Nasze projekty

Jutro Niedziela – XXIV zwykła C

Bóg wychodzi z siebie, szukając zaginionej, zgubionej, marnotrawnego, bluźniercy, prześladowcy, oszczercy.

Reklama

PUNKT WYJŚCIA

DWUDZIESTA CZWARTA NIEDZIELA ZWYKŁA • Rok C • KOLOR SZAT: zielony • KOLEKTA: Modlimy się o to, abyśmy mogli doznawać skutków Jego miłosierdzia • CZYTANIA: Księga Wyjścia 32,7–11.13–14 • Psalm 51,3–4.12–13.17 i 19 • Pierwszy List św. Pawła do Tymoteusza 1,12–17 • Ewangelia wg św. Łukasza 15,1–32

STO SŁÓW

Czasem wydaje się, że Bóg powinien być taki, jakiego sam siebie przedstawił w rozmowie z Mojżeszem (PIERWSZE CZYTANIE): na niewierność reagujący natychmiast, zdecydowanie, sprawiedliwie, by w pamięć zapadła Jego bezkompromisowość i by nikt w przyszłości, pamiętając o karze, nie śmiał powtórzyć błędu Izraelitów.

Bóg nie potrafi nie być miłosierny. Wychodzi z siebie szukając zaginionej, zgubionej, marnotrawnego (EWANGELIA), bluźniercy, prześladowcy, oszczercy (DRUGIE CZYTANIE). Nawet jeśli wybrali innego boga, nawet gdy mają złotego cielca.

Daje z siebie wszystko, nawet gdy odejdą. Cierpliwie czeka na powrót. Albo wręcz zostawia wszechświat, by szukać zagubionych. Chrystus Jezus przyszedł na świat zbawić grzeszników.

Reklama

Czytanie z Księgi Wyjścia

(Wj 32, 7-11. 13-14)

Pan rzekł do Mojżesza: «Zstąp na dół, bo sprzeniewierzył się lud twój, który wyprowadziłeś z ziemi egipskiej. Bardzo szybko zawrócili z drogi, którą im nakazałem, i utworzyli sobie posąg cielca odlanego z metalu, i oddali mu pokłon, i złożyli mu ofiary, mówiąc: „Izraelu, oto twój bóg, który cię wyprowadził z ziemi egipskiej”».
I jeszcze powiedział Pan do Mojżesza: «Widzę, że lud ten jest ludem o twardym karku. Pozwól Mi, aby rozpalił się gniew mój na nich. Chcę ich wyniszczyć, a ciebie uczynić wielkim ludem».
Mojżesz jednak zaczął usilnie błagać Pana, Boga swego, i mówić: «Dlaczego, Panie, płonie gniew Twój przeciw ludowi Twemu, który wyprowadziłeś z ziemi egipskiej wielką mocą i silną ręką? Wspomnij na Abrahama, Izaaka i Izraela, Twoje sługi, którym przysiągłeś na samego siebie, mówiąc do nich: „Uczynię potomstwo wasze tak licznym jak gwiazdy niebieskie, i całą ziemię, o której mówiłem, dam waszym potomkom, i posiądą ją na wieki”».
Wówczas to Pan zaniechał zła, jakie zamierzał zesłać na swój lud.

Reklama

Oto słowo Boże.

PIERWSZE CZYTANIE

Reklama

Złoty cielec • Wj 32, 7-11. 13-14

Bóg wysłuchuje ludzkiego wołania i przebacza grzech.

KSIĘGA: Księga Wyjścia • AUTOR: kapłan (ostateczna redakcja) • CZAS POWSTANIA: ok. VI–V w przed Chr. • KATEGORIA: wydarzenie • MIEJSCE AKCJI: góra Synaj • CZAS AKCJI: II poł. XIII w. przed Chr. • BOHATEROWIE: Bóg, Mojżesz

EXODUS • Księga Wyjścia, Exodus, opisuje uwolnienie Izraelitów z ziemi egipskiej oraz przymierze zawarte na Synaju, a także zawiera jedną z wersji Dekalogu • W jej pierwszej części (rozdziały 1–15) rozstrzyga się, kto jest królem Izraela: faraon i bogowie Egiptu czy Jahwe? Już po wyjściu z Egiptu, Pan rozwiązuje problemy swego ludu i karmi go na pustyni, wskazując, że należą oni do Niego (rozdziały 15–18). Wreszcie nadaje prawa, wśród nich Dekalog (rozdziały 19–24) i zamieszkuje w przenośnej Świątyni – Namiocie (rozdziały 24–40), potwierdzając w ten sposób swoje królowanie w narodzie wybranym.

