Adopcja nie jest „zamiast”

Z perspektywy Pani 20-letniej pracy w ośrodku adopcyjnym, czy zaobserwowała Pani jakąś prawidłowość w liczbie zgłaszających się do ośrodka par chcących adoptować dziecko?

Mniej więcej stałą, czyli liczba zgłaszających się do nas rodziców nie zmienia się, podobnie jak liczba oczekujących na nich dzieci. Mówi się, że w Polsce około 20% małżeństw ma trudności z poczęciem i urodzeniem dziecka. Było pewne załamanie liczby chętnych do adopcji par, gdy in vitro było refundowane, ale obecnie wróciliśmy do podobnego poziomu.

Mówi się, że w Polsce około 20% małżeństw ma trudności z poczęciem i urodzeniem dziecka. Było pewne załamanie liczby chętnych do adopcji par, gdy in vitro było refundowane, ale obecnie wróciliśmy do podobnego poziomu.

Refundacja tej metody zmniejszyła liczbę rodziców gotowych na adopcję?

Wydaje się, że tak. Lekarze rzadziej starali się wysyłać niepłodną parę na dokładną diagnostykę i zamiast tego wybierali rozwiązanie dla nich najprostsze – nieomal od razu kierowali na inseminację lub in vitro. Wystarczyłoby jednak refundować naprotechnologię, która zajmuje się dokładną diagnostyką przyczyn niepłodności i leczeniem jej. Podobnie zresztą uważają sami rodzice, którzy podczas rozmów z nami mówią, że woleliby być dokładniej zbadani i leczeni niż od razu kierowani na sztuczne zapłodnienie. Nie mieliby też konfliktu sumienia. Nie brakuje tych, którzy po pozornie szczęśliwie zakończonej ciąży ze sztucznej inseminacji lub in vitro, zgłaszają się do nas z powodu poczucia przekroczenia pewnej granicy moralnej i pragnienia pewnego zadośćuczynienia poprzez przyjęcie dziecka w drodze adopcji.

Wylosuj cytat z Biblii >>>

Skąd zgłaszane są do ośrodka adopcyjnego dzieci?

Przede wszystkim należy uściślić, że nie jesteśmy miejscem, gdzie można spotkać oczekujące na adopcję dzieci. My pośredniczymy w znalezieniu dla nich odpowiednich i dobrze przygotowanych rodzin. Dzieci zgłaszane są do nas ze szpitali, czasem z rodzin naturalnych, ale najczęściej chyba przez organizatorów pieczy zastępczej, czyli Powiatowe Centra Pomocy Rodzinie. PCPR-y zapewniają im pobyt w rodzinach zastępczych albo placówkach do czasu powrotu do rodziny naturalnej lub przekazania do adopcji. W tym miejscu warto też przypomnieć główny cel istnienia ośrodków adopcyjnych: jesteśmy po to, by każde dziecko mogło mieć rodzinę. Tymczasem często postrzega się nas jako punkty usługowe wyszukujące idealne dzieci dla bezdzietnych par!

Rzeczywiście, tak to często wygląda z perspektywy rodziców czekających bez końca na dziecko…

Tym rodzicom podczas naszych spotkań i szkoleń uświadamiamy, że dziecko adopcyjne nie jest ZAMIAST dziecka urodzonego naturalnie. Wszystkie te pary powinny bowiem najpierw „opłakać” swoją bezpłodność, pogodzić się ze swoją sytuacją i otworzyć się na to dziecko, które już jest, czeka na nich i potrzebuje kochających rodziców. Nawet jeśli jest na coś przewlekle chore, niepełnosprawne ruchowo albo jego biologiczna mama była schizofreniczką, alkoholiczką czy narkomanką…

Na 30 zgłaszających się do nas par tylko kilka jest gotowych na przyjęcie każdego dziecka, nawet obciążonego chorobą lub potencjalną chorobą. A przecież na przykład w przypadku chorób genetycznych niczego nie można być pewnym.

