Nasze projekty

Jutro Niedziela – II po Narodzeniu Pańskim B

Historia Jezusa rozpoczęła się długo przed Jego narodzeniem. Nieskończenie wcześniej.

Reklama

PUNKT WYŚCIA


II NIEDZIELA PO NARODZENIU PAŃSKIM • Rok B • KOLEKTA: Modlimy się, aby Wszechmogący Bóg napełnił cały świat swoją chwałą i ukazał się wszystkim narodom w blasku swojej prawdy • CZYTANIA: Mądrość Syracha 24,1–2. 8–12 • Psalm 147b,12–13.14–15.19–20 • List św. Pawła do Efezjan 1,3 –6.15–18 • Ewangelia wg św. Jana 1,1–18

CHMURA SŁOWA

Reklama

STO SŁÓW


Historię każdego człowieka rozpoczynają jego narodziny. Przyzwyczajeni do takiej perspektywy słuchaliśmy o początkach życia Jezusa w noc Bożego Narodzenia opisanych przez Łukasza.

Reklama

Jan tę perspektywę zmienia (EWANGELIA): historia Syna Bożego wykracza poza ramy ludzkiego życia, ba, poza ramy czasu i miejsca. Istniejący przed wiekami (DRUGIE CZYTANIE) wkroczył w ludzką historię i stał się człowiekiem. Na ziemię zstąpiła Wcielona Boża Mądrość, przyszło do nas Odwieczne Słowo Boże (PIERWSZE CZYTANIE).

Ten moment w historii, gdzie krzyżuje się niebo z ziemią, a ludzki wymiar historii spotyka się z tym pionowym, kosmicznym, boskim, pokazuje coś jeszcze: tajemnicę początku. Przecież czekając na święta, sięgamy myślą do czasów dzieciństwa, z tęsknotą wracamy do naszych początków. Szukamy korzeni. Liturgia robi to samo: w Boże Narodzenie zaprosiła nas do Betlejem, a dziś wskazuje początek wcześniejszy, prawdziwszy, gdzie Słowo ma swoje źródło: u Boga.

To jest cel naszej drogi i tęsknoty.

Reklama

Wybierz 02, aby zobaczyć tekst I czytania

Czytanie z Księgi Syracydesa

Syr 24,1-2.8-12

Mądrość wychwala sama siebie, chlubi się pośród swego ludu. Otwiera swe usta na zgromadzeniu Najwyższego i ukazuje się dumnie przed Jego potęgą. Wtedy przykazał mi Stwórca wszystkiego, Ten, co mnie stworzył, wyznaczył mi mieszkanie i rzekł: W Jakubie rozbij namiot i w Izraelu obejmij dziedzictwo! Przed wiekami, na samym początku mię stworzył i już nigdy istnieć nie przestanę. W świętym Przybytku, w Jego obecności, zaczęłam pełnić świętą służbę i przez to na Syjonie mocno stanęłam. Podobnie w mieście umiłowanym dał mi odpoczynek, w Jeruzalem jest moja władza. Zapuściłam korzenie w sławnym narodzie, w posiadłości Pana, w Jego dziedzictwie.

Oto Słowo Boże.

PIERWSZE CZYTANIE

Mądrość zstępuje na ziemię • Syr 24,1-2.8-12

Ten starotestamentalny utwór okazał się proroctwem: opisuje, jak odwieczna Mądrość weszła w ludzką historię. Zadziwiająco podobnie później zrobi to Jan.

KSIĘGA: Mądrość Syracha (Syracydesa) • AUTOR: Jezus, syn Syracha • CZAS POWSTANIA: ok. 180 r. przed Chr. (wersja herbrajska), 132-117 r. przed Chr. (wersja grecka) • KATEGORIA: mowa pochwalna upersonifikowanej Mądrości


Z KSIĘGI SYRACYDESA • Mądrość Syracha bądź Księga Syracydesa to jedna z ksiąg mądrościowych. Liczy 51 rozdziałów. Nie zawiera narracji, lecz luźny zbiór zasad, zapis doktryny, innymi słowy: prawdziwą mądrość, której źródłem, natchnieniem jest Bóg • Autorem jest mędrzec, który ok. 180 r. przed Chrystusem prawdopodobnie prowadził szkołę w Jerozolimie. Adresatami jego nauczania są uczniowie jego szkoły, wszyscy, którzy chcą pogłębić swoją więź z Panem za pośrednictwem Prawa, oraz ci, którzy żyjąc na obczyźnie, do Prawa chcą dostosować swoje obyczaje. Księgi nie ma w kanonie hebrajskim.

