Jutro Niedziela – V zwykła A

PUNKT WYJŚCIA

---

PIĄTA NIEDZIELA ZWYKŁA • rok A • KOLOR SZAT: zielony • KOLEKTA: Modlimy się do Boga, by strzegł swojej rodziny i zawsze otaczał nas swoją opieką • CZYTANIA: Księga Izajasza 58, 7–10 • Psalm 112 (111), 4–5. 6–7. 8a. 9 • Pierwszy List do Koryntian 2, 1–5 • Ewangelia wg św. Mateusza 5, 13–16

• CHMURA SŁOWA •

STO SŁÓW

---

W Liturgii Słowa najczęściej pada słowo „światło”. Ale w różnych fascynujących znaczeniach. Psalm przypomina, że to Bóg jest światłem, światłem dla prawego człowieka. Chodzi o światło zewnętrzne, zewnętrzny punkt odniesienia, jakby latarnię morską dla żeglarzy na morzu, która człowiekowi pozwala obrać właściwy kierunek postępowania.

PIERWSZE CZYTANIE mówi dwukrotnie o „twoim świetle”. Nie na zewnątrz, ale świetle wewnętrznym. Takie światło według proroka roznieca się w konsekwencji prawego, sprawiedliwego, harmonijnego życia.

W Ewangelii Jezus przekracza obie metafory. Mówi o człowieku błogosławieństw tak, jak psalmista mówił o Bogu. Światło, które jest w człowieku, przedstawia mocniej niż Izajasz: Nie tylko znajduje się ono w nas. Człowiek jest, a właściwie może być światłem i jak rozświetlone miasto na górze wskazywać innym właściwy kierunek.

To wezwanie do świadectwa. Jesteś światłem, możesz być światłem, bądź światłem.

---

(Iz 58, 7–10)

Czytanie z Księgi proroka Izajasza

Tak mówi Pan:

«Dziel swój chleb z głodnym, do domu wprowadź biednych tułaczy, nagiego, którego ujrzysz, przyodziej i nie odwracaj się od współziomków.

Wtedy twoje światło wzejdzie jak zorza i szybko rozkwitnie twe zdrowie. Sprawiedliwość twoja poprzedzać cię będzie, chwała Pańska iść będzie za tobą. Wtedy zawołasz, a Pan odpowie, wezwiesz pomocy, a On rzeknie: „Oto jestem!”

Jeśli u siebie usuniesz jarzmo, przestaniesz grozić palcem i mówić przewrotnie, jeśli podasz twój chleb zgłodniałemu i nakarmisz duszę przygnębioną, wówczas twe światło zabłyśnie w ciemnościach, a twoja ciemność stanie się południem».

Oto słowo Boże.

•

PIERWSZE CZYTANIE

Światło jak zorza • Iz 58, 7–10

Po powrocie z wygnania Izraelici ochoczo pokutowali. Jednocześnie czynili zło. Izajasz to piętnuje i zachęca do dobrych czynów. „Wtedy twe światło zabłyśnie w ciemnościach”.

KSIĘGA: Izajasza • AUTOR: Trito-Izajasz • CZAS POWSTANIA: II poł. VI w. – I poł. V w. przed Chr. (po wygnaniu babilońskim) • KATEGORIA: mowa prorocka.

---

TRZECI IZAJASZ • Wiele razy słyszeliśmy już w tym roku liturgicznym fragmenty Księgi Izajasza, ale pierwszy raz usłyszymy fragment ostatniej, trzeciej części księgi (rozdziały 56–66) • Autor to anonimowy prorok, umownie: Trito-Izajasz, mający związek z myślą Izajasza. Działał w Palestynie w czasie powrotu z wygnania. W swoim dziele podkreśla świętość Boga i Jerozolimy oraz rysuje wizję czasów ostatecznych, w których zbawienie ma objąć wszystkie narody • Trito-Izajasz mówi do Izraelitów powracających z niewoli babilońskiej. Żyją w swoim kraju trochę jak obcy, otoczeni przez cudzoziemców i tych, którzy osiedlili się tu podczas ich nieobecności. To rodzi pytania i wątpliwości. Co oznacza obecność pogan w Ziemi Obiecanej? Czyżby Bóg wybrał i pobłogosławił narody pogańskie w miejsce niewiernego Izraela? Jaki jest więc dalszy sens bycia Izraelitą i zachowywania Prawa?

