Nasze projekty

Jutro Niedziela – I Wielkiego Postu A

Wchodzimy w skórę Ewy i ulegamy. Jezus wchodzi w naszą skórę i wygrywa.

Reklama

PUNKT WYJŚCIA


PIERWSZA NIEDZIELA WIELKIEGO POSTU • rok A • Tradycyjnie nosi ona nazwę Invocabit. Antyfona na wejście przywołuje słowa Psalmu 91: Invocabit me, et ego exaudiam eum (Będzie mnie wzywał, a ja go wysłucham) KOLOR SZAT: fioletowy • KOLEKTA: Modlimy się, abyśmy przez ćwiczenia wielkopostne postępowali w rozumieniu tajemnicy ChrystusaCZYTANIA: • Księga Rodzaju 2, 7–9; 3, 1–7 • Psalm 51, 3–6. 12–14. 17 • List św. Pawła do Rzymian 5, 12–19 • Ewangelia wg św. Mateusza 4, 1–11.

Reklama

CHMURA SŁÓW

STO SŁÓW


Poznajemy dzieje grzechu. Od początku, od pierwszego kuszenia, gdzie Grzech wszedł na świat w spektakularnej scenie (PIERWSZE CZYTANIE). Przez jednego dotknął nas wszystkich. W ten sposób rozpoczęła się historia grzechu, a kuszenie, modelowo ukazane w Księdze Rodzaju, odsłania się w kolejnych aktach, powtarza się w historii ludzi, w historii Dawida, w historii mojego życia.

Reklama

Ale dzieje grzechu tak się nie kończą. Zwycięża już Dawid, gdy uznaje swój grzech (PSALM). Prosi Boga o wybaczenie, bo wie, że Bóg wybacza grzech. Ostatecznie zwycięzcą nad grzechem jest Jezus, Baranek Boży, który przyszedł zgładzić grzech świata. Już na początku swej misji wciela się w sytuację kuszonego, wchodzi w skórę Ewy. Pojedynek, który ona przegrała, On wygrywa (EWANGELIA).



Rdz 2, 7–9; 3, 1–7)

Czytanie z Księgi Rodzaju

Reklama

Pan Bóg ulepił człowieka z prochu ziemi i tchnął w jego nozdrza tchnienie życia, wskutek czego stał się człowiek istotą żywą. A zasadziwszy ogród w Edenie na wschodzie, Pan Bóg umieścił tam człowieka, którego ulepił. Na rozkaz Pana Boga wyrosły z gleby wszelkie drzewa miłe z wyglądu i smaczny owoc rodzące oraz drzewo życia w środku tego ogrodu i drzewo poznania dobra i zła. A wąż był bardziej przebiegły niż wszystkie zwierzęta lądowe, które Pan Bóg stworzył. On to rzekł do niewiasty: «Czy rzeczywiście Bóg powiedział: Nie jedzcie owoców ze wszystkich drzew tego ogrodu?» Niewiasta odpowiedziała wężowi: «Owoce z drzew tego ogrodu jeść możemy, tylko o owocach z drzewa, które jest w środku ogrodu, Bóg powiedział: Nie wolno wam jeść z niego, a nawet go dotykać, abyście nie pomarli». Wtedy rzekł wąż do niewiasty: «Na pewno nie umrzecie! Ale wie Bóg, że gdy spożyjecie owoc z tego drzewa, otworzą się wam oczy i tak jak Bóg będziecie znali dobro i zło». Wtedy niewiasta spostrzegła, że drzewo to ma owoce dobre do jedzenia, że jest ono rozkoszą dla oczu i że owoce tego drzewa nadają się do zdobycia wiedzy. Zerwała zatem z niego owoc, skosztowała i dała swemu mężowi, który był z nią, a on zjadł. A wtedy otworzyły się im obojgu oczy i poznali, że są nadzy; spletli więc gałązki figowe i zrobili sobie przepaski.

Oto słowo Boże.

PIERWSZE CZYTANIE

Pramanipulacja Rdz 2, 7–9; 3, 1–7

Tak zaczęły się dzieje grzechu. Kuszenie Ewy to manipulacja w czystej postaci. Tych metod szatan używa do dziś.

