą liczbę powołań, która nie może zrównoważyć liczby sióstr odchodzących do wieczności, ale w roku 2013 liczba postulantek zwiększyła się o 20. To pierwszy od wielu lat wzrost wstąpień do zakonów, skromny, ale ufamy że daje nadzieję na odwrócenie tendencji spadkowej – podkreśla m. Jolanta Olech, sekretarka generalna Konferencji Wyższych Przełożonych Żeńskich Zgromadzeń Zakonnych.

Reklama

Według najnowszych statystyk za rok 2013 w Polsce jest 18 tys. 737 sióstr zakonnych (profesek – czyli zakonnic po ślubach) oraz łącznie 509 nowicjuszek i postulantek, które dopiero przygotowują się do życia zakonnego. Ponadto 2149 polskich sióstr pracuje poza granicami kraju: w tym 587 na misjach a 397 posługuje Kościołowi na Wschodzie.

Najwięcej spośród sióstr to katechetki, których jest obecnie 2157 (ale tylko 11 jest wizytatorkami lekcji religii) oraz zakrystianki – 1277. Stosunkowo dużo jest także zakonnic przedszkolanek – 953 i dyrektorek różnych placówek prowadzonych przez zgromadzenia zakonne m.in. szkół, domów opieki, zakładów wychowawczych itp. Kierują nimi 704 zakonnice. Wiele z nich pracuje także jako wychowawczynie w różnego typu placówkach – w sumie 683.

Jeśli chodzi o wykształcenie sióstr, najwięcej z obecnie studiujących zdobywa wyższe wykształcenie w trybie zaocznym (688), natomiast 110 kształci się na studiach dziennych.

Reklama

W żeńskich zgromadzeniach zakonnych zauważalne są też zmiany pokoleniowe. Obecnie ponad 1/3 polskich zakonnic (7788) to siostry w wieku emerytalnym.

Poza tym, co można ująć w cyfry i wykresy statystyczne – podkreśla sekretarka generalna Konferencji – każda wspólnota ma własne pole działania i pomocy potrzebującym, zarówno duchowej jak i materialnej. Około 3 tysięcy sióstr wspiera duszpasterstwo Kościoła i bezpośrednią działalność swych współsióstr modlitwą i cierpieniem związanym z chorobą i zaawansowanym wiekiem.

Oprócz sióstr z tzw. zgromadzeń czynnych, prowadzących różne dzieła apostolskie, 1349 mniszek żyje w Polsce w zakonach klauzurowych. 1220 sióstr z klasztorów kontemplacyjnych jest po profesji wieczystej (czyli złożyły już śluby wieczyste w zakonie), pozostałych 129 – to profeski czasowe (juniorystki), nowicjuszki i postulantki.

Ich życie koncentruje się na modlitwie, ale mniszki zajmują się też pracami ręcznymi, m.in. haftowaniem i szyciem szat liturgicznych, wypiekiem opłatków i komunikantów. Średni wiek polskiej zakonnicy żyjącej w klauzurze wynosi nieco ponad 52 lata

Zakonnicy

Natomiast w 61 zakonach męskich żyje 12 tys. 488 zakonników, z czego 9592 to kapłani, a 1369 to bracia zakonni. W kraju posługuje ogółem 8952 księży i braci zakonnych, natomiast pozostali polscy zakonnicy pracują w innych krajach.

Na pierwszym etapie przygotowań do życia zakonnego – według danych z 1 października ub.r. formację w zakonach męskich przechodziło 1479 młodych mężczyzn, w tym 245 postulantów, 247 nowicjuszy, 851 kleryków i 136 braci zakonnych.

W Polsce zakonnicy prowadzą 705 parafii, z reguły miejskich w których pracuje ok. 3,4 tys. księży zakonnych, ponadto pod opieką zakonów męskich znajduje się 152 sanktuaria. Zakonnicy zajmują się także działalnością rekolekcyjną, prowadzą m.in. 143 domy rekolekcyjne. Ponadto ok. 1,3 tys. zakonników jest katechetami.

