Nasze projekty

Dni w Diecezjach – czegoś takiego Polska jeszcze nie widziała

W poniedziałek 25 lipca zakończył się pierwszy etap Światowych Dni Młodzieży. Przystankiem w drodze do Krakowa były polskie diecezje, do których przybyło 115 tys. młodych z całego świata. Podczas tygodnia w diecezjach mogli poznać polską kulturę, historię i nasze zwyczaje

Reklama

Dni rozpoczęły się 20 lipca. Jednak pierwsze grupy uczestników ŚDM pojawiły się już na tydzień przed rozpoczęciem diecezjalnego programu. Dla wielu młodych z odległych zakątków świata przyjazd do Polski był jedyną okazją, aby odwiedzić Europę, dlatego przy okazji Światowych Dni Młodzieży chcieli zobaczyć jak najwięcej.

Samolotem, koleją, autokarem

Reklama

Pielgrzymi, w zależności od miejsca, z którego pochodzą, wybrali najlepszą dla siebie formę transportu. Na lotniskach i dworcach wzmożony ruch, a porty lotnicze już szacują, że będzie to rekordowy sezon pod względem liczby pasażerów.

Jednak Dni w Diecezjach to także intensywny czas dla polskich rodzin, które zdecydowały się przyjąć do swoich mieszkań zagranicznych pielgrzymów. Jak wskazał w rozmowie z KAI ks. Emil Parafiniuk z warszawsko-praskiego centrum organizacyjnego, chęć goszczenia młodych w swoich domach wyraziło zdecydowanie więcej wiernych, niż przybyło pielgrzymów. W związku z tym niektóre grupy, jak chociażby z Ghany, goszczone były przez dwa-trzy dni w jednej parafii, by później przenieść się do kolejnej.

– Pragnęliśmy, aby pobyt w Polsce był dla nich przygodą życia. W związku z tym chcieliśmy z otwartością przyjąć ich w naszej rodzinie, pokazując, jak żyjemy i jak wierzymy, zwłaszcza że w młodości sami wielokrotnie byliśmy goszczeni przez innych ludzi – wyznali państwo Hoffmanowie. Dla innych była to okazja, by pokazać dzieciom, jak należy dzielić się tym, co się ma. Wiele rodzin miało dokładnie przygotowany plan tego, co chcieliby pokazać młodym, którzy u nich gościli.

Reklama

Powitanie

Pierwszym punktem programu Dni w Diecezjach było przywitanie grup w parafiach. Pielgrzymi ciepło przyjmowani byli przez mieszkańców miast. Na Pomorzu kościoły oznaczone były flagami państw pochodzenia grup.

Reklama

W jednej z opolskich parafii wierni na dźwięk dzwonów zgromadzili się przy kościele i czekali na pielgrzymów z transparentami oraz flagami. Młodzież śpiewała radosne piosenki przy akompaniamencie gitary, a w kościele w atmosferę skupienia wprowadził wszystkich utwór „Ave Maria” zagrany przez nastoletnią skrzypaczkę.

26-letni Pietro Meuli z parafii pw. św. Hilarego w Reggio Emilia był zaskoczony wspaniałym powitaniem oraz polską gościnnością. – Przyjechaliśmy tu, ponieważ chcemy spotkać się z papieżem Franciszkiem i doświadczyć żywego Kościoła. Jesteśmy przekonani, że spotkanie z Jezusem zmienia nasze życie, i jesteśmy tu właśnie po to, aby tego doświadczyć – podkreślił.

W wielu miastach odbyły się specjalne imprezy, podczas których mieszkańcy mogli poznać fenomen Światowych Dni Młodzieży. Warszawa zorganizowała dla pielgrzymów koncert na placu Piłsudskiego, gdzie powstała specjalnie zaprojektowana wielka, wielopoziomowa scena. Wystąpiło na niej kilkuset artystów z wielu krajów. Wśród polskich wykonawców byli m.in. Muniek Staszczyk, Natalia Szroeder, Zbigniew Wodecki, Piotr Kupicha, Janusz Radek, Piotr Cugowski oraz Sound’n’Grace. Na scenie pojawiły się ponadto orkiestra i chór pod batutą Piotra Rubika, który za-prezentował swoje największe przeboje.

