Jutro Niedziela – II Wielkanocna C

PUNKT WYJŚCIA

DRUGA NIEDZIELA WIELKANOCNA • Rok C • Święto Miłosierdzia Bożego, które kończy Oktawę Wielkiej Nocy • KOLOR SZAT: biały • KOLEKTA: Modlimy się o łaskę, abyśmy pojęli, jak wielki jest chrzest, przez który zostaliśmy oczyszczeni, jak potężny jest Duch, przez którego zostaliśmy odrodzeni, i jak cenna jest Krew, przez którą zostaliśmy odkupieni • CZYTANIA: Dzieje Apostolskie 5,12–16 • Psalm 118,2–4.22–27 • Apokalipsa 1,9–11a.12–13.17–19 • Ewangelia wg św. Jana 20,19–31

STO SŁÓW

Właściwie wszystko, co opisują czytania, dzieje się w niedzielę, w Dzień Pański, dzień, kiedy i my dziś świętujemy Zmartwychwstanie. Każde słowo w czytaniach pokazuje miłosierdzie Boga. Ale uderza coś jeszcze: i Tomasz, i Didymos znaczy: bliźniak. Czyj? Nie wiemy. Ale przez osiem dni był naszym bliźniakiem w wierze.

Przecież jako jedyny doświadczył realiów wiary rodzącego się Kościoła aż po nasze czasy: nie będą widzieli Pana. I w takich realiach został postawiony na osiem dni – jako jedyny z apostołów – Tomasz. Jak każdy z nas, Tomasz nie był razem z nimi, kiedy przyszedł Jezus i wie, że tamci widzieli Pana, a on nie. Jak wielu z nas – wątpi: Jeżeli na rękach Jego nie zobaczę śladu gwoździ… nie uwierzę.

Po ośmiu dniach Tomasz przestaje być naszym bliźniakiem. Wraca do grona apostołów. Ujrzał Zmartwychwstałego. Szczęściarz? Nie do końca. Przecież Szczęśliwi, którzy nie widzieli, a uwierzyli.

Kościół to wspólnota ludzi oczekujących ósmego dnia: ujrzenia Pana.

---

Czytanie z Dziejów Apostolskich

(Dz 5, 12-16)

Wiele znaków i cudów działo się przez ręce Apostołów wśród ludu. Wierzący trzymali się wszyscy razem w krużganku Salomona. A z obcych nikt nie miał odwagi dołączyć się do nich, lud zaś ich wychwalał.
Coraz bardziej też rosła liczba mężczyzn i kobiet, przyjmujących wiarę w Pana. Wynoszono też chorych na ulice i kładziono na łożach i noszach, aby choć cień przechodzącego Piotra padł na któregoś z nich. Także z miast sąsiednich zbiegało się mnóstwo ludu do Jerozolimy, znosząc chorych i dręczonych przez duchy nieczyste, a wszyscy doznawali uzdrowienia.

Oto Słowo Boże.

•

PIERWSZE CZYTANIE

Młodość Kościoła • Dz 5,12-16

Wokół Apostołów działo się to samo, co wcześniej wokół Jezusa. A oni głosili Zmartwychwstałego. Oto tajemnica Kościoła.

KSIĘGA: Dzieje Apostolskie • AUTOR: Łukasz • CZAS POWSTANIA: ok. 80–85 r. • KATEGORIA: wydarzenie • CZAS AKCJI: ok. 33 r., po zesłaniu Ducha Świętego • MIEJSCE AKCJI: Jerozolima • BOHATEROWIE: Apostołowie, uczniowie

---

PIERWSZE CHWILE KOŚCIOŁA • W stosunku do zeszłej niedzieli w lekturze Dziejów Apostolskich cofamy się o pięć rozdziałów. Przypomnijmy, w czasie całego Okresu Wielkanocnego pierwsze czytania pochodzą z Dziejów Apostolskich. Opisują one rozwój młodego Kościoła, który rodzi się ze śmierci i zmartwychwstania Chrystusa oraz zesłania Ducha Świętego • Pierwszych dwanaście rozdziałów poświęconych jest historii Kościoła w Jerozolimie oraz misji Piotra. Widać w nich już, jak Dobra Nowina stopniowo przekracza granice Izraela, wychodząc ku poganom. Od rozdziału 13 uwaga Łukasza skupia się na św. Pawle.

