PUNKT WYJŚCIA
NIEDZIELA • KOLEKTA: Modlimy się Prosimy Boga, by okazał nam swe miłosierdzie Słowo, które przyjęło ciało w łonie Maryi Dziewicy i zamieszkało między nami. • CZYTANIA: Księga Izajasza Iz 52, 7-10; Psalm 98 (97), 1. 2-3ab. 3cd-d. 5-6 (R.: 3c); List do Hebrajczyków 1, 1-6; Ewangelia wg św. Jana 1,1-18 lub 1, 1-5. 9-14
•
PIERWSZE CZYTANIE
Śpiew pośród ruin • Iz 52, 7-10
Bóg spełnia swe zapowiedzi: powraca do wybranego miasta
KSIĘGA: Izajasza • AUTOR: Deutero-Izajasz • CZAS POWSTANIA: okres wygnania (586-538 r. przed Chr.)
KATEGORIA: wizja apokaliptyczna • KTO MÓWI: prorok (w imieniu Boga) • ADRESACI: Izraelici
KSIĘGA PROROCKA • Księga Izajasza jest jedną z najdłuższych i najważniejszych ksiąg prorockich. Składa się z 66 rozdziałów. Chociaż cechuje ją jedność teologiczna, zwykle dzieli się ją na trzy oddzielne części, którym przypisuje się różne autorstwo i czas powstania. Adresatami każdej z nich są Izraelici w różnej sytuacji swojego narodu • Pierwsza część dotyczy Izraela przed wygnaniem, bliskiego upadku z powodu niewierności – autorem jest sam Izajasz (rozdziały 1-39) • Druga skierowana jest do Izraelitów na wygnaniu (Deutero-Izajasz, rozdziały 40-55) • Trzecia powstała już po powrocie z wygnania (Trito-Izajasz, rozdziały 56-66).
KONTEKST • Dzisiejsze czytanie to fragment większej części, która zawiera 3 pieśni o Słudze Pańskim oraz 3 wyrocznie o Syjonie (rozdz. 49-55). Ta część charakteryzuje się nowym językiem, w porównaniu do tego, co ją poprzedzało: nie ma tu żadnej wyraźnej wzmianki o Cyrusie ani polemik z bałwochwalstwem, coraz mocniej natomiast podkreśla się nowy Syjon, przyobleczony w sprawiedliwość i świętość. To rozdziały pełne nadziei i radości.
ZANIM USŁYSZYSZ • Oto Bóg prowadzi swój lud z powrotem z Babilonu do Jerozolimy. Radosny okrzyk, o którym mówi czytanie brzmi jak wiadomość, którą powtarzają sobie strażnicy stojący na zburzonych murach Jerozolimy, gdy oglądają ten radosny pochód, „powrót Pana na Syjon” (por. Iz 62,6-7). Ten powrót ogłoszony jest najpierw przez zwiastuna, posłańca pokoju. To nowe objawienie się Boga, także innym narodom, poprzez działanie w historii Izraela. W dziękczynnym hymnie pobrzmiewają także różne inne starotestamentalne teksty (np. So 3,13-18; Jl 2,21).
NAJWAŻNIEJSZE CYTATY
Zbawienie Boże staje się widoczne: Pan obnażył już swe ramię święte na oczach wszystkich narodów; i wszystkie krańce ziemi zobaczą zbawienie naszego Boga.
LINKI
Pan obnażył już swe ramię święte na oczach wszystkich narodów; i wszystkie krańce ziemi zobaczą zbawienie naszego Boga (Iz 52,10).
Iz 45,22: Nawróćcie się do Mnie, by się zbawić, wszystkie krańce świata, bo Ja jestem Bogiem, i nikt inny!
Iz 51,9: Przebudź się, przebudź! Przyoblecz się w moc, o ramię Pańskie! Przebudź się, jak za dni minionych, w czasie zamierzchłych pokoleń. Czyżeś nie Ty poćwiartowało Rahaba, przebiło Smoka?
Iz 66,18: A Ja znam ich czyny i zamysły. Przybędę, by zebrać wszystkie narody i języki; przyjdą i ujrzą moją chwałę.
Łk 3,6: I wszyscy ludzie ujrzą zbawienie Boże.
Joz 4,24: Wszystkie ludy ziemi powinny poznać, że potężna jest ręka Pana, a wy sami zawsze powinniście się bać Pana, Boga waszego.
