Jutro Niedziela – III zwykła C

PUNKT WYJŚCIA

TRZECIA NIEDZIELA ZWYKŁA • Rok C • KOLOR SZAT: zielony • KOLEKTA: Będziemy się modlić, aby Bóg kierował naszym życiem według swego upodobania i abyśmy mogli obfitować w dobre uczynki • CZYTANIA: Księga Nehemiasza 8,2–4a.5–6.8–10 • Psalm 19,8–10 i 15 • Pierwszy List św. Pawła do Koryntian 12,12–30 • Ewangelia wg św. Łukasza 1,1–4; 4,14–21

CHMURA SŁOWA

STO SŁÓW

Słowo, wspólnota i tożsamość – w takich trzech słowach zamyka się nasza historia w dzisiejszej liturgii. Jesteśmy obecni w chwili, kiedy w narodzie wybranym rodzi się prawdziwy kult Słowa (PIERWSZE CZYTANIE). Prorok poucza słuchających, że Słowo przynosi im radość zamiast smutku. Słowo przynosi nadzieję. Przetrwa tylko Słowo. Jezus spełnia tę obietnicę. Wypełnia Słowo, przynosi dobrą nowinę ubogim, wolność więźniom a niewidomym przejrzenie (EWANGELIA).

Ewangelia i pierwsze czytanie wskazują na wagę wspólnego słuchania Słowa. Tworzy się wspólnota wokół Słowa, które – jak mówi PSALM – jest doskonałe, pokrzepia duszę, nierozważnego uczy mądrości.

W tej wspólnocie każdy z nas jest tak samo ważny i potrzebny: wszyscy bowiem w jednym Duchu zostaliśmy ochrzczeni, aby stanowić jedno Ciało, wszyscy też zostaliśmy napojeni jednym Duchem. Każdy jest inny, ale wszyscy mamy to samo zadanie: głosić Słowo (DRUGIE CZYTANIE).

Słowo określa naszą tożsamość. Słuchając razem Słowa, tworzymy wspólnotę. Do tej wspólnoty przychodzi Jezus – żywe Słowo Boże i wypełnia wszystkie dane nam obietnice.

---

---

Czytanie z Księgi Nehemiasza

(Ne 8, 2-4a. 5-6. 8-10)

Kapłan Ezdrasz przyniósł Prawo przed zgromadzenie, w którym uczestniczyli przede wszystkim mężczyźni, lecz także kobiety oraz wszyscy inni, którzy byli zdolni słuchać. I czytał z tej księgi, zwrócony do placu znajdującego się przed Bramą Wodną, od rana aż do południa przed mężczyznami, kobietami i tymi, którzy mogli rozumieć; a uszy całego ludu były zwrócone ku księdze Prawa.
Pisarz Ezdrasz stanął na drewnianym podwyższeniu, które zrobiono w tym celu. Ezdrasz otworzył księgę na oczach całego ludu – znajdował się bowiem wyżej niż cały lud; a gdy ją otworzył, cały lud powstał. I Ezdrasz błogosławił Pana, wielkiego Boga, a cały lud, podniósłszy ręce, odpowiedział: «Amen! Amen!» Potem oddali pokłon i padli przed Panem na kolana, twarzą ku ziemi.
Czytano więc z tej księgi, księgi Prawa Bożego, dobitnie, z dodaniem objaśnienia, tak że lud rozumiał czytanie. Wtedy Nehemiasz, to jest namiestnik, oraz kapłan-pisarz Ezdrasz, jak i lewici, którzy pouczali lud, rzekli do całego ludu: «Ten dzień jest poświęcony Panu, Bogu waszemu. Nie bądźcie smutni i nie płaczcie!» Cały lud bowiem płakał, gdy usłyszał te słowa Prawa. I rzekł im Nehemiasz: «Idźcie, spożywajcie potrawy świąteczne i pijcie słodkie napoje, poślijcie też porcje temu, który nic gotowego nie ma: albowiem poświęcony jest ten dzień Bogu naszemu. A nie bądźcie przygnębieni, gdyż radość w Panu jest waszą ostoją».

Oto słowo Boże.