SAMO-CHWAŁA? • Zwróćmy uwagę, że Mądrość wygłasza mowę pochwalną na własną cześć. Taką mowę w starożytności nazywano „periautologią”. To ryzykowna mowa, ponieważ może urazić słuchaczy, którzy czują się w ten sposób manipulowani i niechętnie słuchają tych, którzy chwalą samych siebie. Starożytni dopuszczali jednak taką mowę w sytuacji, kiedy słuchacze byli zagrożeni złym wpływem i trzeba było ukazać im właściwą drogę życia. Mądrość to właśnie czyni • Adresaci Księgi Syracha żyją w pogańskim grecko-rzymskim świecie, który sugeruje, że Boże Prawo należy zastąpić czymś bardziej atrakcyjnym, filozofiami, które afirmują życie i używanie i pozwalają nazwać się obywatelami świata. Mądrość, chwaląc samą siebie, ukazuje im, że to fałszywa droga. Boże Prawo przewyższa mądrością greckie szkoły filozoficzne i jest najpewniejszą drogą do szczęśliwego życia.

ZADZIWIAJĄCE PODOBIEŃSTWO • Usłyszymy fragment księgi, w którym autor opisuje, jak w pewnym momencie historii Stwórca rozkazał Mądrości, by rozbiła swój namiot w Jakubie. W zadziwiająco podobnych słowach św. Jan będzie opisywał przyjście Jezusa na świat.

Szersza analiza czytania dostępna jest w książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela”, TUTAJ oraz w wersji EBOOK.

Wybierz 02, aby zobaczyć tekst psalmu

(Ps 147,12-15.19-20)

Refren: Słowo Wcielone wśród nas zamieszkało.

Chwal, Jerozolimo, Pana, wysławiaj twego Boga, Syjonie. Umacnia bowiem zawory bram twoich i błogosławi synom twoim w tobie.

Zapewnia pokój twoim granicom i wyborną pszenicą hojnie ciebie darzy. Śle swe polecenia na krańce ziemi i szybko mknie Jego słowo.

Oznajmił swoje słowo Jakubowi, Izraelowi ustawy swe i wyroki. Nie uczynił tego dla innych narodów. Nie oznajmił im swoich wyroków.

PSALM

Oznajmił swoje Słowo Ps 147b,12–13. 14–15.19–20

Kiedy Bóg posyła swoje Słowo, zwykle rozumiemy, że „mówi”. Tym razem to coś więcej. Posyła na świat Jezusa, Słowo Wcielone.

PSALM 147 • AUTOR: anonimowy • CZAS POWSTANIA: powygnaniowy, po 538 r. przed Chr.


HALLELE • Wśród psalmów wyróżniamy Hallele: trzynaście modlitw przewidzianych na określone święta i inne okazje życia społecznego i religijnego. Ich nazwa pochodzi od powtarzającego się w nich wezwania: Hallelu-Jah!, to znaczy: „Chwalcie Pana!”. Najbardziej znane są Hallele egipskie, inaczej Mały Hallel (Psalmy 113–118), śpiewane podczas Święta Paschy. Wielki Hallel to z kolei Psalm 136, odmawiany również raz w roku podczas Paschy, zaraz po Małym Hallelu. Poza nimi istnieje trzecia grupa Hallelów: Psalmy 145–150.

HYMN UWIELBIENIA • Psalm 147 należy do trzeciej grupy psalmów, do pięciu psalmów zamykających Psałterz. Ich cechą charakterystyczną jest wezwanie Alleluja, które pada na zakończenie utworu. Psalm ma cechy hymnu, bezinteresownej pieśni uwielbienia, wykonywanej przez wspólnotę zebraną na liturgii w Świątyni Jerozolimskiej • Teologią nawiązuje do Deutero-Izajasza, ukazując Boga Zbawcę i Stwórcę, troskliwego Ojca który zbiera wygnańców i odbudowuje Jeruzalem, a równocześnie okrywa niebo chmurami i nadaje imiona gwiazdom. Izrael powrócił z wygnania i w morzu pogan dziękuje Bogu za nieustanną troskę i dar jego Słowa, które kreuje historię i podtrzymuje życie narodu wybranego.