Iz 49,6: A mówił: «To zbyt mało, iż jesteś Mi Sługą dla podźwignięcia pokoleń Jakuba i sprowadzenia ocalałych z Izraela! Ustanowię cię światłością dla pogan, aby moje zbawienie dotarło aż do krańców ziemi».
Łk 2,30-32: Bo moje oczy ujrzały Twoje zbawienie, któreś przygotował wobec wszystkich narodów: światło na oświecenie pogan i chwałę ludu Twego, Izraela.
TRANSLATOR
O jak są pełne wdzięku na górach nogi zwiastuna radosnej nowiny… (Iz 52,7).
To opisowe określenie osoby w oryginale jest jednym słowem – imiesłowem pochodzącym od czasownika basar, oznaczającego przynoszenie dobrej wiadomości, głoszenie dobrej nowiny (któremu odpowiada greckie euangelidzo).
JESZCZE O PIERWSZYM CZYTANIU
Kres Wygnania. Dobiega kresu tragiczny okres pobytu Izraela w Babilonii. Wstąpienie na tron Cyrusa zapowiada zmiany. Prorok Izajasz, wypatrując na Wygnaniu lepszej przyszłości dla Jerozolimy, dostrzega nagle przemierzającego z pośpiechem góry wysłannika. To najpiękniejszy widok na świecie, znak nadziei. Prorok skupia się na stopach tego, który niesie Dobrą Nowinę (euangelion).
Czekająca Jerozolima. Jaką nowinę przynosi świętemu Miastu posłaniec? Ogłasza koniec wojny i pokój; ogłasza szczęście i zbawienie. Bóg króluje. Bóg wraca znów na Syjon. Miasto zniszczone i pozbawione murów nie ma straży. A jednak prorok mówi o strażnikach, którzy podnoszą radosny głos, oglądając pochód Pana. Miasto wciąż jeszcze leży w ruinie, a jednak zostaje wezwane do radości.
Narodziny Mesjasza. Bóg obnaża swoje ramię, ukazując siłę jak wojownik. Obnaża je jak budowniczy, przystępujący do odbudowy Syjonu. Cóż to za bitwa została wygrana? Kim są strażnicy, którzy jak duchy pojawiają się na murach miasta? Historyczny opis powrotu Izraela z wygania otwiera się na czasy przyszłe i opisuje Wcielenie Syna Bożego. Bóg odnosi druzgocące zwycięstwo nad ciemnością. Na ziemię zstępuje Jego Syn, Przedwieczna Światłość. Prorocy, w Starym Testamencie określani jako strażnicy Izraela (Ez 33,6), podnoszą radosny okrzyk, oglądając na własne oczy Mesjasza, którego zapowiadali. Aniołowie biegną przez góry Judy, aby zanieść Dobrą Nowinę mieszkańcom ziemi. Rodzi się Jezus.
•
PSALM
Nowa pieśń • Ps 98,1-4
Jesteśmy dziś wezwani do wesołego uwielbienia Zbawiciela, który przychodzi na ziemię
PSALM 98• AUTOR: lewita • CZAS POWSTANIA: czasy powygnaniowe, po 538 r. przed Chr.
O PSALMIE • Psalm zaliczany jest do gatunku „tehilla” (l.mn. tehillim), to modlitwa bezinteresownego uwielbienia. Utwory te sławią działanie Boga w świecie stworzonym oraz w historii Izraela. W Ps 98, który wykazuje wiele punktów wspólnych z teologią Deutero-Izajasza, psalmista uwielbia Boga sprowadzającego swój naród po okresie wygnania do ziemi obiecanej. Psalm prawdopodobnie wykonywany był podczas celebracji w świątyni jerozolimskiej, gdzie wspólnota powygnaniowa uwielbiała Zbawcę, Boga Przymierza, który znów zgromadził swoje dzieci na Syjonie.
STROFY • W pierwszej strofie psalmista wzywa swoich rodaków, aby zaintonowali nową pieśń na cześć Boga, który czyni cuda • Język cudów oraz wzmianka o wyciągniętej prawicy i ramieniu Boga nawiązują do wydarzenia wyjścia z Egiptu. Przed oczyma wierzących dokonują się rzeczy przewyższające wielkością cuda z zamierzchłej przeszłości Izraela • W strofie drugiej słyszymy, że Pan na oczach pogan objawił swoje zbawienie i sprawiedliwość. To nawiązanie do cudu wyjścia z niewoli babilońskiej, który dokonuje się na oczach narodów pogańskich, i w którym Bóg okazuje swoją wierność Przymierzu zawartemu z Izraelem • Wreszcie w strofach trzeciej i czwartej cała ziemia, będąca świadkiem Bożych dzieł, wezwana jest do uwielbienia Boga z użyciem różnych instrumentów.