BÓG I BOŻEK • Usłyszymy krótki fragment pochodzący z końcowej części księgi. Po opisie praw związanych z Przybytkiem, począwszy od 32 rozdziału, księga opisuje zejście Mojżesza z góry Synaj z tablicami prawa • W tym czasie wśród ludu dochodzi do poważnego grzechu: podczas gdy Mojżesz przez długi czas nie wraca, lud namawia Aarona do przygotowania cielca odlanego ze złota. Następnego dnia lud składa przed nim ofiary oraz świętuje.

PRZEBŁAGANIE • Usłyszymy następujący po tych zdarzeniach dialog Boga z Mojżeszem • To swoista próba dla Mojżesza: zwróćmy uwagę na zapowiedź kary i prośby Mojżesza, które oddalają od Boga zamiar ukarania ludu.


(Ps 51, 3-4. 12-13. 17 i 19)

Refren: Wstanę i wrócę do mojego ojca.

Zmiłuj się nade mną, Boże, w łaskawości swojej,
w ogromie swej litości zgładź moją nieprawość.
Obmyj mnie zupełnie z mojej winy
i oczyść mnie z grzechu mojego.

Stwórz, Boże, we mnie serce czyste
i odnów we mnie moc ducha.
Nie odrzucaj mnie od swego oblicza
i nie odbieraj mi świętego ducha swego.

Panie, otwórz wargi moje,
a usta moje będą głosić Twoją chwałę.
Boże, moją ofiarą jest duch skruszony,
pokornym i skruszonym sercem Ty, Boże, nie gardzisz.

PSALM

Oczyść mnie z grzechu • Ps 51 (50), 3-4. 12-13. 17 i 19

Tylko Bóg uwalnia od winy i daje nowe serce.

PSALM 51 • AUTOR: anonimowy lewita • CZAS POWSTANIA: po powrocie z niewoli babilońskiej, po 538 r. przed Chr.


O PSALMIE • Psalm 51 należy do gatunku modlitwy błagalnej (tefillah). To wołanie do Boga o interwencję w sytuacjach choroby, prześladowania czy grzechu • Modlitwy błagalne były częścią rytuału wielkich dni postu i pokuty, obchodzonych przez całą wspólnotę Izraela. Wyznawano wtedy grzechy i błagano o pomoc, gdy ludowi zagrażały nieszczęścia: wojna, przegrana bitwa, głód, susza, epidemia.

PSALM DAWIDA? • W tytule psalmu odnajdujemy wzmiankę wiążącą jego autorstwo z Dawidem. Miałby on powstać jako pokutna odpowiedź króla na słowo proroka Natana i wyjawienie jego grzechu z Batszebą. Psalm inspiruje się modlitwą i szczerym nawróceniem Dawida, lecz jego pochodzenie jest późniejsze • Wzmianka o ofiarach, które są puste bez nawrócenia, przywołuje myśl Amosa, Izajasza i Micheasza, a prośba o czyste serce to odniesienie do Jeremiasza i Ezechiela. Psalm powstał zatem zapewne w czasach po niewoli babilońskiej i służył jako modlitwa wspólnoty gromadzącej się w świątyni podczas dni pokutnych.

„MISERERE” • W trzech strofach Psalmu 51, które usłyszymy w liturgii, pojawiają się motywy przebaczenia grzechów i nowego serca, które wiążą psalm z pierwszym czytaniem • Zwróćmy uwagę, iż psalmista uznaje przebaczenie grzechów za niezasłużony i niemożliwy do osiągnięcia ludzkimi siłami dar Bożej łaski i miłosierdzia.