Niezwykłe powitanie przygotowali dla zagranicznych gości mieszkańcy Legnicy. Tam na tę okazję powstało specjalne oratorium – od początku do końca stworzone i realizowane przez młodzież z diecezji. Teksty napisał kleryk legnickiego Seminarium Duchownego Adrian Michał Sielicki, muzykę zaś licealista, uczeń Zespołu Szkół Muzycznych Mateusz Kazimierski, który także dyrygował zespołem podczas koncertu. Wykonawcami było blisko 100 osób, w tym orkiestra, chór oraz soliści. Na dzieło, które miało wprowadzić pielgrzymów w klimat Światowych Dni Młodzieży, złożyło się 17 utworów przeplatanych cytatami z Pisma Świętego oraz słowami wielkich Polaków, m.in. św. Jana Pawła II, św. Siostry Faustyny, a także prymasa Stefana Wyszyńskiego.

Równie imponujące widowisko zorganizowane zostało we Wrocławiu. Tam 40-tysięczny tłum pielgrzymów, wolontariuszy i mieszkańców Dolnego Śląska uczestniczył w koncercie „Singing Europe” na stadionie miejskim. W jego trakcie trzytysięczny chór zaśpiewał najbardziej znane utwory z wielu krajów Europy. Do śpiewu ŚDM-owską młodzież zaprosiła także siostra Cristina Scuccia, zakonnica, która w 2014 r. wygrała „The Voice of Italy”.

Na mocne przeżycia muzyczne postawiły Katowice. Kilkanaście tysięcy młodych ludzi z 55 krajów całego świata spotkało się 23 lipca na lotnisku Muchowiec. Gwiazdą wieczoru był Steven Curtis Chapman – uznawany za jednego z najlepszych wykonawców muzyki chrześcijańskiej, wydał ponad 20 albumów. Wokalista zdobył pięć nagród Grammy, 58 nagród GMA Dove Awards oraz nagrodę American Music Awards.

W wielu miastach główną atrakcją były występy ambasadorów ŚDM. Wśród nich dużą popularnością cieszył się m.in. Darek Malejonek, który razem z zespołem Maleo Reggae Rockers zagrał np. w diecezji warszawskiej i po sąsiedzku w diecezji warszawsko-praskiej, a także w Katowicach. Muzyczni ambasadorzy to także Łukasz i Paweł z zespołu Golec uOrkiestra, których można było usłyszeć w diecezji zamojsko-lubaczowskiej.
W Płocku zagrał zespół Myslowitz oraz Mietek Szcześniak. W Gliwicach zespół Raz, Dwa, Trzy, a w Lublinie za-śpiewały i zatańczyły zespoły Mazowsze oraz Lublin. Z kolei w Sandomierzu koncert dał Piotr Rubik. Diecezja zielonogórsko-gorzowska zaprosiła do siebie Natalię Niemen i Mate.O. Ten ostatni wystąpił również w Łowiczu.

Etap diecezjalny ŚDM to okazja do promowania muzyki chrześcijańskiej. Wśród wykonawców w poszczególnych miejscach byli m.in. finaliści znanych programów, takich jak np. „The Voice of…”. Jednym z nich był Mykoł Bobryk z Ukrainy, który 24 lipca zaśpiewał w Biłgoraju, w diecezji zamojsko-lubaczowskiej.
W Pelplinie 23 lipca w ramach „Przystani – warsztatów dla duszy” pielgrzymi mieli okazję usłyszeć takie zespoły, jak Na Cały Głos czy Nieboskłonni. W Przemyślu wystąpił w sobotę wieczorem ks. Rob Galea. Kapłan był uczestnikiem australijskiej edycji talent show „X Factor”.

„Bądźcie miłosierni”

W Płocku młodzi na czas Dni w Diecezjach otrzymali klucz do miasta. Przekazał go młodym prezydent Andrzej Nowakowski. Zaznaczył, że słowem kluczem tegorocznych ŚDM jest miłosierdzie, a miłosierdzie ma ścisły związek z tym miastem. – To właśnie tu św. Siostra Faustyna miała pierwsze objawienie Chrystusa Miłosiernego. Płock to miasto Bożego miłosierdzia i dawna stolica Polski. Oddaję Płock w wasze ręce. Niech ten czas będzie waszym cza-sem: czasem radości, obcowania z Bogiem i Bożym miłosierdziem – życzył gościom z zagranicy.