TRZY STRESZCZENIA • Zesłanie Ducha Świętego, opisane na początku Dziejów Apostolskich, jest wydarzeniem centralnym – to z niego rodzi się opisywany dalej Kościół. W początkowych rozdziałach, pośród innych wydarzeń, napotykamy trzy streszczenia, w których Łukasz opisuje – za każdym razem w podobny sposób – życie pierwotnej wspólnoty chrześcijańskiej (👁 Dz 2,42–47 – rok A; Dz 4,32–35 – rok B; Dz 5,12–16 – rok C). Wszystkie trzy podkreślają niezwykłą wspólnotę Apostołów i tych, którzy uwierzyli, oraz ich świadectwo, które promieniowało na innych.

JAKBY JEZUS • Usłyszymy ostatnie ze wspomnianych streszczeń. Na tle pozostałych wyróżnia się tym, że podkreśla zewnętrzny przejaw ich wiary i wspólnoty: znaki i cuda, które działali Apostołowie w imię Jezusa, sprowadzanie chorych dla uzdrowień, wzrastającą liczbę wiernych • Zwróćmy uwagę, że obraz ten przypomina reakcje ludzi na początkowy etap działalności Jezusa.

---

(Ps 118, 1 i 4. 13-14. 22 i 24)

REFREN: Dziękujcie Panu, bo jest miłosierny.

Dziękujcie Panu, bo jest dobry,
bo Jego łaska trwa na wieki.
Niech bojący się Pana głoszą:
«Jego łaska na wieki».

Uderzono mnie i pchnięto, bym upadł,
lecz Pan mnie podtrzymał.
Pan moją mocą i pieśnią,
On stał się moim Zbawcą.

Kamień odrzucony przez budujących
stał się kamieniem węgielnym.
Oto dzień, który Pan uczynił,
radujmy się w nim i weselmy.

•

PSALM
Alleluja! • Ps 118,1.4.13-14.22.24

Psalm 118 wyśpiewywano podczas izraelskiego Święta Paschy. Ale pełną aktualność zyskał podczas Paschy Chrystusa.

PSALM 118 • AUTOR: anonimowy lewita • CZAS POWSTANIA: czasy powygnaniowe, po 586 r. przed Chr.

---

HALLELE • Wśród psalmów istnieją Hallele: trzynaście psalmów – modlitw przewidzianych na określone święta lub sytuacje. Najbardziej znane są • Hallele egipskie lub paschalne (tzw. mały Hallel, psalmy 113–118) wyśpiewywane podczas Święta Paschy • Wielki Hallel to z kolei Psalm 136, odmawiany również raz w roku podczas Paschy, zaraz po małym Hallelu • Poza nimi istnieje trzecia grupa Hallelów: Psalmy 145–150.

PSALM O ZMARTWYCHWSTANIU • Usłyszymy fragmenty Psalmu 118 – ten sam zresztą, który słyszeliśmy już w zeszłym tygodniu. To jeden z najważniejszych psalmów allelujatycznych, ze względu na swoją treść dominujący w Okresie Wielkanocnym • Przypomnijmy, należy do gatunku dziękczynienia indywidualnego. To modlitwa człowieka, który patrząc na swoje życie, przeżyte próby i cierpienia, wzywa zgromadzenie Izraela i wszystkich wierzących do oddania chwały Panu. Ze względu na regularną, rytmiczną strukturę Psalm 118 mógł być recytowany w Świątyni Jerozolimskiej na przemian: głos prowadzącego – odpowiedź chóru.

ODRZUCONY KAMIEŃ • Pierwsza i ostatnia zwrotka zawierają wersety wyśpiewywane już tydzień temu. Z pewnością pamiętamy, że trzecia strofa stanowi dobitne proroctwo spełnione w Jezusie: Kamień odrzucony przez budujących stał się kamieniem węgielnym • Podobna do niej jest druga strofa, która zyskuje nowe znaczenie w świetle Nowego Testamentu.

