Co to jednak jest owa Filokalia? Mówiąc jak najprościej to zredagowana w XVIII w. obszerna antologia tekstów mistrzów życia duchowego, które dotyczą modlitwy nieustannej. Autorami są przede wszystkim mnisi, którzy zaniepokojeni wezwaniem św. Pawła Nieustannie się módlcie (1 Tes 5,17), nie tylko próbowali z pomocą łaski Bożej dotrzeć do zjednoczenia z Bogiem, ale także przekazać następnym pokoleniom swoje doświadczenia w tej materii. Niech nie zniechęca nikogo ów „mniszy” charakter publikacji! W istocie bowiem najwierniejszymi czytelnikami i propagatorami byli często ludzie świeccy. Pomnik miłości do tego typu modlitwy i samej Filokalii to bez wątpienia znane Opowieści pielgrzyma: historia tajemniczego człowieka, który w poszukiwaniu zjednoczenia z Bogiem przemierza carską Rosję wszerz i wzdłuż, modląc się, doznając upokorzeń, radości i smutków codziennego życia.
Dzieła naszych autorów powstały w ciągu ponad 1000 lat (najstarsze ok. IV w., ostatnie, które włączono do antologii – ok. XV w.); jest to zatem tradycja, która po prostu zapiera dech w piersiach!
Mnisi próbują zatem wychować Czytelnika do modlitwy nieustannej. Drogą do niej jest wierne i wytrwałe przyzywanie Imienia Jezus (stąd modlitwa ta zwana jest czasem modlitwą jezusową). Niech pamięć o Jezusie złączy się z twym oddechem, a wówczas poznasz pożytek wyciszenia – powiada św. Jan Klimak.