PRAWDZIWY POST • Fragment 58 rozdziału często słyszymy w zupełnie innym kontekście: u progu Wielkiego Postu, gdyż mówi, czym jest prawdziwy post • Mówi Izajasz: Otóż w dzień waszego postu wy znajdujecie sobie zajęcie i uciskacie waszych robotników. Otóż pościcie wśród waśni i sporów. Nie pośćcie tak […]. Czy to jest post, jaki ja uznaję, dzień, w którym człowiek się umartwia? Czy zwieszanie głowy jak sitowie i użycie woru z popiołem za posłanie – czyż to nazwiesz postem i dniem miłym Panu? W końcu Izajasz tłumaczy, jak powinien wyglądać prawdziwy post: Czyż nie jest raczej postem, który ja wybieram: rozerwać kajdany zła, rozwiązać więzy niewoli, wypuścić na wolność uciśnionych i wszelkie jarzmo połamać?

HARMONIA ŻYCIA • W tym dokładnie miejscu, właściwie w środku zdania mówiącego o sensie prawdziwego postu, rozpoczyna się treść pierwszego czytania. Wysłuchajmy skierowanego do Izraelitów apelu proroka o to, by ich postępowanie harmonizowało z zanoszonymi modlitwami.

Szersza analiza czytania dostępna jest w najnowszej, książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela”, TUTAJ oraz w wersji EBOOK.

---

(Ps 112 (111), 4–5. 6–7. 8a. 9)
Refren: Wschodzi w ciemnościach jak światło dla prawych.

Albo: Alleluja.

On wschodzi w ciemnościach jak światło dla prawych, * łagodny, miłosierny i sprawiedliwy. Dobrze się wiedzie człowiekowi, który z litości pożycza * i swoimi sprawami zarządza uczciwie.

Sprawiedliwy nigdy się nie zachwieje * i pozostanie w wiecznej pamięci. Nie przelęknie się złej nowiny, * jego mocne serce zaufało Panu.

Jego wierne serce lękać się nie będzie. * Rozdaje i obdarza ubogich, jego sprawiedliwość będzie trwała zawsze, * wywyższona z chwałą będzie jego potęga.

•

PSALM

Światło dla prawych • Ps 112 (111), 4–5. 6–7. 8a. 9

Nie tylko warto, ale trzeba być człowiekiem sprawiedliwym i uczciwym, aby w sercu człowieka zabłysło światło.

PSALM 112 • AUTOR: lewita • CZAS POWSTANIA: po wygnaniu babilońskim, po 538 r. przed Chr.

---

BLIŹNIACZE PSALMY • Kompozycją i charakterem ten psalm jest ściśle związany z Psalmem 111 (nazywa się je psalmami bliźniaczymi), który wychwala Jahwe. Zazwyczaj umieszcza się go wśród psalmów mądrościowych, które chwalą sprawiedliwych, opierających swe życie na posłuszeństwie Bożemu Słowu i Torze • Niektórzy sugerowali, że był wykorzystywany w Świątyni Jerozolimskiej podczas liturgii dziękczynienia czy udzielania błogosławieństwa. Jeszcze inni twierdzą, że utwór mógł służyć jako swego rodzaju psalm wejścia witający pielgrzymów wkraczających na Syjon.

PSALM ALFABETYCZNY • Psalm 112 to psalm alfabetyczny, skomponowany w formie akrostychu. Każdy następny wers w oryginale zaczyna się od kolejnej litery alfabetu hebrajskiego • Zalicza się go psalmów allelujatycznych, rozpoczynających się od wezwania „Alleluja”, „chwalcie Pana”.

UCZCIWOŚĆ W CENIE • Motyw światła oraz pochwała człowieka, który prowadzi uczciwe, sprawiedliwe życie, to elementy, z powodu których psalm został wybrany do dzisiejszej liturgii słowa.

---

(1 Kor 2, 1–5)

Czytanie z Pierwszego Listu Świętego Pawła Apostoła do Koryntian

Bracia, przyszedłszy do was, nie przybyłem, aby błyszcząc słowem i mądrością, głosić wam świadectwo Boże.

Postanowiłem bowiem, będąc wśród was, nie znać niczego więcej, jak tylko Jezusa Chrystusa, i to ukrzyżowanego. I stanąłem przed wami w słabości i w bojaźni, i z wielkim drżeniem. A mowa moja i moje głoszenie nauki nie miały nic z uwodzących przekonywaniem słów mądrości, lecz były ukazywaniem ducha i mocy, aby wiara wasza opierała się nie na mądrości ludzkiej, lecz na mocy Bożej.