KSIĘGA RODZAJU • AUTOR: Jahwista/kapłan • CZAS POWSTANIA: wygnanie w Babilonii (587–538 r. przed Chr.) i czas po powrocie, VI–V w. przed Chr. • KATEGORIA: wydarzenie • BOHATEROWIE: Bóg, Adam, Ewa.


PRAPOCZĄTKI • Księga Rodzaju to pierwsza z ksiąg biblijnych. Rozpoczyna się od znanych nam wszystkich słów: Na początku Bóg stworzył niebo i ziemię, opisujących stworzenie świata. Powstała podczas wygnania w Babilonii. Dzieło odpowiada na pytanie o tożsamość Izraela i chroni go przed rozpłynięciem się w morzu obcej kultury. Księgę zredagowała szkoła kapłańska, łącząc w całość istniejące już przeróżne księgi i starożytne tradycje • Dzieli się na dwie części • Pierwsza z nich to historia początków (protohistoria), obejmująca stworzenie świata i dzieje pierwszych ludzi aż do przymierza z Noem (patrz: Rdz 1–11) • W drugiej części (patrz: Rdz 12–50) zapisano koleje losów Abrahama Izaaka i Jakuba (historia „Bożej rodziny”). Część tę kończy opis śmierci Józefa, syna Jakuba, w Egipcie.

DRUGI OPIS STWORZENIA • Księgę rozpoczyna poemat o stworzeniu świata. Po nim – w 2 rozdziale – następuje tzw. drugi opis stworzenia człowieka. O ile w pierwszym Bóg stwarza człowieka niejako momentalnie, jako mężczyznę i kobietę, o tyle ów drugi opis wskazuje na kolejność: mówi o stworzeniu najpierw człowieka-mężczyzny z prochu ziemi, potem o zasadzeniu dla niego ogrodu w Edenie, wraz z drzewem życia i drzewem poznania dobra i zła. Dopiero w tym momencie Bóg stwarza kobietę • Potem księga opowiada o dramatycznej próbie, grzechu i upadku pierwszych ludzi.

STWORZENIE I KUSZENIE • Czytanie, które usłyszymy, składa się z dwóch fragmentów. Pierwszy akapit pochodzi z 2 rozdziału, z tzw. drugiego opisu stworzenia. Ów drugi opis mówi najpierw o samym stworzeniu człowieka z prochu ziemi, a potem o zasadzeniu dla niego ogrodu w Edenie. Tam pojawiły się też dwa drzewa: drzewo życia w środku tego ogrodu i drzewo poznania dobra i zła • Pozostałe akapity to początek 3 rozdziału, opisującego dramat upadku pierwszych ludzi, historię grzechu. Punktem centralnym jest rozmowa węża z Ewą, czyli kuszenie.

Szersza analiza czytania dostępna jest w najnowszej, książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela”, TUTAJ oraz w wersji EBOOK.


(Ps 51,3-6.12-14.17)
REFREN: Zmiłuj się, Panie, bo jesteśmy grzeszni
Zmiłuj się nade mną, Boże, w łaskawości swojej, * w ogromie swej litości zgładź moją nieprawość. Obmyj mnie zupełnie z mojej winy * i oczyść mnie z grzechu mojego.

Uznaję bowiem nieprawość moją, * a grzech mój jest zawsze przede mną. Przeciwko Tobie samemu zgrzeszyłem * i uczyniłem, co złe jest przed Tobą.

Stwórz, Boże, we mnie serce czyste * i odnów we mnie moc ducha. Nie odrzucaj mnie od swego oblicza * i nie odbieraj mi świętego ducha swego.

Przywróć mi radość Twojego zbawienia * i wzmocnij mnie duchem ofiarnym. Panie, otwórz wargi moje, * a usta moje będą głosić Twoją chwałę.

PSALM

Grzech Dawida Ps 51, 3–4. 12–15

Psalm miał wyśpiewać sam Dawid po swoim wielkim grzechu. Brzmi tu pokuta, żal i wielka wiara, że Bóg wybacza każdy grzech.

PSALM 51• AUTOR: lewita • CZAS POWSTANIA: po powrocie z niewoli babilońskiej, po 538 r. przed Chr.


