Jutro Niedziela – XXVI zwykła A

PUNKT WYJŚCIA

---

DWUDZIESTA SZÓSTA NIEDZIELA ZWYKŁA • rok A • KOLOR SZAT: zielony • KOLEKTA: Będziemy prosili, abyśmy dążąc do nieba, stali się uczestnikami szczęścia wiecznego • CZYTANIA: Księga Ezechiela 18, 25–28 • Psalm 25 (24), 4–5. 6–7. 8–9 • List do Filipian 2, 1–11 • Ewangelia wg św. Mateusza 21, 28–32

CHMURA SŁOWA

STO SŁÓW

---

Dwóch autorów cyklu zaproponowało dwa różne tytuły.

Pierwsza propozycja brzmiała: „Gruba kreska”. Decyzja o nawróceniu chroni człowieka przed odpowiedzialnością za wcześniejsze czyny, „błędy młodości”. Choć pewne skutki pozostaną na zawsze, choć trzeba dźwigać konsekwencje swych czynów, przeszłość zostaje odcięta grubą kreską. Bezbożny może odstąpić od bezbożności, syn, który odmówił ojcu, może zmienić decyzję.

Druga propozycja brzmiała: „Bez immunitetu”. To inna strona tej samej prawdy: o zbawieniu nie decyduje formalna przynależność do Izraela czy Kościoła. Sprawiedliwy, który odstępuje od sprawiedliwości, odpowiada za popełniony grzech: nie chroni go immunitet Przymierza. Syn, który powiedział najpierw „tak, Panie”, nie samą deklaracją odpowiedział na apel ojca. Liczy się pełnienie woli Bożej.

---

Czytanie z Księgi Ezechiela

(Ez 18, 25–28)

Tak mówi Pan Bóg:

«Wy mówicie: „Sposób postępowania Pana nie jest słuszny”. Słuchaj jednakże, domu Izraela: Czy mój sposób postępowania jest niesłuszny, czy raczej wasze postępowanie jest przewrotne? Jeśli sprawiedliwy odstąpił od sprawiedliwości, dopuszczał się grzechu i umarł, to umarł z powodu grzechów, które popełnił. A jeśli bezbożny odstąpił od bezbożności, której się oddawał, i postępuje według prawa i sprawiedliwości, to zachowa duszę swoją przy życiu. Zastanowił się i odstąpił od wszystkich swoich grzechów, które popełniał, i dlatego na pewno żyć będzie, a nie umrze».

Oto Słowo Boże.

•

PIERWSZE CZYTANIE

Odpowiedzialność osobista • Ez 18, 25–28

W czasach Ezechiela pojęcie odpowiedzialności osobistej nie było znane. Prorok idzie dalej: człowiekowi nie będą policzone grzechy, jeśli się nawróci.

KSIĘGA: Księga Ezechiela • AUTOR: Ezechiel • CZAS POWSTANIA: Na wygnaniu w Babilonii (586–538 r. przed Chr.) i po powrocie (redakcja) • KATEGORIA: wizja prorocka

---

PROROCTWO I APOKALIPSA • Przypomnijmy: trzecia z wielkich ksiąg prorockich różni się od poprzednich, klasycznych proroctw tym, że spotykamy tu także elementy apokaliptyki. Do proroctwa należy ścisły związek wyroczni z sytuacją historyczną, wielkie tematy miłości Jahwe i grzechu ludu, niewiernej Oblubienicy oraz formy wyroczni. Do apokaliptyki nawiązują wizje rydwanu (rozdział 1), doliny suchych kości (rozdział 37) oraz wizje nowej świątyni i miasta świętego (od rozdziału 40) • Księga dzieli się na wprowadzenie i trzy części • wstęp (1–3) to opis powołania Ezechiela • część pierwsza (4–24) – wyrocznie przeciw Jerozolimie • część druga (25–32) – mowy przeciw narodom pogańskim • część trzecia (33–48) – wyrocznie zapowiadające odrodzenie Izraela. Ezechiel adresuje swe wyrocznie do Izraelitów przebywających na wygnaniu w Babilonii.

Z OJCA NA SYNA? • Rozdział 18 jest w całości poświęcony odpowiedzialności osobistej, regule, która w czasach Ezechiela nie była znana. Bóg w słowach skierowanych do Ezechiela przywołuje żydowskie przysłowie o odpowiedzialności przechodzącej z ojca na syna: Ojcowie jedli zielone winogrona, a zęby ścierpły synom. Bóg kilkakrotnie powtarza w rozdziale: Umrze tylko ta osoba, która zgrzeszyła • Ezechiel pisze
także o odpowiedzialności zbiorowej (w rozdziałach 16 i 23).

BRAMA NAWRÓCENIA • Odpowiedzialność osobista nie polega jedynie na tym, że syn nie odpowiada za grzechy ojca, ale rozciąga się dalej: człowiekowi nie będą policzone jego czyny – jeśli się nawróci. Temu poświęcony jest fragment, który usłyszymy w pierwszym czytaniu: sile osobistej decyzji człowieka o nawróceniu bądź odstąpieniu od Boga.