Temat miłosierdzia przyświecał młodym pielgrzymom we wszystkich diecezjach. Po raz pierwszy uczestnicy Światowych Dni Młodzieży zaproszeni zostali nie tylko do uczestnictwa w przygotowanym dla nich programie artystycznym, kulturalnym, modlitewnym czy integracyjnym, ale zaangażowani byli w czynienie konkretnych uczynków miłosierdzia. A wszystko za sprawą trwającego w Kościele Jubileuszowego Roku Świętego poświęconemu Bożemu Miłosierdziu.

W diecezji płockiej spotkali się z podopiecznymi Domu Pomocy Społecznej w Przasnyszu oraz chorymi przebywającymi w płońskim hospicjum, natomiast goście archidiecezji częstochowskiej na głównym placu Zawiercia zjedli z potrzebującymi podwieczorek. W Lublinie grupy wzięły udział w spotkaniach z seniorami, podopiecznymi domów opieki i więźniami lubelskiego aresztu. Tam też przeprowadzona została akcja oddawania krwi. Posługę w hospicjum i domu dziecka podjęli pielgrzymi w diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej.
W remont domu pomocy społecznej zaangażowali się goście w archidiecezji gnieźnieńskiej, a w odnowienie ośrodka Monar – w diecezji ełckiej.

Z Bożym miłosierdziem związane były organizowane w wielu diecezjach pielgrzymki. W Łodzi blisko 1,5 tys. młodych ludzi przeszło szlakiem św. Faustyny, biorąc udział w Drodze Miłosierdzia, która prowadzi z dawnego parku Wenecja do łódzkiej archikatedry. Tę drogę przed laty pokonała Helena Kowalska, która tu w Łodzi po raz pierwszy usłyszała słowa Chrystusa do niej skierowane. Przy każdej ze stacji, obok krótkich rozważań zaczerpniętych z „Dzienniczka” s. Faustyny i niezwykle przejmującej muzyki medytacyjnej, uczestnicy Drogi Miłosierdzia byli świadkami scenek pantomimy związanej z krzyżem.

W archidiecezji białostockiej goście wzięli udział w pielgrzymce do dwóch szczególnych sanktuariów w regionie: Sokółki i Świętej Wody. W miejscu cudu eucharystycznego mogli zobaczyć jeden z dwóch oryginalnych obrazów Jezusa Miłosiernego, namalowanych przez krakowskiego malarza zgodnie ze wskazaniami św. Siostry Faustyny. W sanktuarium Matki Bożej Bolesnej obejrzeli Misterium Męki Pańskiej pt. „Dźwięki w Godzinie Ciszy”.

W Sandomierzu celem pielgrzymki była katedra, gdzie w Jubileuszowym Roku Miłosierdzia znajduje się Brama Miłosierdzia. Przewodnicy z archidiecezji łódzkiej oprowadzali ŚDM-owską młodzież szlakiem św. Siostry Fausty-ny, Łodzi żydowskiej, rosyjskiej czy niemieckiej.

Wyjątkowości pielgrzymowania na Jasną Górę, będącej jednym z charakterystycznych rysów polskiej pobożności, doświadczyli uczestnicy Dni w Diecezjach na terenie archidiecezji częstochowskiej, katowickiej, łódzkiej i diecezji sosnowieckiej. 25 km z Przeprośnej Górki przeszło np. ponad 700 młodych Francuzów. Pielgrzymkę odbywali też młodzi zza naszej wschodniej granicy. Wśród nich Ania z Grodna. – Choć mówimy różnymi językami, to łączy nas jedno, Jezus Chrystus. Czujemy wszyscy ducha jedności – powiedziała Białorusinka.
Ważnym punktem kieleckich Dni w Diecezjach była piesza pielgrzymka zagranicznych gości i wolontariuszy do gotyckiej bazyliki w Wiślicy. Podczas spotkania przy historycznej chrzcielnicy odnowione zostały przyrzeczenia chrzcielne.

Również archidiecezja warmińska zorganizowała dla pielgrzymów pieszą pielgrzymkę do sanktuarium w Gietrzwałdzie, gdzie odbyło się wydarzenie centralne. Po blisko siedmiogodzinnym marszu z warmińskiej katedry w Olsz-tynie uczestnicy spotkania wzięli udział w Mszy św. i przeznaczonym dla nich programie artystycznym. Świdnica przygotowała szlak maryjny z postojami w Wambierzycach i Bardzie oraz na Górze Iglicznej i Wielkiej Sowiej.