•

PIERWSZE CZYTANIE

Pierwsza liturgia od 50 lat • Ne 8, 2-4a. 5-6. 8-10

Niedzielna liturgia tylko raz na trzy lata przewiduje lekturę księgi Nehemiasza. Tymczasem rejestruje ona bardzo ciekawe wydarzenie, które nastąpiło po powrocie Izraela z wygnania.

KSIĘGA: Nehemiasza • AUTOR: lewita • CZAS POWSTANIA: pomiędzy 350–300 r. przed Chr. • KATEGORIA: narracja

---

ODRODZENIE • Księga Nehemiasza i Księga Ezdrasza stanowią jedność i są dziełem tego samego autora – tradycja przypisuje je Ezdraszowi. Być może był to uczeń Ezdrasza, ktoś spośród personelu świątynnego, przedstawiciel tzw. Szkoły Kronikarskiej • Historia tu opisana rozgrywa się w V w. przed Chrystusem, za czasów króla perskiego Artakserksesa. Izraelici po okresie wygnania babilońskiego wracają do swojej ojczyzny, następuje odrodzenie państwa. Księgi Ezdrasza i Nehemiasza koncentrują się na trzech wielkich tematach: • odbudowa świątyni (👁 Ezd 1– 6) • odbudowa Jerozolimy (👁 Ezr 4,6–23 • Ne 1–7; 11–13) • nadanie Prawa (👁 Ezd 7–10 • Ne 8–10). Tchną miłością do świątyni, Bożego Słowa i liturgii. Są świadectwem narodzin nowego ludu, o którego tożsamości decyduje ścisłe przestrzeganie Prawa oraz przepisów czystości • Księga Nehemiasza jest bardzo rzadko odczytywana w niedzielnej Liturgii Słowa.

ŚWIĘTO NAMIOTÓW • Jednym z głównych bohaterów tamtych czasów jest Ezdrasz, kapłan i pisarz. Poprowadził on pierwszy pochód składający się z około dwóch tysięcy rodaków, mających odbudować Jerozolimę i zniszczoną świątynię • Spotkamy go już po kilkunastu latach, kiedy na dziedzińcu odnowionego domu Bożego przewodniczy obchodom Święta Namiotów.

CZYTANIE TORY • Usłyszymy fragment opisu starożytnej Liturgii Słowa Izraela. Zauważmy, że przypomina ona naszą współczesną liturgię (👁 ZWRÓĆ UWAGĘ). Jest to szczególna liturgia, odprawiana świeżo po powrocie z wygnania babilońskiego. To właściwie odrodzenie liturgii: Słowa Bożego Izraelici nie słyszeli od niemal pięćdziesięciu lat, od czasu, kiedy udali się na wygnanie • Tęsknota za dawno nie słyszanym słowem powoduje, że zebranie trwało od rana aż do popołudnia.

---

(Ps 19 (18), 8-9. 10 i 15 (por. J 6, 63c)

REFREN:  Słowa Twe, Panie, są duchem i życiem.

Prawo Pańskie jest doskonałe i pokrzepia duszę,
świadectwo Pana jest pewne, nierozważnego uczy mądrości.
Jego słuszne nakazy radują serce,
jaśnieje przykazanie Pana i olśniewa oczy.

Bojaźń Pana jest szczera i trwa na wieki, *
sądy Pana prawdziwe, wszystkie razem słuszne.
Niech znajdą uznanie przed Tobą †
słowa ust moich i myśli mego serca, *
Panie, moja Opoko i mój Zbawicielu.

•

PSALM

Prawo doskonałe • Ps 19 (18), 8-9. 10 i 15

Psalm 19 wychwala Słowo, które wprowadza porządek w ludzkie życie i ułatwia człowiekowi kroczyć drogą dobra.

PSALM 19 • AUTOR: anonimowy lewita • CZAS POWSTANIA: nieznany

---

HYMN UWIELBIENIA • Psalm 19 należy do gatunku hymnu (hebr. tehillah), bezinteresownej modlitwy uwielbienia. To typowy rodzaj modlitw zanoszonych przed niewolą babilońską. Hymny zakorzenione były w kulcie jerozolimskim • Święta obchodzone uroczyście w świątyni stwarzały specyficzny klimat jedności i uwielbienia Jahwe. W Psalmie 19 wierzący wychwala najpierw Boże dzieło stworzenia, tchnące porządkiem i harmonią (wersety 2–7). Następnie psalmista przechodzi do Prawa Bożego, które podobny porządek wprowadza w ludzkie życie (wersety 8–11). Ostatnia część psalmu to modlitwa sprawiedliwego, który krocząc drogami Prawa, prosi Boga, aby ten ustrzegł go od grzechu.