Tymczasem to pewnie powód, dla którego wiele niepłodnych par obawia się adopcji…

Ani tego, że z chorej mamy urodzi się chore dziecko, ani tego, że pochodzące od zdrowych rodziców dziecko będzie zdrowe. Czekamy właśnie na tych rodziców, którzy wiedzą, że chcą swoją miłością ogarnąć potrzebujące dziecko – takie, jakie ono jest; którzy wiedzą, że szczególnie to chore lub obciążone genetycznie potrzebuje ich miłości, zaangażowanej opieki i wsparcia. Bo choć od lat jest tak, że mówi się, że do ośrodków adopcyjnych zgłasza się więcej oczekujących rodziców niż oczekujących dzieci, to wciąż są dzieci, dla których nie możemy znaleźć rodziców. Kto bowiem przyjmie na przykład czwórkę rodzeństwa albo dziecko w wieku szkolnym? Niestety, zbiór oczekujących dzieci i oczekujących rodziców ma tylko niewielką część wspólną. Na 30 zgłaszających się do nas par tylko kilka jest gotowych na przyjęcie każdego dziecka, nawet obciążonego chorobą lub potencjalną chorobą. A przecież na przykład w przypadku chorób genetycznych niczego nie można być pewnym.a być pewnym.

W jaki sposób ośrodek pomaga rodzicom wyjść z tych wyobrażeń czy mitów?

Ośrodek zaczyna przede wszystkim od poznania zgłaszających się do nas rodziców. Służy temu diagnoza, poznajemy ich mocne i słabe strony, badamy osobowość oraz ich gotowość na przyjęcie dziecka. Jeśli zostaną zakwalifikowani, to przygotowujemy ich do adopcji poprzez kilkumiesięczne szkolenie. Nie wszyscy jednak, którzy się do nas zgłaszają, przechodzą ten początkowy etap weryfikacji.

Jak dużo odpada?

Około 10 proc.

I wtedy dla nich już adopcja jest „zamknięta”, niemożliwa?

Nie, wtedy najczęściej wskazujemy, co jest przyczyną, czasem są to trudne doświadczenia w historii życia małżonków, czasem chodzi właśnie o dialog i porozumienie między małżonkami. Kierujemy takie pary na małżeńską terapię. Wszystko to ma na celu uniknięcie kryzysu w rodzinie po pojawieniu się adoptowanego dziecka. Każdy, kto ma już dzieci wie, że po ich pojawieniu relacje w małżeństwie trochę się zmieniają, nie jest już tak, jak było. Tymczasem zdarzają się u nas rodzice, którym musimy rozwiewać pewne fantazje dotyczące tego, jak to będzie idealnie i sielankowo po pojawieniu się dziecka.

Na przykład?

Na przykład uświadamiamy jak ważny jest pierwszy okres życia dziecka w rodzinie adopcyjnej. Że ono musi poznać swoje nowe środowisko, okolicę zamieszkania, rodzinę, znaleźć poczucie bezpieczeństwa. Dzieci, którym znajdujemy domy mają najczęściej mocno nadszarpnięte to poczucie bezpieczeństwa! Jak jedna z naszych podopiecznych, trzy i pół letnia dziewczynka, która zanim trafiła do rodziny, była dwukrotnie porzucana przez mamę biologiczną i już będąc w domu z nową rodziną prosiła, żeby upewnili się, że ona może u nich być. Czy jej znów gdzieś nie zabiorą. Kazała dzwonić „do policjanta” – więc zadzwonili do nas, uspokoiła się. Pokazali jej dokumenty z sądu, że już jest ich córką. A dzień później, gdy wychodzili wspólnie z kościoła dziewczynka oświadczyła: „zapytałam Pana Jezusa, czy mogę u was zostać. Zgodził się”.

Niesamowita historia…

To są właśnie nasze dzieci. A zdarzają się adopcyjni rodzice, którzy chcieliby prosto po wzięciu dziecka do siebie jechać z nim na zagraniczne wakacje. Nie będzie to dla dziecka dobre. Najpierw zachęcamy do spędzania czasu w domu i najbliższym otoczeniu, budowaniu głębszej relacji poprzez poznawanie się, uczenie się siebie nawzajem w codzienności, bycie razem.