Kultura na najwyższym poziomie

Dni w Diecezjach to okazja, aby poznać historię i kulturę kraju, który w danym roku jest organizatorem Światowych Dni Młodzieży. Z tej okazji licznie skorzystali goście przybyli do polskich diecezji.
– Pragniemy poznać wasz kraj i jego historię. Wiemy, że stąd pochodził papież Jan Paweł II. Jest on wciąż żywo obecny w naszej ojczyźnie. Drugą osobą dobrze rozpoznawalną u nas jest św. s. Faustyna − mówili KAI młodzi pielgrzymi z Madagaskaru, uczestniczący w Dniach w Diecezji organizowanych przez archidiecezję poznańską.

Do dyspozycji uczestników ŚDM były wszystkie muzea – wiele z nich zarejestrowani pielgrzymi mogli zwiedzić bezpłatnie. Bogatą ofertę kulturalną przygotowała stolica. Za okazaniem identyfikatora można tam było odwiedzić m.in. Muzeum Powstania Warszawskiego, Fryderyka Chopina, Historii Żydów POLIN, Zamek Królewski, pałac w Wilanowie, Zachętę, Centrum Nauki Kopernik oraz Muzeum Narodowe.

W Gdańsku – m.in. Dwór Artusa, Europejskie Centrum Solidarności, a także Narodowe Muzeum Morskie, natomiast w Lublinie – muzeum na terenie byłego niemieckiego obozu zagłady na Majdanku. Pielgrzymi zwiedzili również Muzeum Walki i Męczeństwa w Treblince, a pod pomnikiem w miejscu Obozu Zagłady odmówiono modlitwę, prowadzoną przez harcerzy w intencji pokoju oraz wszystkich pomordowanych.

W Poznaniu młodzi przeszli opracowanymi przy współpracy z Poznańską Lokalną Organizacją Turystyczną ścieżkami ewangelizacyjnymi prowadzącymi przez najciekawsze miejsca i zabytki miasta.
Goście diecezji świdnickiej z jednym biletem wstępu zwiedzili kilka najciekawszych muzeów w regionie, w tym zamek w Książu.

Diecezja bielsko-żywiecka przygotowała dla swoich pielgrzymów wycieczkę szlakiem kultury i tradycji regionu, w ramach której odwiedzili Muzeum Drukarstwa w Cieszynie, Chatę Chlebową w Górkach Małych, bielski zamek Sułkowskich, Studio Filmów Rysunkowych w Bielsku-Białej, Centrum Pasterskie w Koniakowie, a także Elektrownię Żar.

Diecezja siedlecka przybliżyła przybyszom z różnych stron globu fenomen jedynej na świecie neounickiej parafii w Kostomłotach, która jest jednocześnie sanktuarium Unitów Podlaskich. „Miejscowość położona tuż przy wschodniej granicy Unii Europejskiej jest dosłownie punktem, gdzie stykają się Wschód z Zachodem” – podkreślili organizatorzy ŚDM. W sobotę 23 lipca odbyło się tam spotkanie młodych katolików różnych obrządków: bizantyjsko-słowiańskiego, ukraińsko-bizantyńskiego, maronickiego, rzymskokatolickiego. Jego treścią była modlitwa o jedność chrześcijan, pokój na świecie oraz w intencji prześladowanych chrześcijan.
Diecezja radomska przygotowała dla swoich gości wydarzenie „Posmakuj Polski”, w ramach którego Stowarzyszenia i Koła Gospodyń Wiejskich zapoznały pielgrzymów z tradycjami, folklorem, religijnością oraz historią Polski i regionu. Uczestnicy spotkania organizowanego w Muzeum Wsi Radomskiej mogli spróbować także regionalnych potraw.

W Łodzi śniadania w klasztornym wirydarzu podawali pielgrzymom ojcowie franciszkanie na Dąbrowie. Był m.in. staropolski żur i tradycyjna wędlina. Prezentacji regionalnej kuchni, tradycji i historii podjęła się także diecezja świdnicka. Podczas „Biesiady Polskiej” w Dzierżanowie zagraniczni goście mogli nauczyć się tańczyć poloneza.

Bogaty program przygotowała archidiecezja lubelska. Młodzi mogli zapoznać się z historią KUL. Na Arenie Lublin odbyło się wielkie wydarzenie modlitewno-artystyczne #Arena Młodych, w ramach którego obejrzeć można było spektakl „Jak powstał Lublin”.