Czytanie z Pierwszego Listu Świętego Pawła Apostoła do Tymoteusza

(1 Tm 1, 12-17)

Dzięki składam Temu, który mnie umocnił, Chrystusowi Jezusowi, naszemu Panu, że uznał mnie za godnego wiary, skoro przeznaczył do posługi sobie mnie, dawniej bluźniercę, prześladowcę i oszczercę. Dostąpiłem jednak miłosierdzia, ponieważ działałem z nieświadomością, w niewierze. A nad miarę obfita okazała się łaska naszego Pana, wraz z wiarą i miłością, która jest w Chrystusie Jezusie.
Nauka to godna wiary i zasługująca na całkowite uznanie, że Chrystus Jezus przyszedł na świat zbawić grzeszników, spośród których ja jestem pierwszy. Lecz dostąpiłem miłosierdzia po to, by we mnie pierwszym Jezus Chrystus pokazał całą wielkoduszność jako przykład dla tych, którzy w Niego wierzyć będą na życie wieczne.
A Królowi wieków, nieśmiertelnemu, niewidzialnemu, Bogu samemu – cześć i chwała na wieki wieków. Amen.

Oto słowo Boże.

DRUGIE CZYTANIE

Pierwszy z grzeszników • 1 Tm 1, 12-17

Święty Paweł znów o swoim nawróceniu: mówi o sobie: „pierwszy z grzeszników”. Na własnej skórze doświadczył potężnego miłosierdzia Boga.

KSIĘGA: Pierwszy List do Tymoteusza • NADAWCA: św. Paweł lub jego uczeń • ADRESAT: Tymoteusz • MIEJSCE POWSTANIA: Macedonia, Rzym lub inne, nieznane miejsce • DATA POWSTANIA: ok. 63–67 r. (Paweł) lub koniec I – początek II w. (uczeń Pawła)

LISTY PASTERSKIE • Oprócz listów do wspólnot chrześcijańskich w Rzymie, Koryncie, Efezie, Galacji, Tesalonice, Kolosach i Filippi, znajdujemy w Nowym Testamencie trzy listy, które św. Paweł skierował do swych współpracowników: Tymoteusza i Tytusa. To tzw. listy pasterskie, pochodzące według tradycji z końcowego okresu życia apostoła, lub – jak twierdzą inni – zredagowane już po jego śmierci. Do XIX w. przypisywane były Pawłowi. Dziś większość badaczy na podstawie słownictwa i stylu, sytuacji historycznej i teologii wiąże je raczej z uczniem pochodzącym ze szkoły św. Pawła – jednak argumenty podnoszone za tym, że listy pasterskie nie pochodzą od Pawła, nie są przekonujące. Dlatego w swoich oficjalnych wypowiedziach oraz w liturgii Kościół katolicki nadal z nim je wiąże • Listy pasterskie zawierają wskazówki na temat organizacji i funkcjonowania wczesnochrześcijańskich wspólnot: sprzeciwu wobec fałszywych nauk, zachowania pasterzy i sprawujących różne funkcje w Kościele, życia w rodzinie oraz społeczeństwie, modlitwy i postępowania moralnego.

PIERWSZY LIST DO TYMOTEUSZA • Tymoteusz to uczeń Pawła, i biskup: stał się przewodnikiem wspólnoty chrześcijan w Efezie. Paweł napisał do niego dwa listy • W pierwszym liście mamy do czynienia z typowa starożytną konstrukcją: Paweł po adresie (👁 1 Tm 1,1–2) przechodzi do pierwszej części (👁 1 Tm 1,3–4,16), która rozpoczyna się od apelu do Tymoteusza, by odrzucał wszelką fałszywą naukę. Ma naśladować Pawła głoszącego Ewangelię miłosierdzia i zbawienia dla grzeszników. Potem Paweł przekazuje wskazania dotyczące życia wspólnoty, modlitwy oraz zachowania osób pełniących w niej różne funkcje, a także pełnionej przez niego funkcji • Druga część listu (👁 1 Tm 5,1–6,19) to pareneza, czyli wskazania moralne dotyczące życia różnych grup w Kościele, funkcjonowania domu, postawy wobec szerzących błędy oraz właściwego używania dóbr materialnych. List zamyka końcowe wezwanie skierowane do Tymoteusza oraz pozdrowienie Pawła (👁 1 Tm 6,20–21).

WIARA GODNA WIARY • Usłyszymy jeden z początkowych fragmentów listu, w którym Paweł dziękuje Bogu za powierzoną mu przez Boga misję, a z drugiej strony podkreśla moc Ewangelii mogącej odmienić ludzkie życie • Zwróćmy uwagę na charakterystyczne dla św. Pawła częste przywołanie własnego przykładu i nawrócenia dla podkreślenia wielkości miłosierdzia Jezusa.