Szersza analiza czytania dostępna jest w książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela”, TUTAJ oraz w wersji EBOOK.

---

(Ps 25,4-9)

Refren: Wspomnij, o Panie, na swe miłosierdzie.

Daj mi poznać Twoje drogi, Panie, *  naucz mnie chodzić Twoimi ścieżkami. Prowadź mnie w prawdzie według swych pouczeń, *  Boże i Zbawco, w Tobie mam nadzieję. Wspomnij na swoje miłosierdzie, Panie, *  na swoją miłość, która trwa od wieków. Nie pamiętaj mi grzechów i win mej młodości, †  lecz o mnie pamiętaj w swoim miłosierdziu *  ze względu na dobroć Twą, Panie. Dobry jest Pan i łaskawy, *  dlatego wskazuje drogę grzesznikom. Pomaga pokornym czynić dobrze, *  uczy ubogich dróg swoich.

•

PSALM

Przewiny młodości •  Ps 25 (24), 4–5. 6–7. 8–9

Modlitwa nawróconego: Nie pamiętaj mi win mej młodości. Psalm 25 to modlitwa w niebezpieczeństwie.

PSALM 25 • AUTOR: lewita • CZAS POWSTANIA: powygnaniowy, po 538 r. przed Chr.

---

OD A DO Z • Psalm 25 jest psalmem alfabetycznym – następujące po sobie hebrajskie wersety rozpoczynają się od kolejnych liter hebrajskiego alfabetu. Niestety tej prawidłowości nie przekazuje tłumaczenie • Psalm jest zatytułowany: Modlitwa w niebezpieczeństwie. To połączenie uwielbienia Boga z prośbą o wybawienie z trudnej sytuacji: Oddal udręki mojego serca, wyzwól mnie z moich ucisków! Psalm, choć dominuje w nim bardzo osobisty ton, jest prawdopodobnie modlitwą, którą zanosiła w świątyni wspólnota Izraela na wygnaniu. Pośród piętrzących się niebezpieczeństw i otaczających ich wrogów Izraelici ufają w miłosierdzie Tego, który odpuszcza im grzechy i uczy ich chodzić Jego ścieżkami.

SZEŚĆ WERSETÓW • Usłyszymy sześć wersetów z Psalmu 25, które kontynuują temat obecny już w pierwszym czytaniu. Zawierają one prośbę psalmisty, by Pan nie wspominał grzechów i przewin młodości.

---

Czytanie z Listu św. Pawła do Filipian

(Flp 2, 1–11)

Bracia: Jeśli jest jakieś napomnienie w Chrystusie, jeśli jakaś moc przekonująca Miłości, jeśli jakieś uczestnictwo w Duchu, jeśli jakieś serdeczne współczucie – dopełnijcie mojej radości przez to, że będziecie mieli te same dążenia: tę samą miłość i wspólnego ducha, pragnąc tylko jednego, a niczego nie pragnąc dla niewłaściwego współzawodnictwa ani dla próżnej chwały, lecz w pokorze oceniając jedni drugich za wyżej stojących od siebie. Niech każdy ma na oku nie tylko swoje własne sprawy, ale też i drugich. To dążenie niech was ożywia; ono też było w Chrystusie Jezusie. On to, istniejąc w postaci Bożej, nie skorzystał ze sposobności, aby na równi być z Bogiem, lecz ogołocił samego siebie, przyjąwszy postać sługi, stając się podobnym do ludzi. A w zewnętrznej postaci uznany za człowieka, uniżył samego siebie, stając się posłusznym aż do śmierci – i to śmierci krzyżowej. Dlatego też Bóg Go nad wszystko wywyższył i darował Mu imię ponad wszelkie imię, aby na imię Jezusa zgięło się każde kolano istot niebieskich i ziemskich, i podziemnych. I aby wszelki język wyznał, że Jezus Chrystus jest Panem – ku chwale Boga Ojca.

Oto Słowo Boże.

•

DRUGIE CZYTANIE

Ogołocenie • Flp 2, 1–11

Święty Paweł wyjaśnia, jak i po co Syn Boży stał się człowiekiem. Ogołocił się z Bożej chwały i mocy i przyjął w pełni warunki i ograniczoność życia człowieka.

LIST DO FILIPIAN • NADAWCA: św. Paweł • ADRESACI: wspólnota chrześcijańska w Filippi • MIEJSCE POWSTANIA: Efez, Cezarea bądź Rzym • CZAS POWSTANIA: 54–57 r. (Efez), 57–59 r. (Cezarea) lub 60–64 r. (Rzym)

---

WSPÓLNOTA NAWRÓCONYCH • Od zeszłego tygodnia poznajemy fragmenty listu do Filipian. To krótki, zaledwie czterorozdziałowy list, jeden z listów więziennych • Paweł przebywał w Filippi ok. 48/49 r., podczas drugiej podróży misyjnej. Z prowadzonych badań archeologicznych i historycznych wynika, że tamtejsza wspólnota składała się z chrześcijan nawróconych z pogaństwa (kolonistów rzymskich, Greków i Traków), nie było tam zaś żydów (brak synagogi). Żyły tam bogate, niezależne kobiety: Lidia zajmująca się handlem purpurą (Dz 16, 14–15. 40) oraz Ewodia i Syntycha (Flp 4, 2–3).