Młodzi przyjeżdżający do diecezji płockiej mieli natomiast okazję obejrzeć przygotowany specjalnie dla nich film „Pieśń o Faustynie – Miłosierdzie drugie imię Miłości”. Poetycko-muzyczna opowieść nawiązuje do wydarzeń z pobytu apostołki Bożego Miłosierdzia w płockim klasztorze Sióstr Matki Bożej Miłosierdzia.

Zobaczyć piękno świata

Większość diecezji przygotowała dla odwiedzających je młodych pielgrzymów specjalne przewodniki, w których oprócz podstawowych informacji organizacyjnych znaleźć można opisy najciekawszych miejsc, tras wycieczkowych, zabytków i innych atrakcji.
Z urokami licznych rezerwatów przyrodniczych mogli się zapoznać pielgrzymi przyjeżdżający do diecezji położonych na terenie województwa świętokrzyskiego, a więc kieleckiej, sandomierskiej i radomskiej.
Z kolei młodzi przyjeżdżający na Warmię i Mazury (archidiecezja warmińska, diecezje ełcka i elbląska) mogli uczestniczyć w organizowanych dla nich rejsach i spływach kajakowych oraz poznawać największy walor tego regionu, czyli jeziora.

Szlakiem papieża Jana Pawła II podążali podczas spływu kajakowego Obrą pielgrzymi z Francji. Wcześniej wraz z miejscowymi parafianami uczestniczyli w Mszy św. polowej przy ołtarzu zrobionym z odwróconego kajaka tak, jak ją czasem sprawował na szlaku Karol Wojtyła, i uczcili relikwie świętego papieża, które posiada zbąszyńska parafia. – To piękne, że pomimo różnic językowych i kulturowych mogliśmy się razem modlić, że łączy nas wiara, a także nabożeństwo do świętego papieża Polaka – mówił KAI proboszcz parafii ks. Zbigniew Piotrowski.

Nie kajakiem, a tratwą mogli natomiast spłynąć przełomem Dunajca młodzi przybywający do Tarnowa. Dodatkowo pielgrzymi mogli wyruszyć na jedną z proponowanych tras górskich po Beskidach.

W diecezji zamojsko-lubaczowskiej na 21 lipca zaplanowano Dzień Turystyki Roztoczańskiej, w ramach którego odbył się pokaz miejscowej sztuki i rzemiosł, zwiedzanie Roztocza, a wieczorem spotkanie modlitewne. 22 lipca w Dniu Kultury i Sportu zaplanowano międzynarodowe zawody sportowe, spływy kajakowe po rzekach Roztocza, występy zespołów ludowych i pokaz strojów regionalnych w poszczególnych miastach rejonu.
Również w Przemyślu pielgrzymi jeden dzień spędzili na łonie natury. Młodzież uczestniczyła w wycieczce krajoznawczej w Bieszczady, zwiedziła popularne Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku oraz Zalew Soliński, największy sztuczny zbiornik wodny w Polsce. Elektrownia Bełchatów, Kopalnia Węgla Brunatnego oraz Góra Kamieńsk to miejsca, które podczas trwania Dni w Diecezjach odwiedziła młodzież z Francji, goszcząca u rodzin w Bełchatowie w archidiecezji łódzkiej.

Dla młodzieży, która gościła w diecezji siedleckiej, zaplanowano m.in. międzynarodowy mecz piłki nożnej, wy-ścig tandemów, a także „Geocoaching of Mercy” – grę terenową polegającą na poszukiwaniu na czas (m.in. za po-mocą GPS-a) skrytki zawierającej Sekret św. Siostry Faustyny. W Biegu Miłosierdzia uczestniczyli młodzi mieszkający w Chełmży w diecezji toruńskiej.

W Radomiu osiem reprezentacji rywalizowało podczas międzynarodowego turnieju piłki nożnej. Nie na murawie, a na piasku grały ze sobą przed Pałacem Kultury i Nauki w Warszawie drużyny z kilkunastu krajów podczas turnieju piłki plażowej.

