Nierównomierny rozwój kraju polega nie tylko na tym, że w Warszawie żyje się lepiej niż w Supraślu. Pęknięcie na Polskę A i Polskę B przebiega także w poprzek metropolii i małych miasteczek. Czasem nawet przez środek ulicy.
Polska to dziś nowoczesne, strzeżone osiedla i sypiące się blokowiska, gdzie czas zatrzymał się w początkach III RP. Pracownicy wielkich korporacji mówiący językami i ludzie ledwo po pięćdziesiątce bez pracy, z którymi nikt nie ma ochoty szukać wspólnego języka.
Ostentacyjne bogactwo i dyskretna bieda. Tak jest pewnie w każdym zakątku świata. Dzielnice luksusu i slumsy są wszędzie. Specyfiką polskich nierówności społecznych jest to, że są całkiem świeżej daty.
Przeczytaj również
-
Narkotyki – duży, cichy problem wśród młodzieży. „Zaczynają w wieku 15-16 lat”
-
Zakończyła się ekshumacja szczątków ks. Michała Rapacza. W czerwcu zostanie ogłoszony błogosławionym
-
Jutro Niedziela – IV Wielkanocna B
-
Modlitewnik dla dzieci. Uwaga! Tego prezentu dziecko nie odłoży na półkę
-
Papież wprowadza zmiany w watykańskim sądownictwie
-
Apostołowie w „The Chosen” kontra fakty biblijne
-
Small Talk 7. Tym razem gościem Weroniki Kostrzewy będzie… Marcin Zieliński!
-
Papież do młodych: to wy twórzcie przyszłość, razem z Bogiem
-
Nowi rekruci w Papieskiej Gwardii Szwajcarskiej. Wkrótce złożą przysięgę
-
Prezent na Komunię. Co kupić dziecku komunijnemu?
-
10. rocznica kanonizacji św. Jana Pawła II. Jak będą wyglądały obchody?
-
Pójdź za mną drogą miłości! Wzruszający film powołaniowy kleryków WSD w Rzeszowie
-
Jan Kobuszewski: To Bóg daje najważniejsze wsparcie
-
Kościół na terenie getta. Niezwykła historia kościoła Wszystkich Świętych w Warszawie
-
Abp Jędraszewski: żadne poczęte dziecko nie jest własnością ani matki, ani ojca
W PRL normą była szara równość w niedostatku. Państwo, które z dumą odwołuje się do „Solidarności” jako swego mitu założycielskiego, daje szanse głównie tym, którzy potrafią o siebie zadbać. To kraj sukcesu dla ludzi osobistego sukcesu.
Sukces dobrze się sprzedaje. Biedy nie wystawiamy na publiczny widok. W mediach tradycyjnych i społecznościowych dominują ludzie spełnieni i szczęśliwi. Nawet ci, którzy twierdzą, że dzieje im się krzywda, którzy organizują marsze i pikiety, niewiele różnią się w obrazku od sfrustrowanych obywateli Hiszpanii czy Portugalii.
Jest też oczywiście i ta inna twarz polskiej biedy, o naturalistycznych, szpetnych rysach. Ta też dobrze się sprzedaje.
Codzienne serwisy pełne są scenek z życia marginesu, widoku pijackich melin, zaniedbanych dzieci, ordynarnych facetów i wulgarnych kobiet. „Polska Smarzowska”. Ale to nie bieda, to patologia.
Żeby zobaczyć biedę nienachlaną, prostą, ale nie prostacką, zawstydzoną, zmęczoną, wystarczy zobaczyć, jak ludzie robią zakupy w osiedlowych marketach, postać w kolejce po rejestrację do specjalisty, a najlepiej pojechać tam, gdzie nie jeździ już kolej i PKS. Gdzie chorych do lekarza wożą sąsiedzi dużym fiatem. Albo poczytać stronę z opisami losów rodzin sporządzonymi przez wolontariuszy „Szlachetnej paczki”.
Ktoś powie – to też margines, choć bez negatywnej konotacji. Powie tak, bo jego ścieżki nie krzyżują się ze ścieżkami, którymi chadza bieda. A nie jest to trudne.
Zbudowaliśmy sobie w końcu państwo bezkolizyjne, w którym nie wpadamy na siebie.
Często słyszę zdanie „od dwudziestu lat nie korzystałem z państwowej służby zdrowia” (więc nie muszę widzieć, co się tam dzieje), oczywiście najczęściej w kontekście zasadności płacenia składki. Bo chętnie odcięlibyśmy ostatnie linki zobowiązań i powinności.
Służba zdrowia i edukacja to przykłady segregacji niemal otwarcie wpisanej w system III RP. W tym samym państwie, w tym samym mieście, czasem w tej samej dzielnicy funkcjonują obok siebie usługi dla lepszych i gorszych rodaków. Ci pierwsi mają mierzalne statystycznie większe szanse na dobre zdrowie i efektywną edukację. Drudzy mają za swoje.
Szkoła podstawowa to praktycznie ostatni poziom kształcenia, gdzie szanse na dobry wynik nie zależą od zamożności (lub kapitału kulturowego) rodziców. Potem następuje już segregacja i zaczyna się podział na lepszą i gorszą edukację. Gimnazja (które powstały, by wyrównywać szanse) i licea dzielą się na te, które zgarniają najlepszych absolwentów i te, gdzie poziom kształcenia jest wyraźnie niższy. Na studiach zasada jest jeszcze bardziej przewrotna; za darmo uczą się bogaci, biedniejsi płacą za studia zaoczne.
Bogata Polska ma swój nowy symbol: Pendolino. Pociąg na miarę naszych aspiracji, łączący bez zbędnych przystanków metropolie, enklawy luksusu. Mieszkańcy małych miast i wsi mogą sobie siadać na zarosłej chaszczami ławeczce dawnego przystanku PKS, tuż obok ruiny starego dworca PKP, by z daleka obserwować ten powiew wielkiego świata. A potem spakować się i jechać za chlebem do stolicy… jakiegoś europejskiego kraju.
Polskim problemem numer jeden nie jest ani podział postkomunistyczny, ani postsmoleński. Spory polityczne, emocje plemienne, są w dużej mierze sztucznie kreowane, podgrzewane i nakręcane. Podział, który tak gwałtownie objawił się w 2006 roku, równie szybko może zniknąć. Dużo trwalszy i coraz trudniejszy do zasypania wydaje się podział dotyczący poziomu życia, dostępu do usług, dobrej pracy.
Kazik Staszewski śpiewał w 1988 roku: „Moja ulica murem podzielona/ Świeci neonami prawa strona/ Lewa strona cała wygaszona/ Zza zasłony obserwuję obie strony / Lewa strona nigdy się nie budzi/ Prawa strona nigdy nie zasypia..”
Prorok jaki czy co?