ZANIM USŁYSZYSZ • Psalm ten został użyty w dzisiejszej liturgii, by służyć za odpowiedź na zbawcze działanie Boga objawiające się w posłaniu człowiekowi Zbawiciela. Tak jak Izrael (a z nim wszystkie narody) wezwany był do radowania się z dzieł potęgi Boga, których doświadczył podczas wyjścia z Egiptu i powrotu z niewoli babilońskiej, tak i my dziś jesteśmy wezwani do wesołego uwielbienia Zbawiciela, który właśnie przychodzi na ziemię. Ten temat podejmuje powtarzany przez nas refren: Ziemia ujrzała swego Zbawiciela.
•
DRUGIE CZYTANIE
Ostateczna wypowiedź • Hbr 1, 1-6
Pan Bóg nie ma już nic innego do powiedzenia człowiekowi: wszystko co chce wyrazić, zawiera się już w misterium Syna Bożego
List do Hebrajczyków • AUTOR: anonimowy • CZAS POWSTANIA: 70-95 r. • SKĄD: nie wiemy • DO KOGO: chrześcijanie w Azji Mniejszej
JEZUS – OSOBA I DZIEŁO • List do Hebrajczyków przez wieki przypisywany był Pawłowi. Różnice w stylu i tematach teologicznych wskazują jednak na innego, nieznanego bliżej autora. Podejrzewano, że mogli nim być: Łukasz, Apollos, Barnaba, Klemens Rzymski bądź inny uczeń Pawła. Autor to prawdopodobnie Żyd ze środowiska aleksandryjskiego, należący do drugiego pokolenia uczniów Jezusa. Swoje pismo kieruje do chrześcijan pochodzenia żydowskiego i pogańskiego w Azji Mniejszej • Głównym tematem listu jest osoba i dzieło Jezusa, Arcykapłana i Ofiary Nowego Przymierza, które wypełnia i przewyższa Przymierze Mojżeszowe.
STRUKTURA • Najczęściej przyjmowana struktura listu to kilka tematycznych wywodów: wprowadzenie (1, 1–4); Syn wyższy od aniołów (1, 5—2, 18); Jezus – wierny i współczujący Arcykapłan (3, 1—5, 10); wieczne kapłaństwo Jezusa (5, 11—10, 39); wskazania i przykłady (11, 1—12, 29); końcowa zachęta i pozdrowienia (13, 1–25).
ZANIM USŁYSZYSZ • Usłyszymy dziś pierwsze wersety listu, jest to wprowadzenie do niego. Zaczyna się on od refleksji nad historią Bożego objawiania się człowiekowi: w Starym Testamencie Bóg komunikował się z nim często i różnymi metodami przez proroków (szeroko pojętych, zaliczając do tego również np. Abrahama czy Mojżesza). Ale teraz historia doszła do punktu, w którym udziela On swej ostatecznej wypowiedzi, jego Objawienie osiąga swój szczyt. Jest nim Syn, w którego dziele widać zbawczy zamiar Boga wobec człowieka. To ten sam Syn, który jest przedwieczny, przez którego dokonało się całe stworzenie, który jest większy od aniołów.
NAJWAŻNIEJSZE CYTATY
Syn to ostateczna, decydująca wypowiedź Boga: Wielokrotnie i na różne sposoby przemawiał niegdyś Bóg do ojców przez proroków, a w tych ostatecznych dniach przemówił do nas przez Syna.
LINKI
Wielokrotnie i na różne sposoby przemawiał niegdyś Bóg do ojców przez proroków, a w tych ostatecznych dniach przemówił do nas przez Syna (Hbr 1,1-2).
1P 1,20: On był wprawdzie przewidziany przed stworzeniem świata, dopiero jednak w ostatnich czasach się objawił ze względu na was.
Mt 28,18: Wtedy Jezus podszedł do nich i przemówił tymi słowami: «Dana Mi jest wszelka władza w niebie i na ziemi.
Hbr 5,8: A chociaż był Synem, nauczył się posłuszeństwa przez to, co wycierpiał.
Mt 3,17: A głos z nieba mówił: «Ten jest mój Syn umiłowany, w którym mam upodobanie».
