Jutro Niedziela – XIV zwykła A

PUNKT WYJŚCIA

---

CZTERNASTA NIEDZIELA ZWYKŁA • rok A • KOLOR SZAT: zielony • KOLEKTA: Modlimy się, abyśmy oswobodzeni z niewoli grzechu osiągnęli szczęście wieczne • CZYTANIA: Księga Zachariasza 9, 9–10 • Psalm 145 (144), 1b–2. 8–9. 10–11. 13–14 • List do Rzymian 8, 9. 11–13 • Ewangelia wg św. Mateusza 11, 25–30

CHMURA SŁOWA

STO SŁÓW

---

Liturgia Słowa pokazuje dziś Króla i Nauczyciela. Królem nazywają Boga proroctwa Starego Testamentu wyrażające tęsknotę za Mesjaszem. Nauczycielem nazywa Siebie sam Jezus: Uczcie się ode mnie.

Czy chodzi o Króla, czy Nauczyciela – naszego obrazu Boga nie powinny kreślić związane ze znaczeniem tych słów osobiste wyobrażenia, zwłaszcza jeśli są negatywne. Dlatego że to nietypowy Król – pokorny i przez to zwycięski. Nauczyciel, który własnym przykładem uczy modlitwy, pokory, niesienia krzyża.

Król z Księgi Zachariasza nadszedł. Jezus ustanawia swoje królestwo. To zupełnie inna rzeczywistość niż ta, z którą nam się kojarzą królestwa i królowie. To zapowiedź nowej ery i władcy, którego siłą jest pokora, a PR-em cichość.

To królestwo nadeszło. Król-Nauczyciel cicho oczekuje nowych uczniów.

---

Czytanie z Księgi Zachariasza

(Za 9, 9–10)

Tak mówi Pan: «Raduj się wielce, Córo Syjonu, wołaj radośnie, Córo Jeruzalem! Oto Król twój idzie do ciebie, sprawiedliwy i zwycięski. Pokorny – jedzie na osiołku, na oślątku, źrebięciu oślicy. On usunie rydwany z Efraima, a konie z Jeruzalem; łuk wojenny zostanie złamany. Pokój ludom obwieści. Jego władztwo sięgać będzie od morza do morza, od brzegów Rzeki aż po krańce ziemi».

Oto Słowo Boże.

•

PIERWSZE CZYTANIE

Król pokorny •  Za 9, 9–10

Zachariasz, autor jednej z ostatnich ksiąg Starego Testamentu, zapowiada czasy ostateczne: zwycięstwo, pokój, przybycie Króla.

KSIĘGA: Księga Zachariasza • AUTOR: Deutero-Zachariasz • CZAS POWSTANIA: rozdziały 9–14: VI–IV w. przed Chr.• KATEGORIA: mowa prorocka • KTO MÓWI: prorok • ADRESACI: Izraelici

---

PROROCY WIĘKSI I MNIEJSI • Aż 18 z 46 ksiąg Starego Testamentu to księgi prorockie. Są wśród nich przede wszystkim 4 księgi wielkich proroków: Izajasza, Jeremiasza, Ezechiela i Daniela. W ich kontekście należy wymienić także Księgę Barucha i Lamentacje. Ponadto mamy 12 ksiąg proroków mniejszych • Do tej ostatniej kategorii należy Księga Zachariasza, przedostatnia księga Starego Testamentu, niedługa, składająca się z czternastu rozdziałów • Księga dodatkowo dzieli się na dwie części: Proto- (Za 1 – 8) i Deutero-Zachariasza (Za 9 – 14), których według biblistów może dzielić od kilkudziesięciu do kilkuset lat różnicy.

JAHWE PAMIĘTA • Zachariasz (hebr. „Jahwe pamięta”) – to imię nosiło wielu Izraelitów, między innymi ojciec Jana Chrzciciela. Ale Zachariasz-prorok żył pięćset lat wcześniej, jego działalność przypada m.in. na 520 r., ważny w dziejach Izraela • Od szesnastu lat Izraelici byli już w Jerozolimie – po powrocie z niewoli babilońskiej. Wtedy wybudowali nową, tzw. drugą Świątynię Jerozolimską. To ważne dla zrozumienia specyfiki Księgi Aggeusza i Zachariasza właśnie. Inaczej niż w pozostałych pismach proroków mniejszych tu tematem jest odnowienie, formowanie się nowej wspólnoty palestyńskiej, wzniecanie energii, by pomimo zniechęcenia świątynia powstała szybko.