SŁOWO WCIELONE • Usłyszymy fragmenty Psalmu 147 wysławiające Boga, który posyła na ziemię swoje Słowo. To łączy go z Ewangelią, która opisuje Jezusa, żywe Słowo Boga zstępujące na ziemię • Zwróćmy uwagę, że w Słowie Boga, podtrzymującym świat w istnieniu i pełniącym Jego wolę, chrześcijanie mogą odczytać obraz Syna Bożego. On jest budowniczym nowej Jerozolimy, czyli Kościoła, bramą owiec i dawcą życia. On uzdrawia złamanych na duchu i przynosi nam trwały pokój.

Wybierz 02, aby zobaczyć tekst II czytania

, aby Bóg Pana naszego Jezusa Chrystusa, Ojciec chwały, dał wam ducha mądrości i objawienia w głębszym poznaniu Jego samego. [Niech da] wam światłe oczy serca tak, byście wiedzieli, czym jest nadzieja waszego powołania, czym bogactwo chwały Jego dziedzictwa wśród świętych.

Oto Słowo Boże.

’]

DRUGIE CZYTANIE

Przed założeniem świata Ef 1,3–6.15–18

Historia istnienia Jezusa nie rozpoczęła się wraz z Jego narodzeniem. Tłumaczy, że w Jezusie Bóg wybrał nas przed założeniem świata.

KSIĘGA: List do Efezjan • NADAWCA: św. Paweł lub jego uczeń • ADRESACI: chrześcijanie w Efezie oraz inne wspólnoty w Azji Mniejszej • CZAS POWSTANIA: 62–64 r. lub ok. 70–95 r. • MIEJSCE POWSTANIA: Rzym (bądź inne nieznane miejsce)


SZCZYTY TEOLOGII • W tym liście teologia św. Pawła osiąga szczyt rozwoju. Paweł podejmuje i rozwija tematy z Listu do Kolosan. Ukazuje Kościół uniwersalny i kosmiczny, w którym znajduje swoje miejsce Izrael i wszystkie narody • List dzieli się na dwie części: pierwsze trzy rozdziały prezentują teologię, której tematem jest misterium Chrystusa w Kościele. Ostatnie trzy rozdziały to wnioski praktyczne • List do Efezjan według tradycji wyszedł spod ręki samego apostoła w końcowym okresie jego życia, podczas pierwszego uwięzienia w Rzymie. Alternatywna interpretacja mówi, że został skomponowany przez ucznia z Pawłowej szkoły, który rozwija myśl apostoła. Świadczyłby o tym styl listu czy też nieco odmienna od tzw. niekwestionowanych listów Pawła teologia.

JEZUS OD ZAWSZE • Usłyszymy otwierające list błogosławieństwo. Dlaczego w II niedzielę po Narodzeniu czytamy właśnie ten fragment? Zwróćmy uwagę na słowa św. Pawła wskazujące, że historia istnienia Jezusa nie rozpoczęła się wraz z Jego narodzeniem. Istniał On już w chwili założenia świata. To jest właśnie biblijne świadectwo o tym, że Jezus to odwieczny Syn Boga, który wszedł w historię ludzką i stał się człowiekiem.

Szersza analiza czytania dostępna jest w książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela”, TUTAJ oraz w wersji EBOOK.

Wybierz 02, aby zobaczyć tekst Ewangelii

Początek Ewangelii według świętego Jana

(J 1,1-18)

Na początku było Słowo, a Słowo było u Boga, i Bogiem było Słowo. Ono było na początku u Boga. Wszystko przez Nie się stało, a bez Niego nic się nie stało, co się stało. W Nim było życie, a życie było światłością ludzi, a światłość w ciemności świeci i ciemność jej nie ogarnęła. Pojawił się człowiek posłany przez Boga - Jan mu było na imię. Przyszedł on na świadectwo, aby zaświadczyć o światłości, by wszyscy uwierzyli przez niego. Nie był on światłością, lecz /posłanym/, aby zaświadczyć o światłości. Była światłość prawdziwa, która oświeca każdego człowieka, gdy na świat przychodzi. Na świecie było /Słowo/, a świat stał się przez Nie, lecz świat Go nie poznał. Przyszło do swojej własności, a swoi Go nie przyjęli. Wszystkim tym jednak, którzy Je przyjęli, dało moc, aby się stali dziećmi Bożymi, tym, którzy wierzą w imię Jego - którzy ani z krwi, ani z żądzy ciała, ani z woli męża, ale z Boga się narodzili. A Słowo stało się ciałem i zamieszkało wśród nas. I oglądaliśmy Jego chwałę, chwałę, jaką Jednorodzony otrzymuje od Ojca, pełen łaski i prawdy. Jan daje o Nim świadectwo i głośno woła w słowach: Ten był, o którym powiedziałem: Ten, który po mnie idzie, przewyższył mnie godnością, gdyż był wcześniej ode mnie. Z Jego pełności wszyscyśmy otrzymali - łaskę po łasce. Podczas gdy Prawo zostało nadane przez Mojżesza, łaska i prawda przyszły przez Jezusa Chrystusa. Boga nikt nigdy nie widział, Ten Jednorodzony Bóg, który jest w łonie Ojca, /o Nim/ pouczył.