Ga 4,4: Gdy jednak nadeszła pełnia czasu, zesłał Bóg Syna swego, zrodzonego z niewiasty, zrodzonego pod Prawem…
TRANSLATOR
Ten Syn, który jest odblaskiem Jego chwały i odbiciem Jego istoty… (Hbr 1,3)
Greckie słowa apaugasma (także promieniowanie, aktywny blask) oraz charakter (odbicie na monecie, znak firmowy, w odniesienie od osób: cecha charakterystyczna, zewnętrzne przedstawienie, forma), to pojęcia podjęte później również przez Ojców do wyrażenia nigdy do końca nieopisywalnej rzeczywistości relacji Syna Bożego względem Ojca.
JESZCZE O DRUGIM CZYTANIU
Autor Listu do Hebrajczyków, podobnie jak Jan Ewangelista, wpuszcza w noc betlejemską światło z wysoka. Dziecko, które się rodzi, choć małe i bezbronne, jest prawdziwym Bogiem.
Jedyne Słowo. Syn to ostateczne Słowo, jakie Ojciec wypowiada do nas ludzi. Zanim przyszedł Syn, Bóg komunikował się z nami przez proroków. Ich życie, wizje i słowa, niosły Jego wolę i odkrywały naszą przyszłość. Syn jest ostatnim i najpełniejszym Słowem Ojca. Więcej objawień już nie będzie.
Stwórca. We wcieleniu Chrystusa ludzki świat ogląda coś, czego nie widział od nieszczęsnych czasów grzechu pierworodnego. Bóg znowu przechadza się wśród ludzi, stąpa po naszej ziemi. Stwórca staje pośród nas. Przychodzi Syn, który jest dziedzicem wszechświata. Do niego należy ziemia, niebiosa i ludzkość. My jesteśmy tylko jej dzierżawcami.
Chwała. Syn przynosi w Sobie całe piękno i chwałę Boga, aby zwrócić je nam, okradzionym przez grzech. Przybywa z misją przywrócenia nam godności dzieci Bożych, oczyszczenia z grzechu.
Powrót Króla. Wreszcie ten Syn nie pozostanie z nami na długo. Powróci do Ojca, aby zasiąść po jego prawicy. Tam jest Jego miejsce. Tam jest także nasze miejsce. Kiedy wróci na końcu czasów, pociągnie nas w drogę za sobą. Wówczas zegnie się przed Nim każde kolano i każdy rozpozna w Nim Króla. W Tym, który pewnego dnia, w Dzień Bożego Narodzenia, przyszedł jako dziecko na ziemię.
•
EWANGELIA
Słowo stało się ciałem • J 1,1-18
Ojcowie Kościoła powtarzali: Bóg stał się człowiekiem, aby człowiek mógł stać się Bogiem. On się narodził, abyśmy my mogli narodzić się na nowo
EWANGELISTA: Jan • CZAS POWSTANIA: 90 r.
KATEGORIA: hymn
EWANGELIA MISTYCZNA • Ewangelia wg św. Jana to jedno z najmłodszych pism Nowego Testamentu i najpóźniejsza z Ewangelii. Została napisana przez Jana, a następnie zredagowana przez jego uczniów ok. 90 r. Księga zdecydowanie różni się od pozostałych Ewangelii. Jana interesuje nie tyle chronologia życia Pana, co misterium Jego osoby. To Ewangelia mistyczna, spisana przez umiłowanego ucznia, który spoczywał na piersi Jezusa.
STRUKTURA • Dzieło dzieli się na: wprowadzenie (rozdz. 1) oraz dwie zasadnicze części: • Księgę Znaków czyli objawienie się Jezusa w znakach (rozdz. 2-12) • i Księgę Chwały, to znaczy opis Męki, Śmierci i Zmartwychwstania (rozdz. 13-20). Na końcu Ewangelii jest podwójny epilog.
ZANIM USŁYSZYSZ • Dzisiejszy fragment pochodzi z pierwszego rozdziału Ewangelii Jana. Jego pierwsza część to tzw. hymn o Logosie, wczesnochrześcijański utwór opisujący misję przychodzącego z wysoka Chrystusa, Bożego Słowa (J 1,1-18). Te pierwsze wersety przypominają początek Księgi Rodzaju (opis stworzenia świat) oraz tradycje o Mądrości towarzyszącej Bogu w dziele stworzenia (por. Mdr 7,25; Prz 8,30). Prolog opisuje dzieje przyjścia na świat Bożego Słowa (ww. 1-11). To nowe Jego narodzenie w czasie prowadzi z kolei do nowego narodzenia “tych, którzy wierzą w imię Jego” (ww. 12-13), a przez to do kontemplacji Jego zbawczej obecności (w. 14). • Po prologu, który od otaczających go tekstów różni się obrazami i poetyckim charakterem, rozpoczyna się narracja o Janie Chrzcicielu (J 1,19-34). Wskazuje on nadchodzącego Mesjasza (J 1,29) i sprawia, że idą za Nim jego dotychczasowi uczniowie (J 1,35-37). Jezus to Słowo Boże, zstępujące z nieba; Jan jest (tylko i aż) głosem, który Je zapowiada.