GRZECH DAWIDA • Historia króla Dawida – największego z królów Izraela – to nie tylko historia „od pasterza do króla”, pokazująca, że to, co małe w oczach ludzi, jest wielkie w oczach Boga. To nie tylko historia triumfu człowieka Bożego, który realizując wolę Boga, doprowadza do świetności królestwo Izraela. To także dzieje grzechu, którego dopuścił się Dawid, a raczej prawdziwej lawiny grzechów: lenistwa, cudzołóstwa z Batszebą, próby ukrycia go, manipulacji, w końcu – morderstwa Uriasza Chetyty. Grzech Dawida opisany jest w 2 Sm 11. W końcu przybywa do niego Natan – dzięki jego upomnieniu Dawid zdał sobie sprawę z ogromu grzechu, który popełnił • Psalm 51 zwany Miserere wyśpiewał Dawid – według tradycji – właśnie w tej dramatycznej sytuacji, gdy uznał swój grzech i prosi Boga o przebaczenie.

O PSALMIE 51 • Choć psalm inspiruje się modlitwą i szczerym nawróceniem Dawida, jego pochodzenie jest późniejsze. Powstał zapewne w czasach powygnaniowych i służył jako modlitwa wspólnoty gromadzącej się w świątyni podczas dni pokutnych • To psalm pokutny, jeden z najbardziej znanych psalmów. Należy do gatunku modlitwy błagalnej tefillah. To wołanie do Boga o interwencję w sytuacjach choroby, prześladowania czy grzechu • Modlitwy błagalne były częścią rytuału wielkich dni postu i pokuty, obchodzonych przez całą wspólnotę Izraela. Wyznawano wtedy grzechy i błagano o pomoc, gdy ludowi zagrażały nieszczęścia: wojna, przegrana bitwa, głód, susza, epidemia.

PSALM POKUTNY • W trzech strofach psalmu 51, które usłyszymy w liturgii, pojawiają się motywy przebaczenia grzechów i nowego serca, które wiążą psalm z pierwszym czytaniem • Psalmista uznaje przebaczenie grzechów za niezasłużony i niemożliwy do osiągnięcia ludzkimi siłami dar Bożej łaski i miłosierdzia, które działa jak kąpiel zmywająca winy • Następnie prosi o nowe serce i nowego ducha.

Szersza analiza psalmu dostępna jest w najnowszej, książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela”, TUTAJ oraz w wersji EBOOK.


Czytanie z Listu Świętego Pawła Apostoła do Rzymian

Bracia:

Przez jednego człowieka grzech wszedł do świata, a przez grzech śmierć, i w ten sposób śmierć przeszła na wszystkich ludzi, ponieważ wszyscy zgrzeszyli. Bo i przed Prawem grzech był na świecie, grzechu się jednak nie poczytuje, gdy nie ma Prawa. A przecież śmierć rozpanoszyła się od Adama do Mojżesza nawet nad tymi, którzy nie zgrzeszyli przestępstwem na wzór Adama. On to jest typem Tego, który miał przyjść. Ale nie tak samo ma się rzecz z przestępstwem, jak z darem łaski. Jeżeli bowiem przestępstwo jednego sprowadziło na wszystkich śmierć, to o ileż obficiej spłynęła na nich wszystkich łaska i dar Boży, łaskawie udzielony przez jednego Człowieka, Jezusa Chrystusa. I nie tak samo ma się rzecz z tym darem, jak ze skutkiem grzechu spowodowanym przez jednego grzeszącego. Gdy bowiem jeden tylko grzech przynosi wyrok potępiający, to łaska przynosi usprawiedliwienie ze wszystkich grzechów. Jeżeli bowiem przez przestępstwo jednego śmierć zakrólowała z powodu jego jednego, to o ileż bardziej ci, którzy otrzymują obfitość łaski i daru sprawiedliwości, królować będą w życiu z powodu Jednego – Jezusa Chrystusa. A zatem, jak przestępstwo jednego sprowadziło na wszystkich ludzi wyrok potępiający, tak czyn sprawiedliwy Jednego sprowadza na wszystkich ludzi usprawiedliwienie dające życie. Albowiem jak przez nieposłuszeństwo jednego człowieka wszyscy stali się grzesznikami, tak przez posłuszeństwo Jednego wszyscy staną się sprawiedliwymi.