---

Czytanie z Księgi Apokalipsy świętego Jana Apostoła

(Ap 1, 9-11a. 12-13. 17-19)

Ja, Jan, wasz brat i współuczestnik w ucisku i królestwie, i wytrwałości w Jezusie, byłem na wyspie, zwanej Patmos, ze względu na słowo Boże i świadectwo Jezusa. Doznałem zachwycenia w dzień Pański i posłyszałem za sobą potężny głos jak gdyby trąby mówiącej: «Co widzisz, w księdze napisz i poślij siedmiu Kościołom, które są w Azji».
I obróciłem się, by widzieć, co za głos do mnie mówił; a obróciwszy się ujrzałem siedem złotych świeczników, i pośród świeczników kogoś podobnego do Syna Człowieczego, obleczonego w szatę do stóp i przepasanego na piersiach złotym pasem.
Kiedym Go ujrzał, upadłem jak martwy do Jego stóp, a On położył na mnie prawą rękę, mówiąc: «Przestań się lękać! Jam jest Pierwszy i Ostatni, i żyjący. Byłem umarły, a oto jestem żyjący na wieki wieków i mam klucze śmierci i Otchłani. Napisz więc to, co widziałeś, i to, co jest, i to, co potem musi się stać».
Oto Słowo Boże.

•

DRUGIE CZYTANIE
Objawienie Zmartwychwstałego • Ap 1, 9-11a. 12-13. 17-19

Dlaczego powstała Apokalipsa? Opowiada o tym w dzisiejszym czytaniu Jan: na wyspie Patmos objawił mu się zmartwychwstały Jezus.

KSIĘGA: Apokalipsa • AUTOR: Jan • CZAS POWSTANIA: ok. 95–96 r. (prześladowania za czasów Domicjana) • KATEGORIA: wizja apokaliptyczna

---

APOKALIPSA JANA • Nazwa tej księgi nie ma nic wspólnego z katastroficznym znaczeniem, jakie zapisało się w popkulturze. „Apokalipsa” oznacza dosłownie: odsłonięcie, zdjęcie zasłony, objawienie. Autorem Apokalipsy jest Jan (👁 Ap 1,1; 22,8), który przebywa na wygnaniu na wyspie Patmos • Czy to Jan Ewangelista? Uważa tak tradycja apostolska. Ale naukowcy wymieniali też: Jana Chrzciciela, Jana Marka, nieznanego proroka palestyńskiego Jana, a także Jana Prezbitera z Efezu. Za autorem czwartej Ewangelii przemawiają tematy łączące Apokalipsę z Ewangelią: • Jezus Logos (👁 Ap 19,13 • J 1,1–14), żywa woda (👁 Ap 7,17 • J 7,38), Niewiasta (👁 Ap 12,1 • J 19,26) czy motyw Baranka.

ROZDZIAŁ 1 • Apokalipsę św. Jana rozpoczyna siedem listów do wspólnot chrześcijan, do siedmiu Kościołów, które są w Azji • Zanim jednak czytelnik Apokalipsy pozna treść poszczególnych listów-przesłań do konkretnych Kościołów, przeczyta tzw. adres i pierwszą wizję, którą św. Jan ujrzał na wyspie Patmos.

OBJAWIENIE NA WYSPIE PATMOS • Usłyszymy właśnie opis pierwszej wizji św. Jana, tej, która doprowadziła do powstania księgi. Zwróćmy uwagę na dokładną lokalizację wizji: wiemy, że nastąpiła ona na wyspie Patmos i miała miejsce w niedzielę, w Dzień Pański • Najważniejsze z punktu widzenia liturgii jest to, że Janowi objawił się sam Chrystus Zmartwychwstały.