NAJWAŻNIEJSZE CYTATY
Co się wydarzyło?: A Słowo stało się ciałem i zamieszkało wśród nas. I oglądaliśmy Jego chwałę, chwałę, jaką Jednorodzony otrzymuje od Ojca, pełen łaski i prawdy.
Po co to wszystko?: Wszystkim tym jednak, którzy Je przyjęli, dało moc, aby się stali dziećmi Bożymi, tym, którzy wierzą w imię Jego.
LINKI
Wszystkim tym jednak, którzy Je przyjęli, dało moc, aby się stali dziećmi Bożymi, tym, którzy wierzą w imię Jego (J 1,12).
Ga 3,26: Wszyscy bowiem dzięki tej wierze jesteście synami Bożymi w Chrystusie Jezusie.
1J 3,1: Popatrzcie, jaką miłością obdarzył nas Ojciec: zostaliśmy nazwani dziećmi Bożymi: i rzeczywiście nimi jesteśmy. Świat zaś dlatego nas nie zna, że nie poznał Jego.
Rz 8,14: Albowiem wszyscy ci, których prowadzi Duch Boży, są synami Bożymi.
Ef 1,5: …przeznaczył nas dla siebie jako przybranych synów przez Jezusa Chrystusa, według postanowienia swej woli.
J 7,38: Jak rzekło Pismo: Strumienie wody żywej popłyną z jego wnętrza.
A Słowo stało się ciałem i zamieszkało wśród nas. I oglądaliśmy Jego chwałę, chwałę, jaką Jednorodzony otrzymuje od Ojca, pełen łaski i prawdy (J 1,14).
Hbr 2,14: Ponieważ zaś dzieci uczestniczą we krwi i ciele, dlatego i On także bez żadnej różnicy stał się ich uczestnikiem, aby przez śmierć pokonać tego, który dzierżył władzę nad śmiercią, to jest diabła.
1J 1,1: To wam oznajmiamy, co było od początku, cośmy usłyszeli o Słowie życia, co ujrzeliśmy własnymi oczami, na co patrzyliśmy i czego dotykały nasze ręce…
J 2,11: Taki to początek znaków uczynił Jezus w Kanie Galilejskiej. Objawił swoją chwałę i uwierzyli w Niego Jego uczniowie.
Ap 21,3: I usłyszałem donośny głos mówiący od tronu: «Oto przybytek Boga z ludźmi: i zamieszka wraz z nimi, i będą oni Jego ludem, a On będzie „BOGIEM Z NIMI”.
TRANSLATOR
• Na początku było Słowo, a Słowo było u Boga i Bogiem było Słowo (J 1,1).
Greckie en arche (na początku, J 1,1) przywodzi na myśl pierwsze słowa Księgi Rodzaju na początku Bóg stworzył niebo i ziemię. Oznacza nie chronologiczny, ale absolutny początek, zasadę wszystkiego, a raczej osobę, od której wszystko się zaczyna. Syn Boży, który rodzi się jako człowiek w Betlejem, to ten sam Bóg, który jest racją i zasadą istnienia świata, który wydobył go z chaosu i niebytu.
• Ono było na początku u Boga (J 1,2).
Słowo-Syn było zawsze u Boga, a raczej – jak pisze Jan – było zwrócone twarzą ku Bogu (pros ton theon, J 1,2), było Jego Słowem, byli sobie bliscy jak matka i dziecko.
• A Słowo stało się ciałem i zamieszkało wśród nas (J 1,14).
Greckie sarx to dosłownie mięso, określenie bardzo konkretne, nie pozwalające na wątpliwość czy ciało Jezusa było prawdziwe i realne.
Czasownik z przyimkiem mówią wprost: rozbiło namiot u nas, w nas. Przywodzi na myśl semicki sposób wyrażania się oraz oznacza tymczasowość zamieszkiwania.