Oto słowo Boże. 

•

DRUGIE CZYTANIE

Między retoryką a Ewangelią • 1 Kor 2, 1–5
Paweł był wykształconym mówcą. A jednak wyrzeka się skutecznych zasad retoryki i sposobów skutecznego przekonywania. Zna i głosi tylko Jezusa Chrystusa.

KSIĘGA: Pierwszy List do Koryntian • NADAWCA: św. Paweł i Sostenes • ADRESACI: Wspólnota chrześcijańska w Koryncie • CZAS POWSTANIA: ok. 54 r.• MIEJSCE POWSTANIA: Efez.

---

KORYNCKIE FRAKCJE • Przypomnijmy, że w kolejne niedziele słuchamy wybranych fragmentów Pierwszego Listu św. Pawła do Koryntian. List najlepiej pokazuje, jak znakomicie apostoł potrafił odnieść swe rozważania teologiczne do aktualnych problemów wspólnoty. Obecnie Paweł rozprawia się z pierwszym problemem, który dotknął wspólnotę chrześcijan w Koryncie: z podziałami. Wspólnota, traktując apostołów jak współzawodniczących ze sobą filozofów i retorów, skupia się w grupach Apollosa, Pawła, Kefasa, a nawet Chrystusa.

MĄDROŚĆ KRZYŻA • Jak już wiemy, na kanwie problemu podziałów wśród wspólnoty w Koryncie Paweł głosi naukę o wyższości mądrości Bożej nad mądrością ludzką, partykularną. To mądrość Krzyża. Jezus stał się mądrością chrześcijan, choć w oczach świata jest ona traktowana jako coś „niemocnego”.

ZNAĆ TYLKO CHRYSTUSA • Przed nami początek 2 rozdziału. Usłyszymy świadectwo Pawła o tym, co jest dla niego jedyną wiedzą i mądrością: co stoi u podstaw jego głoszenia. Zauważmy, że Paweł ma świadomość, iż dzięki temu wiara Koryntian będzie się opierała nie na mądrości ludzkiej, lecz na mocy Bożej.

O świadectwie św. Pawła przeczytasz więcej w najnowszej, książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela”, dostępnej TUTAJ oraz w wersji EBOOK.

---

(Mt 5, 13–16)

Słowa Ewangelii według Świętego Mateusza 

Jezus powiedział do swoich uczniów:

«Wy jesteście solą ziemi. Lecz jeśli sól utraci swój smak, czymże ją posolić? Na nic się już nie przyda, chyba na wyrzucenie i podeptanie przez ludzi.

Wy jesteście światłem świata. Nie może się ukryć miasto położone na górze. Nie zapala się też lampy i nie umieszcza pod korcem, ale na świeczniku, aby świeciła wszystkim, którzy są w domu.

Tak niech wasze światło jaśnieje przed ludźmi, aby widzieli wasze dobre uczynki i chwalili Ojca waszego, który jest w niebie».

Oto słowo Pańskie.

•

EWANGELIA

Miasto, światło i sól • Mt 5, 13–16

Do tych, których Jezus chwilę wcześniej nazwał „błogosławionymi”, teraz mówi: Jesteście solą ziemi, Jesteście światłem świata. To trudne wezwanie do wiarygodności.

EWANGELISTA: św. Mateusz • CZAS POWSTANIA: 70–80 r. • KATEGORIA: mowa • CZAS AKCJI: ok. 30 r. • MIEJSCE NAUCZANIA: Góra Błogosławieństw • KTO MÓWI: Jezus • SŁUCHACZE: uczniowie, tłum.

---

KAZANIE NA GÓRZE • Kontynuujemy słuchanie konstytucji królestwa niebieskiego, czyli Kazania na górze. W zeszłym tygodniu słyszeliśmy jego początek, czyli znane Osiem błogosławieństw.

MIASTO NA GÓRZE • Do ubogich, cierpiących, płaczących, przegranych, których przed chwilą nazwał „błogosławionymi”, Jezus zwraca się, nazywając ich „solą i światłem”. Zwróćmy uwagę, że to wezwanie do praktykowania błogosławieństw, które Jezus właśnie ogłosił na górze. Nie są one drogą dla nielicznych, ale dla wszystkich uczniów Jezusa. Dzięki ich praktykowaniu staną się oni solą i światłością świata.

Szersza analiza Ewangelii dostępna jest w najnowszej, książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela”, TUTAJ oraz w wersji EBOOK.