Schizma i jej konsekwencje
Kiedy wielki książę kijowski Włodzimierz przyjmował chrzest (Chrzest Rusi w 988 roku), chrześcijaństwo nie było jeszcze podzielone. Schizma, która doprowadziła do trwałego podziału na Kościół rzymski i prawosławny, tzw. schizma wschodnia, miała miejsce dopiero w 1054 r. Chrześcijanie na Wschodzie przestali uznawać zwierzchność papieża. Konsekwencje schizmy trwają do dziś. To właśnie za jej sprawą mówimy o prawosławiu (ortodoksji), którego głównym bastionem jest patriarchat moskiewski, choć pamiętajmy o pozostałych patriarchatach i Kościołach autokefalicznych.
Prawosławie jest zatem największą grupą wyznaniową w Rosji, a zaraz za nim sytuują się protestanci (najliczniejsi to baptyści i zielonoświątkowcy), których jest w Rosji ok. 2 mln. W ostatnich latach prowadzą oni dynamiczną działalność ewangelizacyjno-misyjną.
Alfabet św. Cyryla
Przeczytaj również
-
Franciszek oddał hołd Piusowi X, papieżowi pokoju. Był „papieżem dla wszystkich”
-
„Święty Jan Paweł II. Ewangelia starości i cierpienia”. Znamy hasło i datę XXIV Dnia Papieskiego
-
To z Rosji zakłócano sygnał Radia Maryja. KRRiT wskazuje na celowe działania
-
TVN zapłacił karę za reportaż o Janie Pawle II. To ponad pół miliona złotych
-
Jak postępować mądrze? Oto reguła
-
Papież zachęca Polaków: pielęgnujcie wewnętrzną wolność ducha
-
Franciszek: spadek liczby urodzeń to dramat
-
Franciszek: niech Matka Boża pomoże nam dzielić się naszą wiarą
-
Ministerstwo Edukacji odpowiedziało na petycję ws. religii. „Nawet nie wiem jak to skomentować”
-
Papież odwiedzi kraje Azji Południowo-Wschodniej. Na kiedy zaplanowano podróż?
-
Papież zrobił niespodziankę dzieciom. „Przyniosłem wam różańce”
-
Fotograf papieża laureatem Nagrody Feniksa
-
Episkopat ws. lekcji religii: nie może zabraknąć przestrzeni do wychowania religijnego i etycznego
-
Papież zwrócił się do pielgrzymów z diecezji bydgoskiej. Wspomniał o bł. bp. Michale Kozalu
-
Oto najbardziej wojownicza z cnót
Alfabet, którym posługują się m.in. Rosjanie – cyrylica, tak skomplikowana dla ludzi zachodu – to też historia chrześcijańska. Pochodzi od św. Cyryla, który wraz ze św. Metodym w IX wieku udał się z cesarską misją na Krym, by rozwiązać spory religijne między chrześcijanami, Żydami i Arabami. Św. Cyryl przetłumaczył Ewangelię i Psalmy na język starocerkiewno-słowiański.
Alfabet i język to jeden z elementów charakterystycznych dla liturgii prawosławnej w Rosji. Drugim jest inny niż znany nam ryt, tak zwany bizantyjski oraz wiele innych elementów jak wystrój świątyń (to cerkwie, z pięknymi ikonostasami, Carskimi Wrotami), charakterystyczny śpiew, brak obowiązku celibatu wśród duchownych oraz kalendarz. W liturgii wciąż obowiązuje kalendarz juliański, który Zachód zreformował, by ludzkie rachuby obliczania czasu z powrotem pokrywały się z naturalnym cyklem słońca. Z tego powodu, uroczystości, łącznie z Wielkanocą, katolicy i prawosławni niemal zawsze obchodzą w innych dniach.
Wyeliminować religię
Krytycznym momentem dla chrześcijaństwa w Rosji była Rewolucja bolszewicka 1917 r., która przyniosła promieniujący na cały świat długoletni komunizm. Rewolucja stawiała sobie za cel wyeliminowanie religii z życia publicznego. Kościół katolicki w praktyce przestał istnieć: pozamykano świątynie, uwięziono księży, siostry zakonne i katolików świeckich, wielu z nich straciło życie w prześladowaniach. Czasy sowieckie przetrwało 10 parafii z 4 kościołami i 2 kaplicami, w których pracowało 8 księży, w większości w sędziwym wieku.
Obecnie toczy się proces beatyfikacyjny 15. katolickich męczenników rosyjskich XX wieku. Niemal wszyscy z nich oddali życie, spędzili długie lata w więzieniach i łagrach. Żywa pamięć przetrwała m.in. o świętości biskupa Antoniego Maleckiego. Prześladowany zarówno za caratu jak i po rewolucji bolszewickiej rektor tajnego seminarium duchownego został skazany na więzienie i zsyłkę na Syberię.
Długotrwały komunizm i programowy ateizm odniósł swój skutek, ale nie spustoszenie. Nieco mniej niż 1/5 mieszkańców Rosji to ateiści i agnostycy.
Marzenie papieża Polaka
Odrodzenie Kościoła rozpoczęło się na przełomie lat 80. i 90. XX stulecia, w głównej mierze dzięki zabiegom Jana Pawła II i przychylnej postawie Michaiła Gorbaczowa. W 1991 r. papież-Polak ustanowił struktury kościelne w Rosji: jedną archidiecezję i 3 diecezje. Co ciekawe, ich nazwy nie pochodzą od nazw miast, ale od imion patronów: Matki Bożej w Moskwie, św. Klemensa w Saratowie, Przemienienia Pańskiego w Nowosybirsku i św. Józefa w Irkucku. W ramach retorsji po ich utworzeniu, z Rosji został wydalony ówczesny biskup w Irkucku – Jerzy Mazur (obecnie: biskup ełcki).
Marzeniem Jana Pawła II była podróż apostolska papieża do Rosji Pozostało ono niezrealizowane. W 1984 r. w nawiązaniu do orędzia fatimskiego Jan Paweł II zawierzył świat i Rosję Niepokalanemu Sercu Maryi. Jan Paweł II marzył nie tylko o wizycie – ale głównie o pojednaniu między Wschodem i Zachodem, prawosławiem i katolicyzmem, dwoma płucami, które zbudowały Europę, dwiema kulturami, które stały się dla siebie wrogie.
Wprawdzie nadal nie widać szans na wizytę papieża w Rosji, ale ważnym krokiem naprzód okazało się spotkanie papieża Franciszka i zwierzchnika rosyjskiego prawosławia, patriarchy Cyryla przed 2 laty na lotnisku w Hawanie. „Zakończyła się era konfrontacji, rozpoczęła się era współpracy, bo wyzwania naszych czasów są tak niebezpieczne, że wszyscy musimy być razem” – podkreślają obserwatorzy. Czy to przełom – pokaże przyszłość.
Warto pamiętać, że misję dyplomatyczną w imieniu papieża pełni teraz w Rosji nuncjusz apostolski abp Celestino Migliore, który do 2016 r. przez 6 lat był nuncjuszem w Polsce.