Czytaj także >>> Myślę, więc wierzę. Argumenty za istnieniem Boga

Nawiązując do tej historii z pytaniem Pana Jezusa o zgodę na pobyt w rodzinie… w czym przejawia się „katolickość” ośrodka? Czym różni się on od nie-katolickiego?

Przede wszystkim różni się naszymi oczekiwaniami w stosunku do kandydatów. W naszym statucie jasno piszemy, że do adopcji dzieci za naszym pośrednictwem zapraszamy zwłaszcza rodziny głęboko wierzące, dla których Bóg Trójjedyny i Kościół są realnymi wymiarami życia. Dlatego m.in. w cykl naszych zajęć przygotowawczych dla rodzin wplatamy zajęcia z wychowania religijnego najmłodszych.

Wiara rodziców umożliwi przekazanie im podstawowej prawdy o tym, że są kochane przez Pana Boga! Że On je chciał, od wieków umiłował! Że nie są gorsze, skoro nie wychowują ich biologiczni rodzice, że są chciane i umiłowane przez Niego

Jaką rolę może odgrywać wiara w przyjmowaniu dziecka adopcyjnego?

Kluczową, bowiem pomaga relacje międzyludzkie opierać na Panu Bogu. To szczególnie ważne w sytuacjach dzieci, które powierzamy. Że praprzyczyną tego, że są na świecie, nie jest fakt urodzenia w takiej czy innej rodzinie, ale jest to, że Pan Bóg je chciał, niezależnie od tego, czy rodzona mama je wychowywała, czy nie – Pan Bóg je chciał! Dla tych dzieci, gdy będą w wieku dorastania, będzie to niejednokrotnie lina ratunkowa, pomagająca budować własną tożsamość w pełnej prawdzie o swoim biologicznym pochodzeniu, przygotowywać je na przyszłe wybaczenie swoim biologicznym rodzicom. To bardzo ważne. Tylko szczerze wierzący rodzice będą w stanie uświadomić swoim adoptowanym dzieciom konieczność wybaczenia. Wiara rodziców umożliwi przekazanie im podstawowej prawdy o tym, że są kochane przez Pana Boga! Że On je chciał, od wieków umiłował! Że nie są gorsze, skoro nie wychowują ich biologiczni rodzice, że są chciane i umiłowane przez Niego.

Nie potępiacie więc tych, którzy porzucili własne dzieci…

Absolutnie nie potępiamy! Wiemy dobrze, że zwykle za takimi dramatami stoi łańcuch dramatów z poprzednich pokoleń. Albo trudna sytuacja w domu. Czasem naprawdę lepsze jest to, że mama odda swoje dziecko do adopcji, niż dokona aborcji albo narazi je na życie w bardzo trudnej i dysfunkcyjnej rodzinie. Zresztą, takim mamom też staramy się pomagać. Zdarza się, że dziewczyna w nieplanowanej ciąży zgłasza się do nas po prostu po radę, pomoc. Jeśli da się ją przygotować do wychowywania swojego dziecka – to to robimy. Jeśli nie – pomagamy podjąć decyzję o przekazaniu do adopcji. Ten kontakt z nami też pomaga jej opanować własny strach, niepewność jakim ludziom ona swoje dziecko powierzy. To, co zgłaszający się do nas kandydaci na rodziców traktują czasem jako uciążliwe formalności, dokumenty, zaświadczenia, diagnozy, szkolenia… jest zbawiennie uspokajające dla mamy, która zastanawia się nad oddaniem własnego dziecka. Wie, że jeśli nie będzie mogła zapewnić mu opieki, naprawdę trafi ono w możliwie najlepsze ręce.

Artykuł powstał przy współpracy z Wydziałem Duszpasterstwa Rodzin Archidiecezji Warszawskiej