KIEDY POWSTAŁ • Trudno określić czas powstania psalmu. Choć hymny sławiące słońce należą do bardzo starych utworów, teologia stworzenia, jaką znajdujemy w psalmie, może zbliżać go także do okresu wygnania i czasu po nim. Na datację tę sugeruje też temat Prawa wychwalanego jako droga postępowania człowieka • Psalm odwołuje się do geniuszu i dziedzictwa wiary wielkiego króla Dawida i w swojej pierwotnej formie może sięgać czasów monarchii.

PRAWO PANA • Usłyszymy trzecią strofę Psalmu 19, w której psalmista wychwala Prawo Pańskie. Temat Prawa związanego z radosną celebracją Święta Namiotów oraz temat Słowa Bożego, które poucza, dodaje siły i raduje serce, łączą psalm z obrazem Izraela słuchającego Słowo Boże w Księdze Nehemiasza.

---

Czytanie z I Listu św. Pawła do Koryntian

( 1 Kor 12, 12-30)

Czytanie z Pierwszego Listu Świętego Pawła Apostoła do Koryntian

Bracia:
Podobnie jak jedno jest ciało, choć składa się z wielu członków, a wszystkie członki ciała, mimo iż są liczne, stanowią jedno ciało, tak też jest i z Chrystusem. Wszyscy bowiem w jednym Duchu zostaliśmy ochrzczeni, aby stanowić jedno Ciało: czy to Żydzi, czy Grecy, czy to niewolnicy, czy wolni. Wszyscy też zostaliśmy napojeni jednym Duchem. Ciało bowiem to nie jeden członek, lecz liczne członki.
Wy przeto jesteście Ciałem Chrystusa i poszczególnymi Jego członkami.

Oto Słowo Boże.

•

DRUGIE CZYTANIE
Corpo… racja • 1 Kor 12, 2-30

Każdy ma inne zadanie i każdy jest potrzebny. Połączeni, tworzymy jeden organizm, nasze połączone zadania tworzą żywe corpo, Ciało, Kościół.

KSIĘGA: Pierwszy List do Koryntian • NADAWCA: św. Paweł i Sostenes • ADRESACI: wspólnota chrześcijańska w Koryncie • CZAS POWSTANIA: ok. 54 r. • MIEJSCE POWSTANIA: Efez.

---

O KSIĘDZE • Podczas pobytu w Koryncie Pawłowi udało się założyć wspólnotę chrześcijan. Młoda wspólnota, funkcjonująca w dużym mieście pogańskim, entuzjastycznie przyjęła Ewangelię, miała jednak poważne problemy z wdrożeniem jej w życie. Stąd interwencja Pawła – Pierwszy List do Koryntian • Jednym z problemów było poszukiwanie spektakularnych duchowych darów, a reakcją – nauka apostoła, kierowana do chrześcijan poszukujących spektakularnych duchowych darów, a zaniedbujących miłość.

CHARYZMATY • Kontynuujemy lekturę listu, a ściślej mówiąc nauczania Pawła o charyzmatach. Jej uwieńczeniem jest znany nam dobrze Hymn o miłości ze znaczącymi słowami: Gdybym mówił językami ludzi i aniołów • W zeszłą niedzielę, opisując różne charyzmaty w Kościele, św. Paweł podkreślił, że ich dawcą jest jeden Duch (👁 1 Kor 12,1–11) • Kolejny punkt Pawłowej nauki mówi o tym, że wszystkie charyzmaty służyć mają budowaniu jedności wspólnoty, która jest Ciałem Chrystusa (👁 1 Kor 12,12–30). W ciele tym każdy ma swoje miejsce i swoją misję do wypełnienia. Nie każdy może być prorokiem, apostołem, nauczycielem czy cudotwórcą • Na końcu Paweł wzywa do znalezienia właściwego sobie miejsca w Ciele Chrystusa i do starania się o największy dar Miłości, o którym pisze w rozdziale 13.