---

Słowa Ewangelii według świętego Jana

(J 20, 19-31)

Było to wieczorem owego pierwszego dnia tygodnia. Tam gdzie przebywali uczniowie, drzwi były zamknięte z obawy przed Żydami. Jezus wszedł, stanął pośrodku i rzekł do nich: «Pokój wam!». A to powiedziawszy, pokazał im ręce i bok. Uradowali się zatem uczniowie ujrzawszy Pana.
A Jezus znowu rzekł do nich: «Pokój wam! Jak Ojciec Mnie posłał, tak i Ja was posyłam». Po tych słowach tchnął na nich i powiedział im: «Weźmijcie Ducha Świętego! Którym odpuścicie grzechy, są im odpuszczone, a którym zatrzymacie, są im zatrzymane».
Ale Tomasz, jeden z Dwunastu, zwany Didymos, nie był razem z nimi, kiedy przyszedł Jezus. Inni więc uczniowie mówili do niego: «Widzieliśmy Pana!».
Ale on rzekł do nich: «Jeżeli na rękach Jego nie zobaczę śladu gwoździ i nie włożę palca mego w miejsce gwoździ, i nie włożę ręki mojej do boku Jego, nie uwierzę».
A po ośmiu dniach, kiedy uczniowie Jego byli znowu wewnątrz domu i Tomasz z nimi, Jezus przyszedł mimo drzwi zamkniętych, stanął pośrodku i rzekł: «Pokój wam!». Następnie rzekł do Tomasza: «Podnieś tutaj swój palec i zobacz moje ręce. Podnieś rękę i włóż ją do mego boku, i nie bądź niedowiarkiem, lecz wierzącym».
Tomasz Mu odpowiedział: «Pan mój i Bóg mój!»
Powiedział mu Jezus: «Uwierzyłeś, bo Mnie ujrzałeś; błogosławieni, którzy nie widzieli, a uwierzyli».
I wiele innych znaków, których nie zapisano w tej księdze, uczynił Jezus wobec uczniów. Te zaś zapisano, abyście wierzyli, że Jezus jest Mesjaszem, Synem Bożym, i abyście wierząc mieli życie w imię Jego.

Oto słowo Pańskie.

•

EWANGELIA

Bliźniak w (nie)wierze • J 20,19-31

„Didymos” znaczy „bliźniak”, „Tomasz” zresztą też. Przez osiem dni Tomasz przeżywał to, co my przez całe życie: nie widział Pana.

EWANGELISTA: św. Jan • CZAS POWSTANIA: 80–90 r. • KATEGORIA: wydarzenie • MIEJSCE AKCJI: Jerozolima • CZAS AKCJI: ok. 33 r., dzień zmartwychwstania i tydzień po nim • BOHATEROWIE: Jezus, Tomasz, inni uczniowie • WERSJE: Łk 24,36–43 (pierwsza część)

---

Z KSIĘGI KRZYŻA • Podobnie jak w Niedzielę Zmartwychwstania słuchamy zawsze relacji św. Jana o pustym grobie, tak w drugą niedzielę wielkanocną rokrocznie słuchamy ewangelii o niewiernym Tomaszu. Fragment pochodzi z tzw. • Księgi Krzyża (rozdziały 13–20), drugiej części Ewangelii Jana.

ZMARTWYCHWSTAŁY UKAZUJE SIĘ • W Ewangelii wg św. Jana po zmartwychwstaniu Jezus ukazuje się tylko trzy razy – pierwszą, która ujrzy Pana, jest Maria Magdalena. Następnie Jezus ukazuje się dziesięciu, a potem jedenastu (nie ma wśród nich przecież Judasza) zamkniętym w Wieczerniku z obawy przed Żydami i obdarza ich swoim Duchem. Wreszcie, nad Jeziorem Genezaret Zmartwychwstały spotyka Piotra, Natanaela oraz synów Zebedeusza wraz z innymi uczniami.

DWIE NIEDZIELE • Usłyszymy dziś opis tego drugiego spotkania, a właściwie dwóch spotkań, do których doszło na przestrzeni ośmiu dni: Pierwsze, z dziesięcioma (nieobecny był Tomasz), miało miejsce w samym dniu Zmartwychwstania, wieczorem • Drugie, już z Tomaszem, po ośmiu dniach. Liturgia wspomina zatem to wydarzenie praktycznie w jego rocznicę.

---

Szersza analiza czytań, psalmu oraz Ewangelii dostępna jest w książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela” na rok C dostępna TUTAJ oraz w wersji EBOOK.

---