SPRAWY OSTATECZNE • Fragment, który usłyszymy, pochodzi jednak z drugiej części księgi, która różni się znacznie od pierwszej, dlatego jej autor jest zwany umownie Deutero-Zachariaszem. Działał on prawdopodobnie u końca epoki perskiej, na początku hellenistycznej. Być może był uczniem Zachariasza lub – jak Zachariasz – prorokiem związanym z kręgami lewickimi. Deutero-Zachariasz nie odnosi się do konkretnej sytuacji, odbudowy świątyni ani postaci historycznych jak Zorobabel. Dotyka spraw eschatologicznych. Jego księga zyskuje charakter apokalipsy, zawiera wiele proroctw mesjańskich. Usłyszymy jedno z nich: zapowiedź przybycia Króla.

Szersza analiza czytania dostępna jest w książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela”, TUTAJ oraz w wersji EBOOK.

---

(Ps 145 (144), 1b–2. 8–9.10–11. 13–14) Refren: Będę Cię wielbił, Boże mój i Królu Albo: Alleluja

Będę Cię wielbił, Boże mój i Królu, *  i sławił Twoje imię przez wszystkie wieki. Każdego dnia będę błogosławił Ciebie *  i na wieki wysławiał Twoje imię. Pan jest łagodny i miłosierny, *  nieskory do gniewu i bardzo łaskawy. Pan jest dobry dla wszystkich, *  a Jego miłosierdzie nad wszystkim, co stworzył. Niech Cię wielbią, Panie, wszystkie Twoje dzieła * i niech Cię błogosławią Twoi wyznawcy. Niech mówią o chwale Twojego królestwa * i niech głoszą Twoją potęgę. Królestwo Twoje królestwem wszystkich wieków, * przez wszystkie pokolenia Twoje panowanie. Pan podtrzymuje wszystkich, którzy upadają, * i podnosi wszystkich zgnębionych.

•

PSALM

Pan dobry dla wszystkich • Ps 145 (144), 1b–2. 8–9.10–11. 13–14

Taki właśnie jest Bóg: łagodny, miłosierny, nieskory do gniewu, bardzo łaskawy, dobry dla wszystkich. Wychwala Go Psalm 145.

PSALM 145 • AUTOR: lewita • CZAS POWSTANIA: powygnaniowy, epoka perska

---

A… B… C… • Psalm 145 to psalm pochwalny, bogaty w określenia dotyczące wielkości i bliskości Boga, a także radości Jego wyznawcy. To psalm alfabetyczny – następujące po sobie hebrajskie wersety rozpoczynają się od kolejnej litery hebrajskiego alfabetu, aczkolwiek tego bogactwa formy nie dostrzeżemy w polskim tłumaczeniu • Psalm ten należy do gatunku hymnu, bezinteresownej modlitwy uwielbienia (hebr. tehillah). Wierzący wzywa wspólnotę zgromadzoną na modlitwie w świątyni, która reprezentuje całe stworzenie, do wychwalania Bożego panowania nad światem.

JAKI JEST BÓG • Usłyszymy mniej więcej połowę Psalmu 145. Wybrane wersety pokazują logikę władcy, ukazaną już w PIERWSZYM CZYTANIU: Pan, król nie postępuje według logiki władców tego świata, jest „łagodny”, „miłosierny”, „nieskory do gniewu”, „bardzo łaskawy” „dobry dla wszystkich”.

---

Czytanie z Listu św. Pawła Apostoła do Rzymian

(Rz 8, 9. 11–13)

Bracia: Wy nie żyjecie według ciała, lecz według Ducha, jeśli tylko Duch Boży w was mieszka.  Jeżeli zaś ktoś nie ma Ducha Chrystusowego, ten do Niego nie należy. A jeżeli mieszka w was Duch Tego, który Jezusa wskrzesił z martwych, to Ten, co wskrzesił Chrystusa Jezusa z martwych, przywróci do życia wasze śmiertelne ciała mocą mieszkającego w was swego Ducha. Jesteśmy więc, bracia, dłużnikami, ale nie ciała, byśmy żyć mieli według ciała. Bo jeżeli będziecie żyli według ciała, czeka was śmierć. Jeżeli zaś przy pomocy Ducha zadawać będziecie śmierć popędom ciała – będziecie żyli.

Oto Słowo Boże.

•

DRUGIE CZYTANIE

Będziemy żyli • Rz 8, 9. 11–13

Święty Paweł opowiada o tym, co będzie z nami po śmierci. Bóg „przywróci do życia wasze śmiertelne ciała”. Pod pewnymi warunkami.

KSIĘGA: List do Rzymian • NADAWCA: św. Paweł • ADRESACI: wspólnota chrześcijańska w Rzymie • CZAS POWSTANIA: 57–58 r. • MIEJSCE POWSTANIA: Korynt

---

O DUCHU ŚWIĘTYM • W lekturze Listu do Rzymian przechodzimy do rozdziału 8. Paweł opisuje tu Ducha – Dawcę nowego życia. Fragmentów z tej części będziemy słuchali przez kilka następnych tygodni.