KOŚCIÓŁ – CIAŁO • Usłyszymy fragment, który zamyka pierwszą część nauki o charyzmatach Ducha Świętego. Paweł, korzystając z metafory ciała, wyjaśnia naturę Kościoła: ludzie wierzący tworzą jeden organizm, każdy ma w nim swoje miejsce i swoje zadania.

---

Słowa Ewangelii według świętego Łukasza

(Łk 1, 1-4; 4, 14-21)

Wielu już starało się ułożyć opowiadanie o zdarzeniach, które się dokonały pośród nas, tak jak nam je przekazali ci, którzy od początku byli naocznymi świadkami i sługami słowa. Postanowiłem więc i ja zbadać dokładnie wszystko od pierwszych chwil i opisać ci po kolei, dostojny Teofilu, abyś się mógł przekonać o całkowitej pewności nauk, których ci udzielono.
W owym czasie:
Powrócił Jezus mocą Ducha do Galilei, a wieść o Nim rozeszła się po całej okolicy. On zaś nauczał w ich synagogach, wysławiany przez wszystkich.
Przyszedł również do Nazaretu, gdzie się wychował. W dzień szabatu udał się swoim zwyczajem do synagogi i powstał, aby czytać.
Podano Mu księgę proroka Izajasza. Rozwinąwszy księgę, znalazł miejsce, gdzie było napisane: «Duch Pański spoczywa na Mnie, ponieważ Mnie namaścił i posłał Mnie, abym ubogim niósł dobrą nowinę, więźniom głosił wolność, a niewidomym przejrzenie; abym uciśnionych odsyłał wolnymi, abym obwoływał rok łaski Pana».
Zwinąwszy księgę, oddał słudze i usiadł; a oczy wszystkich w synagodze były w Niego utkwione.
Począł więc mówić do nich: «Dziś spełniły się te słowa Pisma, które słyszeliście».

Oto Słowo Pańskie.

•

EWANGELIA
Spełnione Słowo • Łk 1, 1-4; 4, 14-21

Jezus w swoim rodzinnym mieście, w Nazarecie, przewodzi Liturgii Słowa. Nagle mówi: dziś spełniły się te słowa Pisma, które słyszeliście.

EWANGELISTA: św. Łukasz • CZAS POWSTANIA: ok. 80 r. • KATEGORIA: wydarzenie • MIEJSCE AKCJI: Nazaret, synagoga • CZAS AKCJI: ok. 30 r. • BOHATEROWIE: Jezus, mieszkańcy Nazaretu • WERSJE: Mt 13,53–54 • Mk 6,1–2.

---

HISTORYK I BADACZ • Przypomnijmy, że w roku C spośród Ewangelii najczęściej słyszymy tę spisaną przez św. Łukasza. Łukasz prezentuje się jako historyk i badacz (z wykształcenia był lekarzem, 👁 Dz 4,14), jego tekst obfituje często w szczegóły, których brak w relacjach z tych samych wydarzeń spisanych przez Marka bądź Mateusza • Dzieło Łukasza przeznaczone jest do formacji głosicieli Słowa. Kontynuacją Ewangelii są Dzieje Apostolskie.

POCZĄTEK KSIĘGI, POCZĄTEK GŁOSZENIA • Fragment Ewangelii, którą usłyszymy, składa się z dwóch części. Najpierw będą odczytane cztery wersety rozpoczynające Ewangelię. To słowo wstępne skierowane do pierwotnego adresata dzieł Łukasza, Teofila • Następnie przeskakujemy do rozdziału 4, rozpoczynającego Ewangelię cudów i przypowieści w Galilei.

W RODZINNYM MIEŚCIE • Przez kolejne dwie niedziele będziemy obserwowali pobyt Jezusa w rodzinnym mieście, w Nazarecie – które Łukasz opisuje właśnie w 4 rozdziale • Jezus, uczestnicząc w liturgii w tamtejszej synagodze, odczyta fragment Księgi Izajasza. Zwróćmy uwagę na słowa kończące odczytywany fragment – Jezus odniesie się do słów Izajasza.

Zatęsknić za Bogiem obecnym w Słowie