Diecezjalne wydarzenia centralne

Szczególnym momentem Dni w Diecezjach były diecezjalne wydarzenia centralne, nazywane najczęściej festiwalami młodych, których głównym wydarzeniem była Msza Posłania, celebrowana zarówno przez biskupów miejsca, jak i hierarchów, którzy pielgrzymują do Polski wraz ze swoimi diecezjanami. W Poznaniu Festiwal Młodych odbył się w Cytadeli. Archidiecezja warszawska spotkała się ze swoimi gośćmi przy świątyni Opatrzności Bożej, a diecezja włocławska – w sanktuarium w Licheniu.

Niezwykłym wielokulturowym korowodem symbolizującym pokłon Trzech Króli w Betlejem rozpoczął się Festiwal Narodów organizowany przez diecezję warszawsko-praską na stołecznym Tarchominie. W programie wydarzenia oprócz Eucharystii organizatorzy przewidzieli koncert zespołu Maleo Reggae Rockers oraz pokaz tańców z Wysp Pacyfiku, koreańskiego baletu, a także prezentację tradycyjnych strojów ukraińskich.

Kilkanaście tysięcy młodych ludzi modliło się i odnowiło przyrzeczenia chrzcielne przy Papieskim Ołtarzu w Starym Sączu, gdzie odbył się Dzień Wspólnoty gości przebywających w diecezji tarnowskiej. Była modlitwa w kilku językach, powiewały flagi ŚDM i krajów, z których przybyli pielgrzymi.

Udział w przygotowanym specjalnie na tę okazję programie miał znaczenie nie tylko dla młodych pielgrzymów. – To ogromna radość spotkać tylu ludzi, którzy dzielą ze sobą radość wiary katolickiej. Każdy z naszych polskich braci daje naprawdę najlepszą cząstkę siebie. W tych dniach jesteśmy jak pierwsi chrześcijanie. Choć żyjemy dziś w zupełnie innym kontekście, to możemy dzielić miłość do Chrystusa i do Jego Słowa – powiedział bp Cristian Nurrichard z diecezji Evreux w Normandii, uczestnik Dni w archidiecezji białostockiej.

Jednym z dni tygodnia w diecezjach był dzień dla rodzin. To czas na zawiązanie znajomości, wspólne spędzenie czasu. – Choć pochodzimy z różnych krajów, mówimy różnymi językami, to jednak w pewnym sensie mówimy jednym językiem, językiem miłości – zauważyła Izary goszcząca w parafii na stołecznej Woli. Pątniczka z Kolum-bii powiedziała, że dzięki pobytowi w Polsce znalazła wielu nowych przyjaciół, dzieląc się z nimi miłością Boga. Wyznała, że w parafii św. Józefa zobaczyła wspólnotę, która jest pełna wiary. – W naszym kraju wiara słabnie, dlatego jestem pod wrażeniem nieustannej adoracji Pana Jezusa, która tutaj ma miejsce. W Kolumbii nie często się to zdarza – przyznała.

– Czegoś takiego jeszcze nigdy na oczy nie widziałam – opowiadała poruszona pani Krystyna, mieszkanka Warszawy, dla której kolorowo ubrana i radosna młodzież ze wszystkich kontynentów jest świadectwem wielkości Boga, do którego jednym głosem, choć w różnych językach, modlą się ludzie z każdego zakątka na świecie.

Łącznie na Dni w Diecezjach przyjechała młodzież z 135 krajów. Najwięcej z europejskich: Włoch, Hiszpanii, Niemiec, Francji czy Ukrainy. Nie zabrakło też przedstawicieli Azji, Afryki, obu Ameryk i Australii.

Zgodnie z formułą zaproponowaną w 1997 r. przez organizatorów 12. ŚDM w Paryżu, Dni w Diecezjach odbywają się na terenie wszystkich diecezji kraju, w którym organizowane są Światowe Dni Młodzieży, z wyłączeniem miejsca organizacji wydarzeń centralnych ŚDM. W tym roku młodzi odwiedzili 42 diecezje, w tym dwie greckokatolickie. Specjalny program Dni w Diecezji przygotował – dla żołnierzy – Ordynariat Polowy.


Michał Plewka / Kraków

Reklama

Dołącz do naszych darczyńców. Wesprzyj nas!

Najciekawsze artykuły

co tydzień w Twojej skrzynce mailowej

Raz w tygodniu otrzymasz przegląd najważniejszych artykułów ze Stacji7

SKLEP DOBROCI

Reklama

PRZECZYTAJ RÓWNIEŻ

PRZECZYTAJ RÓWNIEŻ
WIARA I MODLITWA
Wspieraj nas - złóż darowiznę