Oto słowo Boże.

DRUGIE CZYTANIE

Pokonany grzech • Rz 5, 12. 17–19

Historię grzechu z ogrodu Eden poznaną w pierwszym czytaniu przedstawia tym razem św. Paweł. To historia z dobrym zakończeniem.

KSIĘGA: List do Rzymian • NADAWCA: św. Paweł • ADRESACI: wspólnota chrześcijańska w Rzymie • CZAS POWSTANIA: 57–58 r. • MIEJSCE POWSTANIA: Korynt


SUMMARIUM PASTORALNE • List do Rzymian powstał dwa lata przed tym, jak Paweł po raz pierwszy zobaczył Wieczne Miasto. Napisany został z powodów pragmatycznych: jego celem było zapewnienie sobie wsparcia ze strony wspólnoty w planowanej przez Pawła podróży misyjnej do Hiszpanii (patrz: Rz 15, 23–24). Jednak zakres treści poruszonych w liście jest szerszy: Paweł głosi Rzymianom Ewangelię. Pisze do wspólnoty znajdującej się w stolicy imperium, w sercu antycznego świata. Rzym ma być kołem zamachowym dla głoszonej przez Pawła Ewangelii o usprawiedliwieniu z wiary w Chrystusa i o tym, że Chrystus jest drogą zbawienia i dla Żydów, i dla pogan. List zyskuje zatem charakter summarium pastoralnego, w którym Paweł zbiera doświadczenie całego życia swej pracy i głoszenia Ewangelii.

SKUTKI USPRAWIEDLIWIENIA • Paweł przywołuje w liście pojęcie usprawiedliwienia, bo to właśnie usprawiedliwienie z wiary jest treścią listu. Najpierw pisze o powodach osamotnienia, grzechu człowieka i o wybawieniu z niego przez Chrystusa. W końcowej części podejmuje temat ostatecznego zbawienia Izraela, wreszcie następują praktyczne upomnienia • Po wytłumaczeniu we wcześniejszych rozdziałach, że wszyscy na równi (i poganie, i żydzi) potrzebują usprawiedliwienia poprzez wiarę w Jezusa Chrystusa, w 5 rozdziale Paweł opisuje jego skutki.

JEDEN DLA WSZYSTKICH • Fragment, który czytamy, to zakończenie pierwszej części, syntetycznie mówiącej o przyczynach grzechu i śmierci. Opisane zostały dzieje grzechu w ujęciu teologicznym. To słowa istotne dla zrozumienia grzechu pierworodnego: przez pierwszego człowieka grzech stał się udziałem wszystkich. Analogicznie przez Jednego – na wszystkich przychodzi jednak również zwycięstwo nad grzechem, obfitość łaski, usprawiedliwienie. Nowym Jednym jest Jezus Chrystus.

Szersza analiza czytania dostępna jest w najnowszej, książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela”, TUTAJ oraz w wersji EBOOK.


(Mt 4, 1–11)

Słowa Ewangelii według Świętego Mateusza

Duch wyprowadził Jezusa na pustynię, aby był kuszony przez diabła. A gdy pościł już czterdzieści dni i czterdzieści nocy, poczuł w końcu głód. Wtedy przystąpił kusiciel i rzekł do Niego: «Jeśli jesteś Synem Bożym, powiedz, żeby te kamienie stały się chlebem». Lecz On mu odparł: «Napisane jest: Nie samym chlebem żyje człowiek, ale każdym słowem, które pochodzi z ust Bożych». Wtedy wziął Go diabeł do Miasta Świętego, postawił na szczycie narożnika świątyni i rzekł Mu: «Jeśli jesteś Synem Bożym, rzuć się w dół, napisane jest bowiem: Aniołom swoim da rozkaz co do ciebie, a na rękach nosić cię będą, byś przypadkiem nie uraził swej nogi o kamień». Odrzekł mu Jezus: «Ale napisane jest także: Nie będziesz wystawiał na próbę Pana, Boga swego». Jeszcze raz wziął Go diabeł na bardzo wysoką górę, pokazał Mu wszystkie królestwa świata oraz ich przepych i rzekł do Niego: «Dam Ci to wszystko, jeśli upadniesz i oddasz mi pokłon». Na to odrzekł mu Jezus: «Idź precz, szatanie! Jest bowiem napisane: Panu, Bogu swemu, będziesz oddawał pokłon i Jemu samemu służyć będziesz». Wtedy opuścił Go diabeł, a oto przystąpili aniołowie i usługiwali Mu.