Oto słowo Pańskie.

EWANGELIA

Prolog św. Jana J 1,1-18

Łukasz i Mateusz opisują przyjście na świat Jezusa Chrystusa w perspektywie ludzkiej, historycznej. Święty Jan wychodzi natomiast poza ramy czasu i miejsca.

EWANGELISTA: św. Jan • CZAS POWSTANIA: 80–90 r. • KATEGORIA: hymn • WERSJE: brak


JAN I JEGO DZIEŁA • Po raz pierwszy w tym roku liturgicznym usłyszymy w niedzielę Ewangelię według św. Jana. W II niedzielę po Narodzeniu Pańskim zawsze jest bowiem czytany Prolog św. Jana. Najmłodszy z apostołów oprócz Ewangelii napisał również Apokalipsę i trzy listy • Tradycja Janowa, której źródłem i historycznym rdzeniem jest doświadczenie apostoła, przechodziła potem proces redakcji w skupionych wokół Jana kręgach jego uczniów. Jego owocem jest Ewangelia, która różni się od Ewangelii trzech pozostałych apostołów. Jan wyróżnia się poetyckim stylem, widocznym szczególnie w mowach, udramatyzowaną narracją, posługuje się częściej symbolem i alegorią. Synoptycy kładą nacisk na kompletne i spójne przedstawienie życia Jezusa, dla Jana tymczasem najważniejsze jest ukazanie misterium osoby Pana, w świetle którego apostoł interpretuje całość Jego misji. Nie znaczy to, że Ewangelia Janowa nie interesuje się historią. We współczesnych badaniach idzie się raczej za jej chronologią, dając jej pierwszeństwo przed synoptykami.

WCIELENIE WEDŁUG JANA • Ewangelię św. Jana rozpoczyna słynny Prolog, Hymn o Logosie. Opisuje on misję przychodzącego z wysoka Chrystusa, Bożego Słowa. Na jego przykładzie widać, czym w stylu różni się Ewangelia Jana od pozostałych. O ile Łukasz (jego opis narodzenia słyszeliśmy w pierwsze święto) i Mateusz sytuują ją w historii powszechnej, podając szczegóły wędrówki Maryi i Józefa do ziemi judzkiej, o tyle Jan przenosi ją w perspektywę kosmiczną, opisuje z perspektywy nieba. U synoptyków droga ziemskiego życia Jezusa jest opisana w wymiarze pionowym, rozpoczyna się wraz z poczęciem i narodzeniem, u Jana – w poziomym – rozpoczyna się przed ziemskim czasem • Opisuje dzieje przyjścia na świat Bożego Słowa.

SŁOWO I GŁOS • Pierwsza część Ewangelii św. Jana to • hymn o Logosie, wczesnochrześcijański utwór opisujący misję przychodzącego z wysoka Chrystusa, Bożego Słowa. Charakteryzuje się szczególnymi obrazami i poetyckim charakterem. Druga część to • narracja o Janie Chrzcicielu (? J 1,19–34). Jan wskazuje nadchodzącego Mesjasza i sprawia, że idą za Nim jego dotychczasowi uczniowie • Zwróćmy uwagę, że Jezus to Słowo Boże zstępujące z nieba; Jan jest głosem, który Je zapowiada.

  • Bóg Ojciec błogosławiący, Giovanni Bellini, 1505-1510 r.
  • Bóg Ojciec, Stanisław Wyspiański, kościół oo Franciszkanów, Kraków
  • Kościół Mądrości Bożej Hagia Sophia, Istamuł, fot. David Spender
  • przedstawienie Pantokratora w Kościele Mądrości Bożej Hagia Sophia

Reklama

Dołącz do naszych darczyńców. Wesprzyj nas!

Najciekawsze artykuły

co tydzień w Twojej skrzynce mailowej

Raz w tygodniu otrzymasz przegląd najważniejszych artykułów ze Stacji7

SKLEP DOBROCI

Reklama

PRZECZYTAJ RÓWNIEŻ

PRZECZYTAJ RÓWNIEŻ
WIARA I MODLITWA
Wspieraj nas - złóż darowiznę