CIERPIENIA, PRAGNIENIA • Po opisie cierpień znoszonych przez Pawła dla Ewangelii, który dominuje w rozdziale 1, apostoł przechodzi do
wezwań skierowanych do wspólnoty (Flp 1, 27). Docenia ich wysiłek, by zachować wiarę, który nazywa ich wspólną walką. W 2 rozdziale Paweł wyraża pragnienie, aby w swojej jednomyślności i pokornej służbie Filipianie naśladowali myśli i pragnienia Chrystusa Sługi.

Z 2 ROZDZIAŁU • Czytanie, które usłyszymy, jest podzielone na dwa fragmenty • pierwszy to apel Pawła o jedność i pokorę • drugi, który ksiądz może pominąć, to hymn o kenozie Jezusa Chrystusa, czyli opisujący ogołocenie, uniżenie Syna Bożego.

Szersza analiza czytania dostępna jest w książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela”, TUTAJ oraz w wersji EBOOK.

---

Słowa Ewangelii wg św. Mateusza

(Mt 21, 28–32)

Jezus powiedział do arcykapłanów i starszych ludu: «Co myślicie? Pewien człowiek miał dwóch synów. Zwrócił się do pierwszego i rzekł: „Dziecko, idź i pracuj dzisiaj w winnicy”. Ten odpowiedział: „Idę, panie!”, lecz nie poszedł. Zwrócił się do drugiego i to samo powiedział. Ten odparł: „Nie chcę”. Później jednak opamiętał się i poszedł. Który z tych dwóch spełnił wolę ojca?» Mówią Mu: «Ten drugi». Wtedy Jezus rzekł do nich: «Zaprawdę, powiadam wam: Celnicy i nierządnice wchodzą przed wami do królestwa niebieskiego. Przyszedł bowiem do was Jan drogą sprawiedliwości, a wy mu nie uwierzyliście. Uwierzyli mu zaś celnicy i nierządnice. Wy patrzyliście na to, ale nawet później nie opamiętaliście się, żeby mu uwierzyć».

Oto Słowo Pańskie.

•

EWANGELIA

O dwóch synach • Mt 21, 28-32

Łatwiej się nawrócić poganom i niewierzącym niż pobożnym czczącym Boga tylko wargami. W ostatnim tygodniu swej misji Jezus ostrzega faryzeuszy. I nas.

EWANGELISTA: św. Mateusz • CZAS POWSTANIA: 70–80 r. • KATEGORIA: przypowieść • MIEJSCE NAUCZANIA: Jerozolima, świątynia • CZAS: 33 r. • NADAWCA: Jezus • ADRESACI: zgromadzeni w świątyni • WERSJE: brak

---

O KSIĘDZE • W niedzielnej liturgii kontynuujemy lekturę fragmentów piątej księgi Ewangelii św. Mateusza: wypełnianie się królestwa (rozdziały 19–25). Przypomnijmy: podział Ewangelii Mateusza według wielu naukowców odpowiada Pięcioksięgowi Mojżesza. Jezus przedstawiony jest jako Nowy Mojżesz, ustanawiający na Górze Błogosławieństw Prawo królestwa Bożego. • Księga pierwsza: program królestwa (Mt 3–7) • księga druga: przepowiadanie królestwa (Mt 8–10)  księga trzecia: tajemnice królestwa (Mt 11, 1–13, 52) • księga czwarta: Kościół jako zaczątek królestwa (Mt 13, 53–18, 35).

W OGNIU KRYTYKI • To kluczowy dla Jezusa, ostatni tydzień jego ziemskiej misji. Rozdział 21 rozpoczyna się od opisu wjazdu Jezusa do Jerozolimy. Swe pierwsze kroki skierował On do świątyni, skąd wyrzucił wszystkich sprzedających i kupujących, potem uzdrowił chorych i niewidomych. Nazajutrz, po nocy spędzonej w Betanii (werset 17), Jezus wrócił do Świątyni Jerozolimskiej: tam nauczał w przypowieściach oraz prowadził dysputy z faryzeuszami i saduceuszami (21, 23–23, 38). Pozostawał w ogniu krytyki przywódców ludu, którzy kwestionowali jego autorytet i dokonywane znaki. Do nich przede wszystkim Jezus kieruje przypowieść.

JEZUS NAUCZA • Usłyszymy jedną z opowiedzianych podczas nauczania w świątyni przypowieści: o dwóch synach. Znajdziemy ją tylko u Mateusza. Ilustruje ona prawdę kierowaną do arcykapłanów i starszych ludu: celnicy i nierządnice wchodzą przed wami do królestwa niebieskiego. To temat obecny także w pierwszym czytaniu: zawsze jest czas na nawrócenie, zmianę swego postępowania.

Szersza analiza Ewangelii dostępna jest w książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela”, TUTAJ oraz w wersji EBOOK.