JAK DUCH DAJE ŻYCIE • Nowe życie na początku jest podobne do małego ziarna, które musi rosnąć i się rozwijać. Tym, który daje wzrost, jest właśnie Duch. Jeśli otwieramy się na jego obecność, On czyni nas własnością Boga (Rz 8, 9–11) • Potem Paweł napisze, że Duch prowadzi nas i przekonuje, że jesteśmy synami Bożymi (Rz 8, 14–17), modli się w nas (Rz 8, 26), współdziała we wszystkim dla naszego dobra (Rz 8, 28) i ostatecznie prowadzi do zbawienia (Rz 8, 29–30).

Szersza analiza czytania dostępna jest w książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela”, TUTAJ oraz w wersji EBOOK.

---

Słowa Ewangelii wg św. Mateusza
(Mt 11, 25–30)

W owym czasie Jezus przemówił tymi słowami: «Wysławiam Cię, Ojcze, Panie nieba i ziemi, że zakryłeś te rzeczy przed mądrymi i roztropnymi, a objawiłeś je prostaczkom. Tak, Ojcze, gdyż takie było Twoje upodobanie. Wszystko przekazał Mi Ojciec mój. Nikt też nie zna Syna, tylko Ojciec, ani Ojca nikt nie zna, tylko Syn i ten, komu Syn zechce objawić. Przyjdźcie do Mnie wszyscy, którzy utrudzeni i obciążeni jesteście, a Ja was pokrzepię. Weźcie na siebie moje jarzmo i uczcie się ode Mnie, bo jestem cichy i pokornego serca, a znajdziecie ukojenie dla dusz waszych. Albowiem słodkie jest moje jarzmo, a moje brzemię lekkie».

Oto Słowo Pańskie.

•

EWANGELIA

Cichy i pokornego serca • Mt 11, 25–30

Życie w bliskości Jezusa to nieustająca lekcja: modlitwy, pokory, otwartości na potrzeby bliźnich oraz Krzyża.

EWANGELISTA: św. Mateusz • CZAS POWSTANIA: 70–80 r. • KATEGORIA: modlitwa/mowa • MIEJSCE: Galilea • CZAS: 30–33 r. • KTO MÓWI: Jezus • SŁUCHACZE: tłumy • WERSJE: Łk 10, 21–22

---

NOWY PIĘCIOKSIĄG • Przypomnijmy, że Ewangelia Mateusza (poza wstępem i epilogiem) dzieli się na pięć ksiąg, co odpowiada Pięcioksięgowi Mojżesza. Między innymi w ten sposób autor podkreśla, że Jezus jest Nowym Mojżeszem, który wprowadza nowe prawo: • Stąd też podział Ewangelii (poza wstępem i epilogiem) odpowiada Pięcioksięgowi Mojżesza: • księga pierwsza: program królestwa (Mt 3–7) • księga druga: przepowiadanie królestwa (Mt 8–10) • księga trzecia: tajemnice królestwa (Mt 11, 1–13, 52) • księga czwarta: Kościół jako zaczątek królestwa (Mt 13, 53–18, 35) • księga piąta: wypełnianie się królestwa (Mt 19–25).

TRZECIA KSIĘGA • Przez kilka najbliższych niedziel czeka nas lektura fragmentów kolejnej księgi Ewangelii Mateusza, księgi tajemnic królestwa. Obfituje ona w przypowieści (parabole). W dzisiejszej liturgii wysłuchamy fragmentu rozdziału 11. Jezus po rozesłaniu uczniów sam odszedł, aby nauczać i głosić Ewangelię. To jednak czas niepowodzeń: miasta się nie nawracają, mimo że dokonało się w nich najwięcej Jego cudów (Biada tobie, Korozain! Biada tobie, Betsaido), a ludzie zachowują się jak dzieci, którym nie można niczym dogodzić.

CICHY, POKORNY • Fragment, który usłyszymy, to moment, kiedy • słowa wyrzutów stają się nieoczekiwanie słowami modlitwy, i to modlitwy dziękczynnej. Jezus dziękuje Ojcu, dostrzega zwycięstwo w sytuacji, która po ludzku jest porażką. • Następnie modlitwa staje się apelem. Jezus, odwołując się do słów Zachariasza (patrz: PIERWSZE CZYTANIE), nazywa siebie Mesjaszem „cichego i pokornego serca”.

Szersza analiza Ewangelii dostępna jest w książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela”, TUTAJ oraz w wersji EBOOK.