Słowa Ewangelii według Świętego Łukasza

Dłuższa (Łk 15, 1-32); Krótsza (Łk 15, 1-10)

W owym czasie przybliżali się do Jezusa wszyscy celnicy i grzesznicy, aby Go słuchać. Na to szemrali faryzeusze i uczeni w Piśmie, mówiąc: «Ten przyjmuje grzeszników i jada z nimi».
Opowiedział im wtedy następującą przypowieść:
«Któż z was, gdy ma sto owiec, a zgubi jedną z nich, nie zostawia dziewięćdziesięciu dziewięciu na pustyni i nie idzie za zgubioną, aż ją znajdzie? A gdy ją znajdzie, bierze z radością na ramiona i wraca do domu; sprasza przyjaciół i sąsiadów i mówi im: „Cieszcie się ze mną, bo znalazłem owcę, która mi zginęła”.
Powiadam wam: Tak samo w niebie większa będzie radość z jednego grzesznika, który się nawraca, niż z dziewięćdziesięciu dziewięciu sprawiedliwych, którzy nie potrzebują nawrócenia.
Albo jeśli jakaś kobieta, mając dziesięć drachm, zgubi jedną drachmę, czyż nie zapala światła, nie wymiata domu i nie szuka starannie, aż ją znajdzie? A znalazłszy ją, sprasza przyjaciółki i sąsiadki i mówi: „Cieszcie się ze mną, bo znalazłam drachmę, którą zgubiłam”.
Tak samo, powiadam wam, radość nastaje wśród aniołów Bożych z powodu jednego grzesznika, który się nawraca».

Koniec krótszej perykopy

Powiedział też: «Pewien człowiek miał dwóch synów. Młodszy z nich rzekł do ojca: „Ojcze, daj mi część własności, która na mnie przypada”. Podzielił więc majątek między nich. Niedługo potem młodszy syn, zabrawszy wszystko, odjechał w dalekie strony i tam roztrwonił swoją własność, żyjąc rozrzutnie.
A gdy wszystko wydał, nastał ciężki głód w owej krainie, i on sam zaczął cierpieć niedostatek. Poszedł i przystał na służbę do jednego z obywateli owej krainy, a ten posłał go na swoje pola, żeby pasł świnie. Pragnął on napełnić swój żołądek strąkami, którymi żywiły się świnie, lecz nikt mu ich nie dawał.
Wtedy zastanowił się i rzekł: „Iluż to najemników mojego ojca ma pod dostatkiem chleba, a ja tu przymieram głodem. Zabiorę się i pójdę do mego ojca, i powiem mu: Ojcze, zgrzeszyłem przeciw Niebu i względem ciebie; już nie jestem godzien nazywać się twoim synem: uczyń mnie choćby jednym z twoich najemników”. Zabrał się więc i poszedł do swojego ojca.
A gdy był jeszcze daleko, ujrzał go jego ojciec i wzruszył się głęboko; wybiegł naprzeciw niego, rzucił mu się na szyję i ucałował go. A syn rzekł do niego: „Ojcze, zgrzeszyłem przeciw Niebu i wobec ciebie, już nie jestem godzien nazywać się twoim synem”.
Lecz ojciec powiedział do swoich sług: „Przynieście szybko najlepszą szatę i ubierzcie go; dajcie mu też pierścień na rękę i sandały na nogi! Przyprowadźcie utuczone cielę i zabijcie: będziemy ucztować i weselić się, ponieważ ten syn mój był umarły, a znów ożył; zaginął, a odnalazł się”. I zaczęli się weselić.
Tymczasem starszy jego syn przebywał na polu. Gdy wracał i był blisko domu, usłyszał muzykę i tańce. Przywołał jednego ze sług i pytał go, co to ma znaczyć. Ten mu rzekł: „Twój brat powrócił, a ojciec twój kazał zabić utuczone cielę, ponieważ odzyskał go zdrowego”.
Rozgniewał się na to i nie chciał wejść; wtedy ojciec jego wyszedł i tłumaczył mu. Lecz on odpowiedział ojcu: „Oto tyle lat ci służę i nie przekroczyłem nigdy twojego nakazu; ale mnie nigdy nie dałeś koźlęcia, żebym się zabawił z przyjaciółmi. Skoro jednak wrócił ten syn twój, który roztrwonił twój majątek z nierządnicami, kazałeś zabić dla niego utuczone cielę”.
Lecz on mu odpowiedział: „Moje dziecko, ty zawsze jesteś ze mną i wszystko, co moje, do ciebie należy. A trzeba było weselić się i cieszyć z tego, że ten brat twój był umarły, a znów ożył; zaginął, a odnalazł się”».