Oto słowo Pańskie.

EWANGELIA

Kuszenie JezusaMt 4, 1–11

Pojedynek z szatanem, który Ewa przegrała, Jezus wygrywa. Kuszenie dowodzi, że Jezus jest Barankiem, który gładzi nasz grzech.

EWANGELISTA: św. Mateusz • CZAS POWSTANIA: 70–80 r. • KATEGORIA: wydarzenie • MIEJSCE: pustynia, świątynia, góra • CZAS: ok. 30 r. • BOHATEROWIE: Jezus, kusiciel • WERSJE: Mk 1, 12–15; Łk 4, 1–13


NARRACJA MATEUSZA • W Wielkim Poście odchodzimy od typowej dla okresu zwykłego ciągłej lektury Ewangelii według jednego z ewangelistów. Przypomnijmy: w roku liturgicznym A czytamy Ewangelię według św. Mateusza, ale tym razem cofniemy się o kilka rozdziałów, do rozdziału 4. A to dlatego, że w pierwszą niedzielę Wielkiego Postu zawsze słyszymy Ewangelię o kuszeniu na pustyni, zmienia się jedynie autor opisu.

KUSZENIE • Często kuszenie Jezusa mylimy z modlitwą Jezusa w Ogrójcu, tuż przed Jego męką. Tymczasem kuszenie następuje na samym początku publicznej działalności Jezusa. Święty Mateusz umiejscawia ją w 4 rozdziale swojej Ewangelii • To nie przypadek. Przecież wcześniej Jan rozpoznał w Nim właśnie Mesjasza, który gładzi grzech świata. Bycie kuszonym to pierwsze zadanie Jezusa: usłyszymy, że Duch wyprowadził Jezusa na pustynię, aby był kuszony przez diabła.

TRZY MIEJSCA • Zwróćmy jednak uwagę, że pustynia, pustkowie to niejedyne miejsce kuszenia. Potem jest nim święte miasto Jeruzalem, i to jego duchowe centrum: świątynia, a następnie góra. Pustynia, świątynia, góra to trzy miejsca – jednocześnie modlitwy Jezusa i Jego kuszenia • Zauważmy, na czym polega powiązanie Ewangelii z pierwszym czytaniem: i tu, i tam następuje dialog szatana z człowiekiem. Tam człowiek ulega, tu Jezus opiera się kuszeniu. Dzięki temu dzieje grzechu kończą panowanie zła.

Szersza analiza Ewangelii dostępna jest w najnowszej, książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela”, TUTAJ oraz w wersji EBOOK.

  • Często kuszenie Jezusa mylimy z modlitwą Jezusa w Ogrójcu, tuż przed Jego męką. Tymczasem kuszenie następuje na samym początku publicznej działalności Jezusa.
  • Być kuszonym to nie przypadek, lecz pierwsze zadanie Jezusa. Jan rozpoznał w Nim Mesjasza, który gładzi grzech świata.
  • Ale pustynia, pustkowie to nie jedyne miejsce kuszenia.
  • Boski wymiar kuszenia nie przesłania jednak ludzkiego: wchodząc w kondycję człowieka, konkretnego słabego człowieka – toczy z kusicielem prawdziwy pojedynek.

Reklama

Dołącz do naszych darczyńców. Wesprzyj nas!

Najciekawsze artykuły

co tydzień w Twojej skrzynce mailowej

Raz w tygodniu otrzymasz przegląd najważniejszych artykułów ze Stacji7

SKLEP DOBROCI

Reklama

PRZECZYTAJ RÓWNIEŻ

PRZECZYTAJ RÓWNIEŻ
WIARA I MODLITWA
Wspieraj nas - złóż darowiznę