JESZCZE O EWANGELII
Prolog Jana przedstawia historię Wcielenia inaczej niż Łukasz i Mateusz, przenosi ją w perspektywę kosmiczną. Droga Jednorodzonego rozpoczyna się przed ziemskim czasem, w przestrzeni nieba, o której mówi drugie czytanie (J 1,3; Hbr 1,2). Trzy pierwsze wersy swego hymnu-prologu, odsłaniają nam trzy prawdy Wcielenia:
• Prawda o Ojcu i Synu, czyli zbawia nas miłość • Na początku było Słowo, a Słowo było u Boga (…) Ono było na początku u Boga. Syn, który żyje z Ojcem w przestrzeni nieba jest u siebie, u Boga, zwrócony nieustannie twarzą ku Niemu (patrz Translator). W ten sposób Ewangelista podkreśla, że to właśnie miłość – nie wszechmoc ani boski geniusz – są charakterystyczne dla Syna Bożego. Przyjdzie On na świat obdarty z wszechmocy, a bogaty tylko w Miłość. Boża miłość jako jedyna ma moc zbawić człowieka.
• Prawda o nas, czyli zależni od Boga • Wszystko przez nie (przez Słowo Boże) się stało, bez Niego nic się nie stało, co się stało. Nie ma rozwodu pomiędzy niebem i ziemią, światem materialnym i duchowym. Są jak dwa płuca, dwie komory serca, stworzone przez tego samego Boga, który troszczy się o swoje stworzenie. Jeśli rozdzielamy te dwa światy, ziemski jest skazany na obumieranie. Bóg Stwórca jest także Bogiem Zbawcą.
• Prawda o Chrystusie, czyli więcej niż dziecko • Centrum i absolutne serce pierwszych trzech wersetów, to słowa Bogiem było Słowo (aby to podkreślić, Jan zmienia nawet szyk wyrazów). Ten, który przychodzi na świat jako człowiek, to nie Cudotwórca ani Nauczyciel; małe dziecko to Wcielony Bóg. Przychodzi wydać walkę zaciskającej się wokół człowieka pętli ciemności, grzechu i śmierci (J 1,4-5). Przynosi nam zwycięską Światłość, wygrywa dla nas życie wieczne (J 1,5). Nie zapominajmy o tym świętując Boże Narodzenie.
TWEETY
STO SŁÓW
Niby tak dobrze znane nam święta, a jednak niosą w sobie niesamowity ładunek nowości, który zawsze powinien nas dziwić, wciąż szokować, nieustannie wprawiać w zachwyt. Bóg stał się człowiekiem, zszedł na ziemię, zechciał stać się jednym z nas. To coś więcej niż sentyment, wzruszenia, zwyczaje, prezenty lub wolny czas.
Oto ostateczna wypowiedź Boga, nie ma On (i nie będzie miał) już nic innego do powiedzenia człowiekowi: wszystko co chce wyrazić, zawiera się już w przedziwnym misterium Syna Bożego. On jest Jego jedynym i doskonałym Słowem, które istniało zawsze, w doskonałej jedności z Ojcem, a 2000 lat temu zstąpiło na ziemię i przybrało ludzkie ciało. To jedyne misterium Syna jest misterium Jego Paschy, przejścia przez ten świat aż do zwycięstwa nad śmiercią i wyniesienia ludzkiej natury do chwały Ojca, powrotu razem z nią do nieba.
A jednak te święta zawierają w sobie znacznie więcej niż tylko wspomnienie: nie zrozumie ich sensu, kto nie zna motywu tego Bożego zstąpienia, pozbycia się Swego majestatu, tego przerażającego ogołocenia się. To właśnie Jego miłość, która wyraża się w zaproszeniu człowieka do całkowitej komunii, wspólnoty ze sobą. Ojcowie Kościoła powtarzają nam wciąż: Bóg stał się człowiekiem, aby człowiek mógł stać się Bogiem. On się narodził, abyśmy my mogli narodzić się na nowo, z wiary i przez wiarę. A to oznacza: otrzymać nową naturę, żyć życiem Bożym, życiem nieśmiertelnym, życiem, którym można podzielić się, które można oddać, stracić je dla drugiego.
Oto wszystko co masz zrobić: zgodzić się. Bo pozwolić mu się dziś narodzić jako prosty, ograniczony i bezbronny człowiek, w ubóstwie betlejemskiej stajni, w chłodzie i ciemności nocy, to zgodzić się przyjąć z nieba tę Boską naturę do zwyczajnej, może szarej, przytłaczającej albo trudnej rzeczywistości Twojego codziennego życia.