Oto słowo Pańskie.

EWANGELIA

Trzy przypowieści • Łk 15, 1-32

O zaginionej owcy, zgubionej drachmie i synu marnotrawnym. Wszystkie trzy mają za zadanie ukazać, jak wielkie jest miłosierdzie Boga.

EWANGELISTA: św. Łukasz • CZAS POWSTANIA: ok. 80 r. • KATEGORIA: wydarzenie, przypowieść • MIEJSCE AKCJI: w drodze do Jerozolimy • CZAS AKCJI: ok. 30–33 r. • BOHATEROWIE: Jezus, celnicy, grzesznicy, faryzeusze, uczeni w Piśmie, uczniowie i inni • WERSJE: brak, z wyjątkiem przypowieści o zagubionej owcy: Mt 18,12–14

EWANGELIA GŁOSZĄCYCH • Przypomnijmy: św. Łukasz, lekarz, był towarzyszem
św. Pawła i spisał głoszoną przez niego Dobrą Nowinę. Pochodził z Antiochii Syryjskiej. Jego dzieło dzieli się na dwie księgi: pierwsza to Ewangelia, druga − jej kontynuacja − to Dzieje Apostolskie • W Ewangelii, która została napisana w celu formacji głosicieli Słowa, można wyróżnić kilka części: • ewangelię dzieciństwa (👁 Łk 1,5–2,52) • ewangelię cudów i przypowieści w Galilei (👁 Łk 4,14–9,50) • wypełnioną nauczaniem podróż do Jerozolimy (👁 Łk 9,51–19,28) • pobyt w Jerozolimie i nauczanie o charakterze eschatologicznym (👁 Łk 19,29–21,38) oraz • ewangelię męki i zmartwychwstania (👁 Łk 22,1–24,53).

PRZYPOWIEŚCI O MIŁOSIERDZIU • Faryzeusze często oskarżają Jezusa o to, iż przyjmuje grzeszników. Taki zarzut pada też na początku rozdziału 15. W odpowiedzi na to Jezus opowiada szereg przypowieści: tzw. trzy przypowieści o miłosierdziu oraz o nieuczciwym rządcy – tę ostatnią usłyszymy w przyszłym tygodniu.

ODPOWIEDŹ NA ZARZUT • Natomiast tym razem usłyszymy co najmniej dwie przypowieści: o zagubionej owcy oraz o zgubionej drachmie, a jeśli ksiądz wybierze dłuższą wersję Ewangelii – trzecią przypowieść o synu marnotrawnym • Zwróćmy uwagę, że motywem wspólnym wszystkich jest Boże miłosierdzie poszukujące tych, którzy giną, a Jezus pokazuje swą bliskość wobec grzeszników.

  • "Adoracja złotego cielca", Nicolas Poussin, kwiecień 1633 r., National Gallery, Londyn
  • "Czczenie złotego cielca", ilustracja Biblii opublikowanej w 1901 przez Providence Lithograph Company
  • "Dobry Pasterz", Basilica di Sant Apollinare Nuovo, Ravenna
  • "Dobry Pasterz", fragment mozaiki, Kościół San Lorenzo, Rzym
  • "Dobry pasterz", James Tissot, m. 1886 a 1894 r., Brooklyn Museum, USA
  • "Dobry pasterz", Jean Baptiste de Champaigne, XVII w., Palais des Beaux-Arts de Lille, Francja
  • Obraz Jezusa jako Dobrego Pasterza, katakumby Domitylli, Rzym
  • "Przypowieść o zagubionej drachmie", John Everett Millais, ok. 1864 r.

Szersza analiza czytań, psalmu oraz Ewangelii dostępna jest w książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela” na rok C dostępna TUTAJ oraz w wersji EBOOK.

Reklama

Dołącz do naszych darczyńców. Wesprzyj nas!

Najciekawsze artykuły

co tydzień w Twojej skrzynce mailowej

Raz w tygodniu otrzymasz przegląd najważniejszych artykułów ze Stacji7

SKLEP DOBROCI

Reklama

PRZECZYTAJ RÓWNIEŻ

PRZECZYTAJ RÓWNIEŻ
WIARA I MODLITWA
Wspieraj nas - złóż darowiznę