Redemptorysta o. Janusz Sok CSsR, przewodniczący Konferencji Wyższych Przełożonych Męskich Zgromadzeń Zakonnych zapewnia, że życie zakonne jest niezwykle dynamiczne i wciąż zakładane są nowe placówki. – Biedni nas potrzebują – podkreśla przypominając, że polskich misjonarzy można spotkać praktycznie na całym świecie. Wspomniał o obecności księży i osób konsekrowanych na Majdanie. – Swoją modlitwą dają świadectwo – mówił.

Zaznaczył, że obecnie jest mniej powołań do męskich zgromadzeń, ale jest to szansa oglądu wewnętrznego, refleksji, szukania nowego języka głoszenia Ewangelii.

Instytuty świeckie

W Polsce są też obecne instytuty świeckie – zrzeszają one osoby, które składają śluby czystości, ubóstwa i posłuszeństwa a jednocześnie żyją w swoim świeckim otoczeniu – pojedynczo lub we wspólnotach. Swoje apostolstwo – jak to wyraża adhortacja o życiu konsekrowanym "Vita consecrata" – pełnią "w świecie i za pomocą środków tego świata" czyli przez pracę zawodową i różne formy świeckiej działalności. Obecnie w Polsce jest 1209 świeckich konsekrowanych kobiet i mężczyzn, a w 2013 r. formację wstępną w instytutach świeckich rozpoczęło 28 osób. Żyją oni i pracują m.in. w oświacie, administracji, służbie zdrowia i innych zawodach.

Niewiedza o nich wynika również ze specyfiki tego powołania, którym jest obecność pośrodku świata, bez żadnych zewnętrznych znaków konsekracji, bez publicznych deklaracji czy "szyldów". W powołaniu instytutów świeckich zarówno świeckość jak i konsekracja są równie istotne, choć na pierwszy rzut oka wydają się nie do pogodzenia. O ile zakonnicy mają być "znakiem" dla świata to świeccy konsekrowani "zaczynem" w świecie.

W Polsce, po przemianach społeczno-politycznych instytuty świeckie mogą odgrywać bardzo ważną rolę jako dojrzali świeccy. Może być wykorzystany ich potencjał i dojrzałość osób, które żyją „w środku świata”, bez oceniania innych, ale z pragnieniem budowania dobra, i wiarą, że można to zrealizować. Ich siłą jest to, co przeżyły do tej pory, choć potrzeba refleksji, w jaki sposób bogactwo przeszłości może służyć przyszłości, może już w nowych formach – podkreślała podczas wizyty w Polsce dr Daniela Leggio z watykańskiej Kongregacji ds. IŻKiSŻA, której również podlegają polskie instytuty świeckie.

Indywidualni

Są także w Polsce osoby, które żyją radami ewangelicznymi nie będąc członkami wspólnot.. – W naszym kraju jest 178 dziewic, 220 wdów i 5 pustelników – poinformował ks. Arkadiusz Okroj, przewodniczący Podkomisji KEP ds. Indywidualnych Form Życia Konsekrowanego. Osoby te żyją w świecie, prowadzą zwykłe życie, nie mają reguły, ale są w kontakcie z biskupem diecezji i ofiarowują swoją modlitwę Kościołowi.

***

Światowy Dzień Życia Konsekrowanego przypada każdego roku 2 lutego, tj. w Święto Ofiarowania Pańskiego. Dzień ten ustanowił bł. Jan Paweł II w 1997 roku. Dla Kościoła jest to okazja do głębszej refleksji nad darem życia poświęconego Bogu.


Anna Wojtas / Warszawa

Reklama

Dołącz do naszych darczyńców. Wesprzyj nas!

Najciekawsze artykuły

co tydzień w Twojej skrzynce mailowej

Raz w tygodniu otrzymasz przegląd najważniejszych artykułów ze Stacji7

SKLEP DOBROCI

Reklama

PRZECZYTAJ RÓWNIEŻ

PRZECZYTAJ RÓWNIEŻ
WIARA I MODLITWA
Wspieraj nas - złóż darowiznę